آنها قول میدهند در صورت ارسال مقداری بیتکوین، اتریوم، بایننسکوین یا یک رمزارز دیگر، ۱۰برابر آن دارایی را به شما برمیگردانند! چنین اتفاقی آنسوی ایدهآل است، اما متاسفانه با یک کلاهبرداری در کریپتوکارنسی روبهرو هستیم. نباید به خیال زرنگبودن، اسیر دامهای تبهکاران زرنگ شوید!غیرطبیعی است که میزبان یک مراسم اهدا مخصوصا یک ایردراپ، ابتدا از شما درخواست پول کند! در شبکههای اجتماعی، باید مراقب این نوع پیامها باشید. ممکن است پیامها توسط حسابهای شبیه به اکانتهای شناختهشده یا مورد علاقه شما فرستاده شوند و ارسالکننده آنها خود را یک اینفلوئنسر سرشناس یا کارمند شرکتی بسیار معتبر خطاب کند، اما این قسمتی از پازل تبهکاران برای کلاهبرداری از طریق ارز دیجیتال است و بنابر اعلام پلیس تبادل اطلاعات (فتا) این روزها دنیای ارز دیجیتال پر از صرافیهای متقلبی است که یکشبه به وجود میآیند و ناپدید میشوند.
دایههای مهربانتر از مادر
افرادی که در فضای مجازی بهویژه در حوزه رمزارزها تکنیکهای فریبکارانهای ترتیب میدهند، اغلب همه ابعاد قضیه را بررسی کرده و تلاش میکنند تا با ترفندهای مختلف، دیگران را به باور ادعاهای خود ترغیب کنند. بهعنواننمونه ممکن است زیر پیام آنها در شبکههای اجتماعی، تعداد زیادی پاسخ مبنی بر تشکر از سخاوتمندی مجری برنامه خیرخواهانه یا مخصوصا یک ایردراپ، مشاهده کنید. در واقعیت، این پیامها توسط حسابهای کاربری جعلی و رباتها ایجاد شده و بخشی از نقشه آنها برای کلاهبرداری در ارز دیجیتال است. کارشناسان فضای مجازی میگویند برای در امان ماندن، کافی است نسبت به پیامها و پیشنهادهای مربوط به چندبرابر کردن دارایی شما به روشهای مختلف بیاعتنا باشید. اگر واقعا به قانونی بودن یک پیشنهاد متقاعد شدهاید، پروفایل مجری را بهطور دقیق بررسی کنید. با کمی ریزبینی به تفاوتها پی برده و متوجه جعلی بودن (احتمالی) حساب خواهید شد. این دسته پیشنهادها کاملا دروغ بوده و برای کلاهبرداری در رمزارز ترتیب داده میشوند. اما در هر صورت بهمنظور کسب اطمینان و ازدستندادن فرصتهای واقعی انگشتشمار (که توسط شرکتها و افراد معتبر ترتیب داده میشوند) به پروفایل ارسالکننده پست مراجعه و تاریخچه فعالیت، میزان محبوبیت و حقیقی بودن اطلاعات مندرج را بررسی کنید. فراموش نکنید هر طرح خیرخواهانهای دروغ نیست، اما نکته اینجاست که یک طرح اینچنینی نباید پیششرطی تعیین و ابتدا از کاربران درخواست پول کند.
سراب پولداری!
ظهور شبکههای اجتماعی و گسترش روزافزون آن، آسیبها و تهدیدهایی هم با خود به همراه داشته است که کلاهبرداریها یکی از آنهاست. سپهر پاشاییخامنه، کارشناس فضای مجازی در گفتوگو با جامجم میگوید: آنچه در دو سه سال اخیر به آن دامن زده شده است، کلاهبرداری در حوزه ارزها و توکنهای دیجیتال است. وی میافزاید: این نوع کلاهبرداری انواع مختلفی داشته است. مثلا در ابتدای ظهور این شبکهها یکی از طرحهایی که در اصطلاح به آن طرحهای پانزی گفته میشود طرفداران زیادی پیدا کرد. درواقع این طرحها با وعده یکشبه پولدار شدن افراد را به سمت سرمایهگذاری و دریافت سود فریب میدانند. اوایل این طرحها شبیه شرکتهای هرمی عمل میکردند که این در یک بازه زمانی خیلی هم با استقبال مردم روبهرو و وایرال شد، اما بعدها که مشخص شد اینها پروژههای کلاهبرداری هستند، کمکم طرفداران آن کاهش پیدا کرد. وی ادامه میدهد: درحالحاضر نیز نوع دیگری از این دست موضوعات پا به عرصه گذاشته و آنهم رمزارزها و راهاندازی صرافیهای دیجیتال است. اگرچه در حوزه ارز دیجیتال صرافیهای معتبر داخلی و خارجی زیادی وجود دارد اما برخی از شبکهها صرافیهای دیجیتال راهاندازی و آدرس دامنه سایت خود را نیز مشابه یک صرافی معتبر طراحی میکنند که در ظاهر همه چیز عادی به نظر میرسد، ولی در همین قالب شمارهحساب فرد را هک میکنند. یا مثلا صرافیهایی با اسم ایرانی راهاندازی شد اما این صفحات مجوز کسبوکارهای مجازی نداشتند و کلاهبرداری میکردند که البته همچنان نیز این پروژهها تحت عناوین مختلف وعده یکشبه پولدار شدن را به افراد میدهد. متاسفانه کشورهای آسیایی بیش از سایر کشورها درگیر این نوع از کلاهبرداریها هستند و کشور ما نیز از این ماجرا مصون نیست. به گفته پاشایی، یکی از دلایل اصلی این مسأله آمار پایین اشتغال در کشور است، چراکه بسیاری از جوانان بهدلیل نداشتن شغل و با رویای پولدار شدن گول این تبلیغات را میخورند. این کارشناس فضای مجازی میگوید: اگرچه برخی از این پروژهها ممکن است ارزی را هم به کاربران خود بدهند اما به موازات آن شبکههایی هم هستند که غیر از انگیزههای مالی اهداف دیگری دارند و از کاربر در قبال عضویت و دریافت سکه کارهای بسیاری را میخواهند که این کارها به افزایش تعداد بازدید محتوای آنها در یوتیوب و سایر شبکهها منجر میشوند که در نهایت همه اینها به نفع گردانندگان این صفحات است.
تکنولوژیای که فرهنگ ندارد!
این کارشناس فضای مجازی یکی از آسیبهای ناشی از تکنولوژی در کشور را نبود فرهنگسازی پیش از ورود به آن میداند و میگوید: متاسفانه درکشور ما در حوزه سختافزاری یا نرمافزاری اول تکنولوژی و بعد فرهنگ آن وارد میشود و وقتی پیوست فرهنگی در کنارورود این ابزارهای وجود نداشته باشد اتفاقاتی نظیر کلاهبرداری و استفاده نادرست از این ابزارها نیز اجتنابناپذیر است. وی در خصوص راهکار کاهش آسیبها و خطرات ناشی از تکنولوژیهای جدید در کشور میافزاید: اکنون حتی با فیلتر کردن هم چیزی حل نمیشود، چراکه لازمه این کار آن است که نهادهای ذیربط مانند پلیس فتا با استفاده از ابزارهای اطلاعرسانی مثل صداوسیما افراد را در این حوزهها آگاه کنند. مثلا یک زمانی صداوسیما در همکاری با پلیس راهنمایی و رانندگی انیمیشنهایی را در خصوص بستن کمربند ایمنی ساخت که تا حد زیادی به افزایش رعایت نکات ایمنی در سطح جامعه کمک کرد. پاشایی ادامه میدهد: متاسفانه درحالحاضر فرهنگ آموزش در جامعه کمرنگ شده و نهادها بهجای فرهنگسازی بیشتر مقابله میکنند. بر این اساس لازم است فرهنگسازی در جامعه افزایش یابد و به آموزش و اطلاعرسانی در حوزه کلاهبرداریهای مجازی برای اقشار مختلف بهویژه سالمندان و نوجوانان بیشتر توجه شود.