کتاب و بچه‌ها

کتاب خوب، فرصت دروننگری و بروننگری را برای نسل جدید فراهم میسازد. کودک و نوجوان با مرور جهانی که نویسنده پیش روی او مینهد، من فردی، من اجتماعی، من بومی، من ملی و من جهانی خویش را کشف و مرور میکند. خود را در موقعیت شخصیتهای داستان نهاده و در ذهن و خیال خود عمل و عکسالعمل خود و شخصیت داستانی را میسازد. کتاب خوب، امکان آفرینش خویشتن در جهانهای موازی را برای خواننده کودک و نوجوان فراهم میکند. با کتاب خوب و در ذهن مخاطب سفر در طول و عرض زمان رخ میدهد و جهانها بازآفرینی میشود. در این مسیر سیر معرفت رخ میدهد. دانش به بینش مبدل میشود؛ بینش ناب و بینظیری که از کتابخواندن حاصل میشود و جهان کودک و نوجوان را گسترش میدهد. ایستادن در ایستگاههای زندگی، با قطار پرشتابی که میرود تا کودک را به نوجوان و نوجوان را به جوان تبدیل کند با کتاب و کتابخوانی حاصل میشود.بیشک در این مسیر، خانواده، مدرسه و گروه دوستان نقش مهمی در ایجاد عادت به کتاب و کتابخوانی دارند. اگر والدین ساعات خاصی را به خواندن اختصاص دهند، حتما بچهها هم به کتابخوانی علاقهمند میشوند. جایگاه فیزیکی کتاب در خانه و مدرسه مهم است، داشتن کتابخانه شخصی در منزل، غنی بودن کتابخانه و زیبایی و آراستگی کتابخانه اهمیت کتاب را مشخص میکند. کتابخوانی جمعی در خانه و مدرسه و معرفی کتابهای جدید و ناشران معتبر نیز راهی است برای ترغیب کودکان و نوجوانان به خواندن. کتابخوانی جمعی، بحث درباره کتاب خواندهشده و کتابگردی از روشهای مهم ایجاد انگیزه در کودک و نوجوان است. بسیاری از خانوادهها تصور میکنند بچهها باید در تعطیلات خوش بگذرانند و از قید و بند رها باشند، درحالیکه اگر دریابند کتابخوانی خود بهترین تفریح است، تلاش میکنند در لذت خواندن با بچهها همراه شوند. کودکان و نوجوانان باید از کتابخوانی برای آرامش، تمرکز و بهتر زیستن استفاده کنند. در اینجا ذکر این نکته ضروری است که به همان میزانی که کتابهایی که جایزههای جهانی بردهاند و ناشران و نویسندگان خوب داخلی و خارجی میتوانند به ذهن کودکان و نوجوانان معیار بدهند، کتابهای بیمحتوا تاثیر بدی بر ذهن آنها میگذارد؛ لذا کودکان و نوجوانان باید یاد بگیرند برای خواندن کتاب بد وقت ندارند. تناسب زبان کتاب با زبان گروه سنی مخاطب، تخیل و عاطفه فرهیخته در متن، جذابیت متن، ساختار مدرن یا سنتی صحیح، شناخت نسل امروز توسط نویسنده، مداومت و موفقیت نویسنده در مسیر خلق ادبیات کودک و نوجوان همهوهمه از معیارهای مهم انتخاب کتاب خوب برای کودک و نوجوان است. مسلم است که مخاطب ادبیات کودک و نوجوان فیالبداهه نمیتواند با همه این معیارها آشنا باشد. والدین، مربیان و معلمان میتوانند همراهانی آگاه برای این مخاطب باشند. نویسندگان خوبی چون هوشنگ مرادیکرمانی، فرهاد حسنزاده، جمشید خانیان، داوود امیریان، محمدرضا شمس، طاهره ایبد، فریبا کلهر، عباس قدیرمحسنی، سمیرا قیومی، فرزانه رحمانی، و شاعران ارجمندی چون قیصر امینپور، افشین علاء، شکوه قاسمنیا، اسدا... شعبانی، جعفر ابراهیمی، بابک نیکطلب، کبری بابایی، مهدی مردانی، حسین تولایی، مهدی مرادی، کمال شفیعی و... آثار ارزشمندی برای کودکان و نوجوانان ارائه دادهاند.