«مرغ همسایه» سیاسی اما طنز

پنهان باقی بودن این نوع برنامه‌ها به عوامل مختلفی پیوند خورده‌است که از جمله آنها، می‌تواند انتخاب شبکه یا ساعت زمان پخش و همچنین انتخاب کاراکترهای اجرایی مثل مجری برنامه و تبلیغات کم یا غیر موثر باشد.

این جمله در بین مردم ایران بسیار معروف است که خنداندن ایرانی‌ها امری بسیار دشوار است و به سختی می‌خندند. اگر موضوع خندیدن و خنداندن را به موضوعاتی پیچیده مثل مباحث سیاسی نیز گره بزنیم؛ بنابراین به رغم تولیدات جُنگ واره‌های دهه‌های ۶۰ و ۷۰ و سریال‌های ۹۰ قسمتی دهه ۸۰ که گاهی نیز به قسمت ۹۰ نمی‌رسید و به رغم گستردگی فیلم و سریال‌های طنز در بستر نمایش خانگی، هنوز آن‌گونه که باید سریال‌های طنز و برنامه‌های این ژانر به قدرت اغنای مخاطب دست نیافته که هیچ! بلکه شاهد هستیم مخاطب پر چالش امروز به دنبال آن است که بتواند لحظه‌های فراغت و استراحت خود را با تماشای برنامه‌هایی سپری کند که بتواند او را از موضوعات پرچالش دور کند و به سمت فراموشی دغدغه‌ها روزانه و لحظه‌های شاد ببرد.از جمله شبکه‌های تلویزیونی که در سال‌های اخیر شروع به فعالیت کرد و خیلی هم زود مخاطبان خاص خودش را در داخل و خارج از ایران پیدا کرد؛ شبکه افق است که به‌طور ویژه به موضوعات انقلاب اسلامی و دفاع‌مقدس و به توسعه و ترویج مفاهیم و اهداف آن می‌پردازد. همان‌طور که اشاره شد افق، یک شبکه خاص به نظر می‌آید اما محتوای موجود در آن، گاه از جذابیت‌های عمومی برخوردار است و حتی شبکه‌های دیگر نیز از محتوای تولید شده این شبکه استفاده می‌کنند.

مجری در نقش دانای کل
یکی از این برنامه‌های تولید شده، برنامه طنز سیاسی«مرغ همسایه» است که چندی است روی آنتن این شبکه رفته و روزهای شنبه تا دوشنبه از ساعت ۲۰و۳۰دقیقه در معرض تماشای علاقه‌مندان این ژانر قرار گرفته‌است. این برنامه که با محوریت موضوعات سیاسی و طنزگونه موجودیت خودش را با تهیه‌کنندگی فراز صباحی و سردبیری حمیدرضا همایونی اعلام کرده‌است، با فرمی استودیویی و به عنوان یک مجری در نقش دانای کل که موضوعات سیاسی داخلی و بیشتر از آن، موضوعات خارجی و به‌ویژه غربی را به کنایه تبدیل می‌کند، به پیش می‌رود. در لوگوی این برنامه نیز ترکیب رفتاری مرغ، همانند اطراف میز مجری دیده می‌شود. در کنار میز اجرای این مجری، تعدادی کاراکتر مرغ که لباس سیاه نیز به تن کرده‌اند؛ نشسته‌اند که به تناسب گفتار و حرکت مجری از خود تحرک و رفتار نشان می‌دهند تا به معنای آنچه عنوان برنامه است مرغ همسایه به اصطلاح «غاز» دیده شود. نکته جالب حضور این مرغ‌ها آن است که مقابل هر کدام از این مثلا مرغ‌ها، اسم یکی از کشورهای غربی آمده و هر کدام از آنها به تناسب ویژگی‌های رفتار سیاسی آن کشور، با کنایه‌های طنز گونه سیاسی مجری همراه شده و به ایفای نقش می‌پردازند و ای بسا که در پشت سر مجری نیز تعدادی پرچم از کشورهای غربی گویای نقش‌های آنهاست.به نظر می‌آید با توجه به شکل و فرم و محتوای تولید شده؛ این برنامه قابلیت لازم برای بیشتر دیده شدن را دارد اما از نظر نگارنده توجه به چند عامل یاد شده که در سطور ابتدایی اشاره شد؛ می‌تواند تهیه‌کننده را به سمت موفقیت و جذب مخاطب بیشتر به پیش ببرد.

تبیین حقیقت رفتار جهان غرب
عنوان مرغ همسایه برای این برنامه در واقع از همان ضرب‌المثل معروف« مرغ همسایه غاز است» برگرفته شده که اشاره مستقیم به وادادگی بعضی آدم‌ها در مقابل بیگانگان و غریبه‌ها دارد و هیچ‌وقت داشته‌های خود را نمی‌بیند. در این برنامه طنز، به طور غیرمستقیم تلاش می‌شود تا ضمن نشان‌دادن داشته‌های ایران عزیز، معایب و نواقص و محدودیت‌های جهان غرب و پیروان‌شان نیز به نمایش در بیاید. به نوعی دیگر، می‌توانیم این برنامه را بر مبنای تبیین حقیقت رفتار جهان غرب و ایجاد امید برای جامعه ایران خودمان بدانیم که تولیدکنندگان آن برنامه در بین آیتم‌های مختلف حضور مجری و ایفای نقش او، به شکلی طنزگونه و روزنامه‌ای و همین‌طور کاریکاتوری به تحلیل بعضی از اخبار و رفتارها نیز می‌پردازند و برنامه را از یکنواختی و تحرک نداشتن دوربین خارج می‌کنند.