راهکار؛ قربانی تورم کلی‌گویی

به روایت آمار‌ها، میانگین نرخ تورم در دولت میرحسین موسوی ۱۹.۲درصد، هاشمی‌رفسنجانی ۲۵.۳ درصد،خاتمی۱۵.۷درصد، احمدی‌نژاد ۱۶.۵ درصد، روحانی۲۳درصد درصد و رئیسی ۲۹.۴درصد بوده است. تورمی که گاهی میراث سیاست‌های غلط دولت‌های قبل بوده و درمان آن نیاز به زمان داشته، ولی با اتمام عمر دولت، توفیقی برای درمانش حاصل نشده است. چنانچه در پایان دولت دوازدهم تورم به ۴۵.۸درصد رسید و با این نرخ خیلی عجیب تحویل دولت شهید رئیسی شد اما سیاست‌های اقتصادی دولت شهید جمهور سبب شد تورم در ماه‌های اخیر روند کاهشی داشته باشد و به عبارتی به سمت کنترل شدن پیش برود.با این حال دوره چهاردهم انتخابات ریاست جمهوری در پیش است و هر کدام از کاندیدا‌های ریاست جمهوری دیدگاه خاصی درباره تورم و راه‌های کاهش آن دارد.حالا نوبت نهمین رئیس‌جمهور است که در دولت چهاردهم سکان اجرایی کشور را به دست گرفته و راهی را که شهید رئیسی آغاز کرد تا تورم را مهار کند اما در عمر کوتاه دولت سیزدهم -۳۳ماه - مجالی برای این مهم پیدا نکرد، ادامه دهد. باید اذعان کرد فشار‌های اقتصادی بسیاری از دولت دوازدهم به دولت سیزدهم به ارث رسید اما دولت سیزدهم با اصلاح نظام یارانه‌ها و کاهش روند رشد نقدینگی، گام‌های بلندی برای کاهش نرخ تورم برداشت و سبب شد تورم نزدیک به ۴۶ در ابتدای تحویل دولت در حال حاضر به ۳۷ درصد برسد و همچنان روند نزولی به خود بگیرد.
   
کنترل نقدینگی
اکثر دولت‌ها از اولین دولت تاکنون، همگی کنترل نقدینگی را مهم‌ترین راهکار برای مهار تورم دانسته و روی آن تاکید داشته‌اند اما آمار‌ها نشان می‌دهد درخصوص کاهش رشد نقدینگی توفیقات چندانی در طول این سال‌ها حاصل نشده است.هرچند به اذعان کارشناسان، عواملی همچون افزایش نقدینگی، سیاست‌های مالی انبساطی و کسری بودجه، انتظارات تورمی، افزایش جمعیت گروه سنی مصرف‌کننده، افزایش شاخص قیمت کالای وارداتی، افزایش نرخ ارز و شوک‌های مثبت و منفی درآمد‌های نفتی از مهم‌ترین عوامل افزایش تورم در ایران به شمار می‌رود اما مهار این مؤلفه تدابیر و برنامه‌های خاصی می‌طلبد که باید دید کاندیدا‌های انتخابات ریاست جمهوری چگونه می‌خواهند آنها را طرح‌ریزی و سپس اجرا کنند. البته توجه به این نکته هم مهم است که یکی از توصیه‌های انتخاباتی رهبری به نامزد‌های انتخابات این بوده تا وعده‌هایی بدهند که عملیاتی باشد.  از سوی دیگر تاکنون نظرات نمایندگان درباره تورم کلی گویی بوده و راهکار مشخصی برای آن ارائه نشده است. براساس یک نظرسنجی ۵/۵۸ درصد از مردم از بین بردن فقر و محرومیت و مبارزه با تورم و گرانی را به عنوان اولین انتظار خود از دولت آینده مطرح کرده‌اند و ایجاد اشتغال، ارزش پولی، سیاست خارجی و مبارزه با رانت و فساد در مراتب بعدی قرار گرفته است. با این حال نامزد‌های این دوره برای تصدی ریاست دولت چهاردهم هرکدام دیدگاه‌ها و برنامه‌هایی برای این معضلات و البته مطالبات مردمی درنظر دارند.
   
توجه به مردم و خانواده 
امیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی عنوان«دولت مردم و خانواده» راشعار تبلیغاتی وسرتیتر وعده‌هایش قرارداده وگفته است:«در صورتی که نظام اداری کشور جراحی نشود، اقتصاد و تورم اصلاح نمی‌شود.» وی معتقد است: «عامل وجود تورم بالا در کشور دخالت دولت و اقتصاد دولتی است» و تاکید کرد: «تورم مزمن ۷۰ سال است در کشور وجود دارد.» وی اقتصاد دولتی را به اختاپوسی تشبیه کرده که در همه‌جا استوار است. 
   
علاج ریشه‌ای
محمدباقر قالیباف، نامزد چهاردهمین انتخابات ریاست جمهوری ایران هم معتقد است: «برخی مشکلات باید ریشه‌ای حل شود» و می‌گوید: «چه زمانی قرار است تورم، گرانی، نوسانات و عدم ثبات در اقتصاد حل شود؟» و خود پاسخ می‌دهد: «حل این موارد با رسیدن به پیشرفت میسر می‌شود که برای این پیشرفت به دنبال سرمایه‌گذاری و تولید ثروت هستیم؛ همچنین باید بپذیریم در یک دهه گذشته متوسط سالانه رشد اقتصادی یک درصد بوده است؛ بنابراین، باید کیک اقتصاد را بزرگ کنیم؛ آن‌وقت است که  قادر به توجه به این مشکلات هستیم.» قطعا قالیباف هم با کارنامه اجرایی بلندبالایی که دارد، برنامه‌های گسترده‌ای برای کاهش این معضل و بیماری اقتصادی در برنامه‌های آینده خود در قامت رئیس قوه مجریه در نظر دارد.
   
شفافیت اقتصادی
مصطفی پورمحمدی هم روی شفافیت اقتصادی تاکیددارد.وی شفافیت اقتصادی را درراستای همخوانی بستر‌های فناوری و تکنولوژی با داده‌های اقتصادی دانسته و گفته است: «راه مبارزه با فساد از مسیر شفافیت می‌گذرد.»
 
دستیابی به رشد ۸ درصدی اقتصاد
سعید جلیلی، دیگر کاندیدای چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری هم با اشاره به رشد اقتصادی یک درصدی گفته است: «حتما رشد ۸ درصدی و حتی بیشتر از آن می‌تواند تحقق یابد.» وی قصد حل مشکل گرانی با استفاده از ظرفیت استان‌ها را دارد و همچنین حل مشکل تورم با اقتصاد مقاومتی را در دستور کار دارد.
 
سرمایه‌گذاری قدم اول اشتغال
مسعود پزشکیان هم گفته است: «اگر می‌خواهیم به رشد اقتصادی برسیم، باید سرمایه‌گذاری انجام دهیم؛ چراکه بدون سرمایه‌گذاری نه اشتغال ایجاد می‌شود و نه تولید افزایش می‌یابد؛ سرمایه‌گذاری به این بستگی دارد که ما چه محدوده‌ای از بازار را درنظر می‌گیریم. آیا فقط کشور را می‌بینیم یا این‌که منطقه را نیز درنظر می‌گیریم؟ هرچقدر دید ما وسیع‌تر باشد، طبیعی است رشد افزایش بیشتری را تجربه می‌کند.»
 
چاپ پول
علیرضا زاکانی هم علت بالا بودن حجم نقدینگی را چاپ پول دانسته و گفته است: «بانک مرکزی به تقاضا‌های دولت پاسخ داد و با چاپ پول، آن را در بازار عرضه کرد و نتیجه آن است که دولت بدهی خود را به دولت آینده انتقال می‌دهد. بانک‌ها بدون نظارت بانک مرکزی اقدام به تولید پول می‌کنند و ما اکنون ابربدهکاران بانکی داریم.»

لزوم مهار تورم و رشد تولید و اشتغال
قالیباف، جلیلی، قاضی‌زاده‌هاشمی، زاکانی، پزشکیان و پورمحمدی هرکدام دیدگاه‌هایی برای حل مشکلات اقتصادی و خدمت به مردم دارند و قطعا باتوجه به عمر کوتاه دولت شهید رئیسی، دولت چهاردهم و انتخابات آن شکل و محتوای خاص و متفاوتی نسبت به دوره‌های گذشته دارد و مشکلات و معضلات دیگر مجالی برای حاشیه‌سازی نمی‌دهد بلکه زمانه عمل است و رئیس‌جمهور آینده در وهله نخست با توجه به مطالبات مردم باید فقر، محرومیت و تورم را ریشه‌کن کند و با ایجاد اشتغال، افزایش درآمد سرانه و کاهش نرخ تورم را برای کشور به ارمغان بیاورد.