کودکان در ایستگاه پرهیزکاری

شاید این روزها برای کودکان روزه‌اولی با توجه به حس‌وحالی که دارند، کمی خاص‌تر باشد. ذوق‌وشوق برخورداری از لطف بی‌منتهای الهی دراین ماه، انگیزه همه افراد از جمله نوجوانان و کودکان را برای روزه‌داری صدچندان می‌کند اما والدین باید با تربیت دینی صحیح و آگاهی کامل در کنار این روزه‌اولی‌ها باشند تا کودکان در ابتدای راه بندگی دچار اختلال نشوند. آثار تربیتی، روحی و روانی روزه‌داری برای کودکان، آنان را از آسیب‌های اجتماعی دور می‌کند. از طرفی ماه مبارک رمضان، فرصت خوبی را برای والدین فراهم می‌کند تا روی تربیت و آموزش دینی فرزندان کار کنند. البته توجه به نشاط و معنویت و عدم دلزدگی آنان نیز نکته قابل‌توجهی است که نباید والدین از آن غافل شوند. با این حال بهتر است پدر و مادرها برای عادت‌دادن کودکان به انجام بسیاری از فرایض الهی همچون روزه‌داری، پیش از رسیدن کودک به سن تکلیف، به‌تدریج زمینه و شرایط را برای آنان مهیا کنند. 
     
آثار تربیتی روزه‌داری برای کودکان
روزه‌داری در کودکان به سبب نداشتن تجربه کافی در انجام فرایض دینی، باید با دقت و حساسیت تمام توسط والدین نظارت شود. این کار علاوه بر اثرات مختلف روحی و روانی برای کودک، باعث تقویت سجایای متعددی در آنان می‌شود. حجت‌الاسلام روح‌ا... دوستی، کارشناس مذهبی با اشاره به آثار روزه‌داری بر کودکان به جام‌جم می‌گوید: روزه‌داری خاصیت‌های متعددی، مخصوصا برای کودکان به همراه دارد. یکی از عواملی که باعث ایجاد محبوبیت ما نزد خدا می‌شود، اطاعت از پروردگار است. روزه‌داری در انسان، حس‌وحال خوبی ایجاد می‌کند. نماز، روزه و انجام واجبات دینی مسئولیت‌پذیری را در افراد بالا می‌برد. زمانی که مسئولیت‌پذیری افزایش پیدا کند، به‌دنبال آن اعتمادبه‌نفس هم زیاد می‌شود.وی همچنین می‌افزاید: کودکانی که روزه می‌گیرند، در مقابل گناه خودداری می‌کنند و تمرینی برای آنان محسوب می‌شود. از سوی دیگر روزه‌داری به سلامت جسم آنان نیز کمک می‌کند. کم‌خوراک‌بودن و پرهیز از پرخوری‌ها هم به لحاظ جسمی اثرگذار است.طبق روایات و احادیث مختلف از ائمه معصومین نیز، آموزش روزه‌داری باید پیش از رسیدن به سن تکلیف باشد. البته معیار اصلی شروع آموزش روزه‌داری این است که کودک توانایی نسبی را به دست آورده باشد اما به‌صورت کلی و طبق اظهارات این کارشناس، روزه‌داری قدرت صبر کودک را بالا می‌برد؛ کودکی که زمانی هر آنچه اراده کرده، به آن رسیده، در مقام روزه‌دار، صبر و درکش نسبت به نیازمندان افزایش می‌یابد.
     
وظایف والدین در قبال روزه‌داران کوچک
والدین باید از علاقه کودکان نسبت به ماه رمضان و روزه‌داری به بهترین شکل استفاده کنند و در لحظات معنوی همراه و هم‌قدم فرزندان‌شان باشند، چراکه همین اقدامات کوچک هم تاثیرات مثبتی در تربیت دینی و شخصیت کودکان به‌دنبال دارد. این کارشناس مذهبی هم ضمن بیان وظایف مختلف والدین توضیح می‌دهد: یکی از وظایف پدر و مادرها، تبلیغی است تا فرزندشان را با این فریضه آشنا کنند.ازسویی دیگر نیز وظیفه تمهیدی هم بر عهده دارند تا مقدمات روزه‌داری را برای کودکان فراهم آورند. وظیفه تشویقی والدین نیز از دیگر وظایف آنان به‌شمارمی‌رود که با هدیه‌دادن به کودک می‌تواند بخشی از آن تامین شود.» به‌هرحال والدین به‌عنوان الگوهای اصلی کودکان محسوب می‌شوند و هرگونه رفتاری مخصوصا در دوران روزه‌داری برای بچه‌ها مهم و اثربخش خواهد بود.

مراقب دین‌گریزی کودکان باشید
انس‌دادن کودکان و نوجوانان با امور اسلامی دارای اهمیت زیادی است. روح کودکان دارای انعطاف خوبی است که در این سنین، قابلیت یاد گرفتن دستورات دینی و به‌خصوص تمرین روزه‌‌داری برای آنان راحت‌تر است اما بهتر است والدین، کودکان خود را تا پیش ازسن تکلیف رها نکرده و آموزش‌های دینی‌ای را برای آنان تعریف کنند؛ همان‌طور که حجت‌الاسلام دوستی معتقد است و می‌گوید: «کودکانی که به سن تکلیف رسیده‌اند، باید روزه‌داری برای‌شان جذاب شود. والدین باید در وعده سحر، غذایی را که کودک دوست دارد،تهیه کنند.همچنین برای بیدار شدن کودکان با اشتیاق، ساعتی را به‌عنوان هدیه برای او خریداری و حتی زمان‌هایی هم خردسالان، پدر و مادرهای‌شان را بیدار کنند. برگزاری جشن‌هایی ساده و کوچک همراه با دوستان صمیمی فرزندان هم در علاقه‌مند کردن آنان بی‌تاثیر نیست. این موارد روزه‌داری را برای کودکان شیرین می‌کند.» 
والدین باید مراقب صحبت‌های‌شان درچنین شرایطی باشند؛ چراکه حین روزه‌داری برای کودکان ‌نوعی میل به بزرگ‌شدن و همراه‌بودن بابزرگ‌‌ترهای خانواده فراهم می‌شودکه سرزنش و دور کردن کودکان از سفره افطار باعث دلخوری و بعضا دین‌‌گریزی آنها می‌شود.پس بهتر است در این کار اجباری نباشد، بلکه کودک با میل و رغبت و اشتیاق خود به این سمت گرایش پیدا کند.