«موز اتیوپی»؛ امیدی‌ تازه برای امنیت غذایی

به گزارش جام جم آنلاین، میوه‌ای با نام «اینسِت» (Enset) یکی از میوه‌های مشابه موز است که در برخی مناطق کشور اتیوپی به عمل می‌آید و مصرف می‌شود. در بیرون از منطقه شاخ آفریقا و به خصوص در کشورهای غربی تقریبا هیچ کس حتی نام این میوه را هم نشنیده است اما در مناطقی از اتیوپی سال‌ها است که مردم محلی از این میوه برای درست کردن پوره و نان استفاده می‌کنند.

این میوه اما ممکن است به زودی به یک محصول عمده مصرفی در کل جهان تبدیل شود. دانشمندان می‌گویند که اینست در برابر تغییرات آب و هوایی بسیار مقاوم است و می‌تواند با تغذیه بیش از ۱۰۰ میلیون نفر، موجب تقویت امنیت غذایی در مناطقی بشود که محصولات متعارف به علت افزایش دما و شرایط وخیم آب و هوایی مورد تهدید واقع شده‌اند.

بنا بر اعلام «مجمع بین‌دولتی تغییرات آب و هوایی» (IPCC)،‌ انتظار می‌رود که دمای هوای جهان در ۲۰ سال آینده به طور میانگین به میزان ۱.۵ درجه بیشتر شود. با افزایش دما و گرم‌تر شدن زمین، میزان برداشت محصولات کشاورزی ضروری و تامین‌کننده بیش از ۶۶ درصد از کالری مصرفی مردم سرتاسر جهان، کاهش خواهد یافت. به عنوان مثال، محصول ذرت ممکن است تا سال ۲۰۳۰ میلادی به میزان ۲۴ درصد کاهش یابد.

تغییرات آب و هوایی به طور نامتناسبی کشورهای جنوب صحرای آفریقا را تحت تاثیر قرار می‌دهد زیرا اقتصاد این کشورها تا حد زیادی به کشاورزی و کشت دیم و بارش باران وابسته است. از این رو محتمل است که بخش کشاورزی که غذای ضروری برای مصرف انسان و احشام را تامین می‌کند، تغییر و تحول مهمی را تجربه کند تا بتواند تاثیرات ناشی از تغییرات آب و هوایی را تحمل کند. چنین تحولی در بخش کشاورزی می‌تواند شامل معرفی محصولات جدیدی باشد که در حال حاضر رایج نیستند و اینجاست که محصولاتی مانند اینسِت وارد صحنه می‌شوند.

اینسِت (Ensete ventricosum) یک محصول کشاورزی چهارفصل است که در چرخه عمر ۱۰ ساله خود تنها یک بار میوه می‌دهد. این محصول که به عنوان «موز اتیوپی» یا «موز قلابی» هم شناخته می‌شود از حدود هشت هزار سال پیش در مناطقی از جنوب و جنوب‌غرب اتیوپی مورد استفاده بوده و یکی از محصولات مصرفی عمده برای حدود ۲۰ میلیون نفر در این مناطق است.

بر خلاف موز که عمدتا برای میوه‌اش کاشته می‌شود، مردم در اتیوپی میوه این گیاه را نادیده می‌گیرند و در عوض از ریشه‌های نشاسته‌ای آن استفاده می‌کنند و از آن پوره و نان درست می‌کنند. این محصول بنا به علت‌های مختلف می‌تواند امنیت غذایی در جهان را تقویت کند.

اینسِت، در شرایط مختلف آب و هوایی عمل می‌آید، در برابر خشکسالی مقاوم است و در هر فصل سال، قابل کاشت و برداشت است. این محصول کشاورزی همچنین موجب تثبیت خاک و جلوگیری از فرسایش خاک می‌شود و همه این مزایا موجب شده که لقب «درخت ضدگرسنگی» به آن داده شود.

دکتر «جیمز بورل» از مرکز تحقیقات علمی «رویال گاردن» انگلیس تحقیقاتی در زمینه ظرفیت‌های بالقوه کشاورزی این محصول انجام داده و نتایج این تحقیق امیدوارکننده است. این نتایج حاکی است که اینسِت می‌تواند در دهه‌های آینده غذای دستکم ۱۰۰ میلیون نفر را تامین و امنیت غذایی را در اتیوپی و کشورهای آسیب‌پذیر دیگری مانند کنیا، اوگاندا و رواندا تقویت کند.

دکتر بورل گفت: ما باید گیاهان و محصولات کشاورزی مصرفی در سطح جهان را متنوع‌سازی کنیم زیرا الان «تمام تخم‌مرغ‌ها در سبد کوچکی از محصولات قرار دارد.»

منبع: ایرنا