با آنکه خرداد ماه را هم رد کردیم اما صنعت گردشگری و هتلداری مشهد با بیش از 250 هتل، 400 هتلآپارتمان، زائرسرا، مهمانسرا و مسافرخانه آسیب جدیای دیده و عملا بخشی از مراکز اقامتی این شهر تعطیل شده است. عید نوروز و مراسم دهه کرامت نیز نتوانست این صنعت نیمهجان را احیا کند و پاندمی کرونا هنوز از این صنعت تلفات میگیرد.
در بررسی اوضاع این روزهای هتلداری در مشهد در امتداد خیابان امام رضا(ع) که اغلب مراکز اقامتی را در خود جای داده است بسیاری از کارکنان و فعالان حوزه گردشگری مشغول در مراکز اقامتی مانند لیدرهای زیارتی، آژانسهای مسافری، کارگران و مهمانداران این مراکز بیکار شدند و سراغ مسافرکشی یا پیک موتوری رفتند.
عبدالصالح یکی از این افراد است؛ او به خبرنگار جامجم گفت:«15 سال در این صنعت مشغول به فعالیت هستم، بالا و پایین زیادی دیدم اما امروز بعد از شش سال بیکار شدم. هتلمان زیر نظر یک مجموعه موقوفه اداره میشود و حالا فقط چند کارگر بهعنوان نگهبان باقی ماندهاند تا اموال هتل به سرقت نرود. آنچه امروز شاهد هستیم وضعیت بد شرکتهای گردشگری و حوزه هتلداری مشهد است. در این مدت بیکاری، اداره کار مبلغی را بابت بیکاری پرداخت کرده اما کفاف زندگی مجردی را هم نمیدهد چه برسد که ما متاهلیم.»
فریبا یکی دیگر از فعالان و راهنمای تور شهر مشهد است. بیش از هشت سال است در این صنعت به عنوان تورلیدر مشغول است.
وی در گفتوگو با جامجم اظهار کرد: «تعطیلی مراکز گردشگری مشکلات زیادی ایجاد کرده است. باید هر روز به دارایی، شهرداری، تامین اجتماعی، اداره کار و حتی میراث فرهنگی پاسخگو باشیم. تورهای شهری نیز از بین رفته و عملا مشهد که علاوه بر مرکزیت شهر معنوی، یکي از مراکز تاریخی و ارزشمند فرهنگ ایرانی - اسلامی است خاموش شده است.»
این کارشناس گردشگری ادامه داد: «در دو سال اخیر اقتصاد گردشگری در همه دنیا ضربه سنگینی خورد. فراموش نشود ارزش ریال در برابر دلار سود سرشاری برای حوزه گردشگری ایجاد میکند. از طرفی بهطور حتم فضای پساکرونا با رونق صنعت گردشگری همراه است؛ اگر سرمایهگذاری درستی در این حوزه انجام شود بافت معنوی و فرهنگی منشعب از تمدن ایرانی - اسلامی خراسان فرصت مناسبی برای جذب گردشگر است؛ ایکاش مسؤولان در این حوزه چارهای میاندیشیدند.»
50 درصد واحدهای اقامتی تعطیلند
یوسف بیدخوری، معاون گردشگری میراث استان از وضعیت واحدهای اقامتی، هتلها و گردشگری استان به جامجم اینگونه گفت: «50 درصد مراکز اقامتی در استان از زمان شیوع ویروس کرونا همچنان در تعطیلی بهسر میبرند و غیرفعال هستند و این به استناد مصوبه معاونت گردشگری کشور ابلاغ و واحدهای متقاضی تعطیلی میتوانند موافقت خود را اعلام کنند و موافقت عدم فعالیت را از ما بگیرند. واحدهای گردشگری با توجه به اینکه در ردیف مشاغل ردیف یک قرار دارند مجاز به فعالیت و شامل محدودیت نمیشوند، همچنین ملزم به رعایت پروتکلهای بهداشتی ابلاغی از سوی وزارت بهداشت و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری هستند و از این جهت مشکلی به لحاظ فعالیت با رعایت پروتکلهای بهداشتی ندارند.»
وی می افزاید: «در یک سال و سه ماهه گذشته با توجه به وضعیت کرونا، وضعیت گردشگری به لحاظ ویژگیهای خاص این صنعت و نیاز به سفر و تردد، بیشتر از سایر مشاغل متضرر شدند و در حال حاضر همانطور که بیان شد تعداد50 درصد از این واحدها کماکان تعطیلند و فعالیتی ندارند و بهدنبال آن درآمدی هم کسب نمیکنند اما در طول این مدت واحدهايی که مجددا بازگشایی شدند نیز با توجه به درصد اشغال بسیار پایین، درآمد خاصی کسب نکردند و بهطور میانگین 25 درصد اشغال بودند و متاسفانه نتوانستند درآمد خاصی را با توجه به هزینه جاری تامین کنند.»
معاون گردشگری در ادامه سخنانش افزود: «با توجه به اینکه در بحث خسارتها بیشتر تابع تصمیمات ستاد ملی مقابله با کرونا بودیم، تمام مصوبات ابلاغی با برگزاری جلسات مختلف و برنامهریزیهای موجود عملیاتی شدند و دو نوع تسهیلات براساس تعداد افراد شاغل با سود 12درصد و بنگاهمحوری به آنان اختصاص یافت. همچنین براساس مصوبات ستاد ملی مقابله با کرونا مبنی بر امحال پرداخت هزینهها و تسهیلات در سایت گردشگری در سطح استاندار با حضور تشکلها و دستگاههای اجرایی گردشگری معتمد اختصاص یافت تا مشکلات کم شود.»
بیدخوری اضافه کرد: «امیدواریم با بازگشایی واحدهاي اقامتی و تسریع در روند واکسیناسیون که آغاز شد شاهد بازگشایی واحدها با حضور گردشگران در مقاصد گردشگری باشیم به این امید که بخشی از این مشکلات بهوجود آمده در بخش خصوصی جبران شوند و به شرایط عادی فعالیت خود بازگردند و با هماهنگیهای صورت گرفته خیلی از افرادی که بیمه بیکاری داشتند از آن استفاده کردند اما آمار دقیقی نداریم و باید ازسوی وزارت رفاه، کار و امور اجتماعی این آمار اعلام شود و در کنار همه اینها طبیعتا افرادی بودند که بیکار شدند و مشکلات جدیتر برایشان ایجاد شده است.»
معاون گردشگری استان گفت: «برنامههای خوبی برای معرفی جاذبههای گردشگری استان در قالب تورهای آشناسازی پیشبینی شده که متاسفانه شیوع ویروس کرونا این فرصت را در استان نداد اما آمادگی داریم در اولین فرصت بتوانیم این تورها را برگزار کنیم.»
در مدت یک سال و نیم گذشته فرصت خوبی فراهم شد تا نگاه خوبی به شهرستانها، روستاها و نقاط کمبرخوردار استان داشته باشیم و تاکنون 127 اقامتگاه بومگردی را ایجاد کردهایم که در تمام شهرستانها این اقامتگاهها وجود دارد و برنامهریزی جهت برگزاری تور از مشهد به مقصد این روستاها انجام شده است که زمینههای خوبی برای توسعه گردشگری استان فراهم شده است که امیدواریم با ادامه روند واکسیناسیون که در حال سرعت گرفتن است، بتوانیم بهزودی شاهد فعالیت مناسب و مجدد مناسب گردشگری در استان باشیم.
بیدخوری افزود: «با رایزنیها در سطح بینالمللی و با کشور عربستان، امیدواریم این رایزنیها کمک کند به توسعه گردشگری بهویژه برای استان خراسانرضوی که هرساله میزبان تعداد زیادی گردشگر داخلی و خارجی هستیم و این میتواند به تقویت بنیه صنعت گردشگری در استان کمک کند، خوشبختانه پروازها به مقاصد مختلف گردشگری پیشبینی شده در دستور کار است، پرواز به عمان، بحرین، هندوستان و حیدرآباد میتواند زمینهاي باشد تا افراد راحتتر به استان ما سفر و ظرفیتهای موجود برای توسعه گردشگری استان استفاده شود.
مریم خزاعی - روزنامه جامجم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد