پاسوز فوتبال

ابتدا گمان می‌کردیم این خبر فقط برای فوتبال باشد. پیشتر هم تصور می‎شد که ممنوعیت قرارداد ارزی، قانونی است که فقط برای بازیکنان داخلی لیگ‌های فوتبال وضع شده است. اما چند روز که گذشت متوجه شدیم این قانون بسیار فراگیر و گسترده‌تر از این حرف‌هاست. نه تنها فوتبال که تمامی رشته‌های ورزشی دیگر چیزی به نام قرارداد ارزی نخواهند داشت. این قانون بسیاری چیزها را در ورزش تغییر خواهد داد و چهره‌های خارجی متعددی به کار خود در ورزش ایران پایان می‌دهند. حالا این قانون خوب است یا بد؟

خارجی‌ها و قرارداد ریالی
خولیو ولاسکو معمار نوین والیبال ایران است. او بین سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۴ سرمربی تیم‌ملی والیبال ایران بود. از میزان قرارداد ارزی او در سال ۲۰۱۱ اطلاعی نداریم اما اگر ولاسکو را از والیبال ایران حذف می‌کردند آنگاه تیم‌ملی ایران هرگز روی غلتک نمی‎افتاد یا این‌که حداقل به این سرعت پیشرفت نمی‌کرد. واترپلو نیز با چیریچ به اوج رسید و بسکتبال ایران نیز هر چند وقت یک بار با مربیان خارجی اوج گرفت. وزنه‌برداری تا حد زیادی مدیون ایوانف است یا تاثیرات شگرف مربیان خارجی هندبال انکارشدنی نیست. حالا قانونی گذاشته‌اند که بر اساس آن دیگر مربی بزرگی در حد و اندازه‌های ولاسکو قرار نیست به ایران بیاید. اصلا کدام مربی خارجی حاضر است با قرارداد ریالی پا به ایران بگذارد؟ این قانون در بدترین زمان برای ورزش ایران در نظر گرفته می‌شود، درست یک سال قبل از المپیک پاریس.

خوب و بد قانون جدید
در سال‌های اخیر حداقل سه پرونده نجومی بزرگ مرتبط به مربیان خارجی فوتبال ضرر هنگفتی وارد کرد. متولیان ورزش ایران به جای این‌که ریشه‌های مملو از تخلف این پرونده‌ها را پیدا و به آنها رسیدگی کنند و ممنوعیت متخلفان اصلی این پرونده‌ها را از حضور در بدنه ورزش به وجود بیاورند دست به کار دیگری زدند، به عبارت بهتر به بدترین شکل ممکن اقدام به حذف صورت مساله کردند. ممنوعیت انعقاد قرارداد ارزی با مربیان و بازیکنان خارجی بیشتر از این‌که تدبیری در جهت کنترل منابع ارزی باشد تصمیمی در راستای تبعات همان پرونده‌های قطور خارجی است. اما همه‌چیز در رابطه با این قانون دیگر قرار نیست بد باشد. حالا می‌توانیم اطمینان پیدا کنیم فجایع مشابه ویلموتس در فوتبال تکرار نخواهد شد.

کوچ دسته‌جمعی
این قانون وضعیت عجیبی را در ورزش ایران به وجود خواهد آورد. اکنون مربیان خارجی متعددی در رشته‌های ورزشی مختلف در ایران فعالیت می‌کنند که با این شرایط جدید احتمالا از ایران رفتنی می‌شوند. از بازیکنان پرشمار خارجی لیگ‌برتر فوتبال ایران که بگذریم به شمار زیادی از مربیان متعدد می‌رسیم که در بطن ورزش ایران مشغول به کار هستند.
وویوویچ: این سرمربی اهل مونته نگرو هدایت تیم‌ملی هندبال را در دست دارد. قانون جدید احتمالا به همکاری این مربی با فدراسیون هندبال پایان خواهد داد چرا که قبلا هم بحث و جدل بر سر افزایش قرارداد دلاری داشتند.
کاپوچیانی: این یونانی به تازگی سرمربی تیم‌ملی بسکتبال بانوان شده است. او قرار است تمامی رده‌های سنی پایه را هم زیر نظر داشته باشد و برنامه‌های کامل خود را ارائه داده است. مسئولان فدراسیون بسکتبال از اعلام جزئیات مالی قرارداد این سرمربی خودداری کرده بودند.
هاکان دمیر: او هدایت تیم‌ملی بسکتبال ایران را بر عهده دارد. او قرار است هدایتگر تیم‌ملی ایران در بازی‌های آسیایی باشد. قرارداد او یک‌ساله است.
پدرو سنا: مربی برزیلی شاغل در تیم‌ملی قایقرانی ایران در میان ورزشکاران این رشته بسیار طرفدار دارد. اما او هم با وضعیت به وجود آمده چندان دوام نخواهد آورد.
هونگ سونگ هو: سرمربی کره‌ای تیم‌ملی تیراندازی ایران هم به تازگی قرارداد خود را تمدید کرده. تمدید کرده‌ها شامل حال این شرایط جدید نمی‌شوند. او قرار است تا بازی‌های آسیایی هدایت تیم‌ملی را در دست داشته باشد.

پیشرفت و پسرفت
بسیاری از رشته‌های ورزشی جز با به کارگیری مربی خارجی پیشرفت نمی‌کنند. اما نوع قرارداد و اعمال تغییرات جدید در این قراردادها بسیاری از آنها را فراری خواهد داد یا این‌که از ورودشان به ایران جلوگیری می‌کند. چنین شرایطی فقط مختص ایران نیست. ورزشکاران و مربیانی که در کشوری غیر از خودشان قصد‌ادامه فعالیت دارند فقط به قراردادهای مبتنی بر دلار، پوند و یورو راضی می‎شوند و نه لیر، ریال، درهم و هیچ چیز دیگری. به هرحال شرایط به وجود آمده سد راه پیشرفت برخی از رشته‌هایی خواهد شد که در سال‌های اخیر راه خود را به سمت موفقیت‌های بیشتر پیدا و باز کرده بودند. بسیاری از رشته‌های ورزشی زمانی وارد چرخه موفقیت و کامیابی شدند که مربی خارجی استخدام کردند. الان وضعیت فرق می‌کند. حالا فاصله ارز تا ریال است که تعیین‌کننده می‌شود. تعیین‌کننده شکست و کامیابی. با این روند به نظر می‌رسد شکست بسیار در دسترس‌تر باشد. ورزش ایران خیلی وقت است که بابت تصمیمات یکشبه ضرر می‌کند.