صدای خوب ، زینت دوبله است

ناصر نظامی متولد سال 1325 است و به صورت حرفه ای از سال 1346 کار دوبله را آغاز کرده است و از سال 1367 به عنوان مدیر دوبلاژ فعالیت می کند.
کد خبر: ۱۴۰۰۸۵

او گوینده تیپهای جدی و متن فیلمهای مستند رودخانه های بزرگ جهان ، شما چه می دانید و... است و گویندگی و مدیر دوبلاژی انیمیشن ، سریال و فیلمهای سینمایی خارجی و ایرانی چون دراکولا، زنان کوچک ، آرتور، دور دنیا در هشتاد روز، ای کی یو سان ، شرلوک هولمز، انیمیشن بتمن ، سینمای حرفه ای ، سریال معروف مرد 6 میلیون دلاری ، سینما پشت پرده ، عامل ناشناخته و... را بر عهده داشته است.
در فاصله کوتاه صرف ناهار در یکی از استودیوهای واحد دوبلاژ سیما بعد از اتمام دوبله مجموعه سینمای حرفه ای با او گفتگویی درباره کارنامه هنری 40 ساله اش تاکنون انجام دادیم.

در ابتدا از نحوه گرایشتان به گویندگی توضیح دهید.
من از سال 1346 به طور اتفاقی وارد عرصه دوبله شدم ، خاطرم هست در آن زمان برادرم دوبلور بود. روزی برادرم از صاحب استودیویی خواست از من تستی بگیرد. من در آن لحظه متوجه شدم که از افراد دیگر نیز تست می گیرند، بنابراین بدون این که بدانم چه کاری می خواهم انجام بدهم تست دادم و خیلی سریع یعنی فردای آن روز من را دعوت به کار کردند و این نحوه ورود من به عرصه دوبله بود.
استودیویی که کارم را با آن شروع کردم پاسارگاد نام داشت که در خیابان کوشک پایین میدان فردوسی بود. چند تا از گوینده های بزرگ ما نیز در آن زمان در استخدام آن استودیو بودند. این یک حسن و یک عیب داشت ؛ عیبش این بود که به هر حال هر قدر که کار می کردیم یک حقوق ثابتی به ما می دادند ولی حسنش این بود که صاحب استودیو به خاطر منافع خودش به مدیر دوبلاژها می گفت که رل های بزرگی به من بدهند؛ حتی اگر من خوب حرف نمی زدم. شاید یکی از همان دلایلی که باعث شد من زود راه بیفتم همین موضوع بود که از همان بدو ورود در عرصه دوبله به خاطر منافع استودیو و تاکید صاحب استودیو به مدیران دوبلاژ، رل های بزرگتری را به من می دادند و به این صورت زود راه افتادم.

درصد کارهایی را که گویندگی می کردید نسبت به مدیر دوبلاژی چگونه بوده است؛
من حدود 20 سال پیش مدیر دوبلاژی را شروع کردم. به هر حال تعداد گویندگی های من از همان سالها به این طرف بیشتر از مدیر دوبلاژی است و سریال بسیار زیبای زنان کوچک جزو اولین کارهایی بود که دوبله کردم. در همان زمان در انیمیشن ای کی یو سان جای آقای شینسه حرف زدم و با انیمیشن ، کارتون و فیلمهای کودکان خیلی صمیمی شدم ، در نتیجه 60 تا 70 درصد کار کودک می کردم.

گوینده ای که با صدای آن شخصیت نزدیک باشدانتخاب می کنم ، البته گوینده باید توانایی لازم را هم برای گفتار داشته باشد

بقیه کارهایم گویندگی فیلمهای سینمایی ، سریال و مدیر دوبلاژی بوده است و فیلمهایی که بتازگی گویندگی کرده ام یادم نیست ولی به جای مایکل کین در چند فیلم صحبت کردم و در آثار استنلی کوبریک حرف زده ام. در چند سال اخیر هم مدیر دوبلاژی 50 تا 60 قسمت از مجموعه سینمای حرفه ای و همچنین فیلمهای سینمای حرفه ای هیولای درون را برعهده داشتم و در چند ماه گذشته هم چندین سریال و فیلم سینمایی از جمله شب در موزه و عامل ناشناخته و... را برای تلویزیون دوبله کردم. زمانی که در استودیو پاسارگاد کار می کردم ، در تلویزیون فیلم دوبله نمی شد و تمام فیلمها را به استودیوی خصوصی می فرستادند، در نتیجه ما بیشتر فیلمهای سینمایی را گویندگی می کردیم تا تلویزیونی. البته بعد از این که تلویزیون متمرکز شد 90 درصد کارهای ما همچون الان ، در تلویزیون بود.

با توجه به این که فرمودید به کارهای کودک علاقه مند هستید، آیا در حال حاضر انیمیشنی را برای دوبله در دست دارید؛
در حال حاضر مشغول دوبله انیمیشن 52 قسمتی به نام پابلو روباه کوچک قرمز هستم که انیمیشن بسیار قشنگی است. سریال بلند صد و چند قسمتی آرتور را نیز دوبله کردم. در انیمیشن دور دنیا در هشتاد روز جای آقای فاک حرف زدم و سالهای پیش هم در انیمیشن بتمن صحبت کردم. فکر می کنم متجاوز از 300 فیلم انیمیشن را دوبله کرده باشم.

سریال و فیلمهای سینمایی چطور؛
سریال و فیلمهای سینمایی هم کار کردم ولی الان یادم نیست. البته شاید بعضی ها فکر کنند انیمیشن کاری کوچک و فیلم سینمایی کار بزرگی است ، ولی من دقیقا عکس این قضیه را معتقدم ، برای این که وقتی برای کودکان کار می کنیم ، هیچ جمله زائد و بد و جمله ای که با فکر و ذهن کودک همخوانی نداشته باشد، استفاده نمی شود. ولی با این حال من در ایام عید نوروز انیمیشن ماشین ها را که از شبکه اول پخش شد مشاهده کردم که در آن اصطلاحات و جملاتی به کار رفته بود که ما هرگز در واحد دوبلاژ به کار نخواهیم برد. البته افرادی که این کارها را انجام می دهند جزو ما و انجمن گویندگان و سرپرستان گفتار فیلم دوبلاژ ایران نیستند. ما معمولا اگر در ترجمه حتی یک جمله ، کلمه و حرفی را برای بچه ها نپسندیم حذف و چیز دیگری را جایگزینش می کنیم.

ترجمه تخصصی چقدر در یک دوبله موفق تاثیر دارد؛
ترجمه حدود 60 درصد در کیفیت کار موثر است ؛ برای این که اگر ترجمه بد باشد اساس فیلم خراب می شود و وقتی مترجم نتواند منظور فیلم را بیان کند، مدیر دوبلاژ نمی تواند کاری انجام دهد، چراکه ما فقط تا حدی اجازه داریم در ترجمه دخل و تصرف کنیم در حالی که اصلا وظیفه مدیر دوبلاژ نیست. البته ممکن است ترجمه ای بسیار بد باشد و مدیر دوبلاژ ترجمه را پس بدهد و بگوید این ترجمه مناسب نیست ، ولی خوشبختانه در چند سال اخیر مترجم های خوبی آمده اند و من از این بابت راضی هستم.

براساس چه معیارهایی گویندگان را برای دوبله انتخاب می کنید؛
مدیر دوبلاژی سلیقه ای است ، بنابراین ممکن است روی شخصیتی صدای گوینده ای را بپسندم و مدیر دوبلاژ دیگری صدای گوینده دیگری را؛ ولی به طور کلی صدای فیلم را گوش می دهم و گوینده ای که توانایی لازم را داشته باشد و با صدای آن شخصیت نزدیک باشد انتخاب می کنم ، البته گوینده باید توانایی لازم را هم برای گفتار داشته باشد.

نظر شما درباره قابلیت های صدای خوب به عنوان یک مدیر دوبلاژ پیشکسوت عرصه دوبله چیست؛
صدای خوب زینت دوبله است ، هنگامی که گوینده ای نقش اول فیلم را می گوید اگر صدایش زیباتر باشد قشنگ تر است و با شخصیت بازیگر تناسب دارد و جلب توجه بیشتری می کند؛ ولی این که بگوییم گوینده خوب حتما باید صدای زیبا داشته باشد، این طور نیست. ما مرحوم عزت الله مقبلی را داشتیم که اگر به طور معمولی صحبت می کرد کسی به صدای او توجه نمی کرد. شاید او اصلا صدای زیبایی نداشت ولی هنگامی که جای شخصیتی صحبت می کرد به گونه ای تیپ می گفت که همه حیران می ماندند.

در حال حاضر با پخش مجدد شرلوک هولمز و گویندگی شما به جای دکتر واتسون با مدیریت آقای بهرام زند، بازتاب این فیلم در میان مردم چگونه است؛ آیا مردم صدای شما را می شناسند؛
من صدای مشخصی دارم و مردم صدایم را می شناسند؛ البته من رلهای خیلی بزرگتر و معروف تری از دکتر واتسون گفتم و البته افرادی هستند که می دانند من جای دکتر واتسون صحبت کردم مثلا وقتی می گویم مدیر دوبلاژی سلیقه ای است که 2 سری از فیلمهای شرلوک هولمز را آقای بهرام زند و یکی دیگر از مدیران دوبلاژ دوبله کرده است و این سلیقه ای بوده که صدای بنده روی شخصیت دکتر واتسون در مجموعه ای که بهرام زند مدیر دوبلاژ آن بوده شنیده شود، انصافا و با زحمت آقای بهرام زند، سریال بسیار خوبی از نظر دوبله شده است.

بازتاب آثاری را که گویندگی یا مدیر دوبلاژی می کنید در میان مخاطبان دنبال می کنید؛
ما انتظار نداریم همه مردم صدای ما را بشناسند و این گونه هم نیست ، ولی خیلی از افراد که علاقه مند به فیلمهای سینمایی و تلویزیونی هستند، صدای ما را تعقیب می کنند و می شناسند و اگر ما جای شخصیتی صحبت کنیم (هر کدام از ما گویندگان فرق نمی کند) و از تلویزیون پخش شود، فردای آن روز عکس العمل را مشاهده می کنیم یا خوب است یا بد، این عکس العمل است.

در کارهایی که مدیریت آن را به عهده دارید، ترجیح می دهید گویندگی هم بکنید یا این که همچون کارگردان فیلمی که اگر پشت دوربین نباشد کارش افت خواهد داشت ، فقط مدیریت می کنید؛
ترجیح می دهم بسیار کم به جای شخصیت های کوچک گویندگی کنم و احتمالا آن هم به جای شخصیت هایی بوده که صدایم روی آن مشخص است.

یک هنرپیشه با صدای خاص


من بسیار می پسندم که یک صدا روی یک هنرپیشه باشد، چون در طبیعت ، صدای هنرپیشه و گوینده تا حدی عوض نمی شود که به 2 صورت شود، ولی متاسفانه ما برخی از پیشکسوتان عرصه دوبله را از دست دادیم ، افرادی که شخصیت های مشخصی را می گفتند، به طور مثال صدای گوینده ای که روی شخصیت جان وین بوده ، بی نظیر است و اگر امروز فیلمی از وی برای دوبله آورده شود، گوینده دیگری باید جای او حرف بزند؛ البته من باز هم می گویم سلیقه در اینجا خیلی متفاوت است.
مدیر دوبلاژ ممکن است بگوید شخصیتی را که ناصر نظامی صحبت کرده ، اشتباه انتخاب شده است و اصلا صدا به آن بازیگر نمی خورد و گوینده آن باید عوض شود و شخص دیگری جای او انتخاب شود، ولی من احساس می کنم او اشتباه می کند برای این که وقتی 20 مدیر دوبلاژ صدای گوینده ای را روی شخصیت بازیگر مناسب می دانند به طور مسلم درست است


نظرتان درباره گویندگی مجموعه های مستند چیست؛
سالهاست که در مجموعه های مستند صحبت نکرده ام ، ولی در سالهای گذشته نریشن سری اول مستندی به نام رودخانه های بزرگ جهان را به عهده داشتم ، اما در قسمت دوم یکی دیگر از همکارانم نریشن آن را گفته است ، ضمنا در آن زمان در سریال علمی ای به نام «شما چه می دانید» صحبت کردم و پس از آن دیگر در مستندی صحبت نکردم.

نظر شما درباره دوبله سریال ها و فیلمهای ایرانی و گویندگی دوبلورها جای شخصیت های ایرانی چیست؛
به طور کلی معتقدم اگر لوازم و امکاناتی که برای یک کار خوب صدا سر صحنه نیازمند است موجود باشد صدابرداری سر صحنه فیلمهای فارسی را بیشتر می پسندم.

یک تعریف جامع از دوبله برایمان بگویید؛
دوبله بسیار خوب است برای کسانی که زبان فیلم را بلد نیستند.

وضعیت دوبله کنونی را نسبت به گذشته چطور ارزیابی می کنید؛
با توجه به این که ما دوران طلایی دوبله را از سالهای 1344 تا 1355 (حدود یک دهه) به وسیله دوبلورهای بسیار جوان و پرانرژی سپری کرده ایم و یکی از مهمترین مسائل دوبله های خوب فیلمهای خوب بود، احساس من این است که اگر آن فیلمهای خوب الان هم برای دوبله سفارش داده شوند، همان دوبله ها انجام خواهد شد، به دلیل این که دوبلورهایی که در آن زمان گویندگی فیلمها را به عهده داشتند، گویندگان بسیار خوبی بوده اند و هستند و اکنون تجربه بسیاری دارند، بنابراین نمی توانند ضعیف شده باشند حتی می توانند بهتر از آن زمان فیلمها را دوبله کنند. پس از آن به دوران انقلاب می رسیم که تعدادی فیلم از کشورهای ژاپن ، روسیه و اروپای شرقی آمد که به دلیل زبان ناآشنا و نوع صحبت کردن در این گونه فیلمها بویژه ژاپنی و چینی که اصلا روزهای اول نمی توانستیم جای آنها حرف بزنیم و آن به دلیل نوع خاص حرف زدنشان بود، در حالی که ما به سلیس حرف زدن در فیلمهای خوب انگلیسی ، امریکایی و حتی ژاپنی همچون فیلمهای کوروساوا عادت کرده بودیم که در آن زمان موجی به وجود آمد که خود بنده به زحمت افتادم و دلیل آن این بود که گویشها نوع خاصی بود، ولی دوبلورها بسیار سریع این نوع حرف زدن را یاد گرفتند و می بینیم پس از چند سال سریالی به نام سالهای دور از خانه دوبله می شود که به نظر بنده دوبله بسیار خوبی داشت و الان هم از این فیلمها زیاد برای دوبله می آید و گویندگان راحت ، جای بازیگران حرف می زنند و من فکر می کنم اگر بحث سر این باشد که دوبله آن موقع بهتر بوده و الان ضعیف شده است ، اگر به دوبلورها فرصت داده شود و شرایط برایشان مساعد باشد بدتر از آن زمان دوبله نخواهند کرد و یکی از دلایلی که آن زمان دوبله طلایی نامیده شد، این بود که نه دیجیتالی بود و نه ویدئویی ، بلکه فیلم در آپارات بالا می رفت و مدتها طول می کشید تا سر هر قسمت برسد و گوینده براحتی دیالوگش را علامت گذاری می کرد، حفظ می کرد و سپس آن را می خواند و پرده نیز بزرگتر بود و لب و دهان هنرپیشه بهتر دیده می شد و این حسن بزرگی بود، ولی الان حتی ما یک کلمه اول دیالوگ را نمی توانیم مرور کنیم که فیلم مجدد تکرار می شود و این یکی از چیزهایی است که شاید از جهاتی به نفع ما باشد که آن موقع فیلمی را 3 روز دوبله می کردیم و الان فیلم در یک روز دوبله می شود، یعنی سرعت بسیار زیاد شده است و معمولا هر چیزی که سرعت داشته باشد احتمال خطا و اشتباه در آن بسیار است.


الهه دلجو
newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها