کشف ۴ سیاره فراخورشیدی جدید

به گزارش جام جم آنلاین از ایسنا، محققان موسسه فناوری ماساچوست (MIT) چهار سیاره فراخورشیدی جدید را کشف کرده‌اند که در فاصله ۲۰۰ سال نوری از زمین، دور یک ستاره خورشید مانند می‌چرخند.

به دلیل تنوع این سیارات و درخشش ستاره آنها، این منظومه می‌تواند هدفی ایده‌آل برای تلسکوپ فضایی «جیمز وب» ناسا باشد.

«تانسو دیلان» دانشجوی فوق دکترا در انستیتوی اخترفیزیک و تحقیقات فضایی «کاولی ام‌آی‌تی» هدایت این تحقیق را که در ۲۵ ژانویه ۲۰۲۱ در مجله Astronomical منتشر شده است، بر عهده داشتند.

«دیلان» می‌گوید این ستاره درخشان و سیارات آن با مطالعه بیشتر می‌توانند برای درک نحوه شکل‌گیری و تکامل سیارات حیاتی باشند.

وی در مورد نتایجی که اوایل ماه در ۲۳۷امین نشست انجمن نجوم آمریکا ارائه داد، می‌گوید: وقتی نوبت به توصیف جوهای سیاره‌های اطراف ستاره‌های خورشید مانند می‌رسد، این منظومه یکی از بهترین اهدافی است که می‌توانیم بدست آوریم.

«دیلان» و همکارانش در یک مأموریت ناسا به رهبری MIT این سیاره‌ها را با «ماهواره نقشه‌بردار فراخورشیدی گذران» (TESS)، شناسایی کردند.

محققان برای شناسایی سیارات فراخورشیدی با ماهواره تس به دنبال تغییر در میزان نور یک ستاره هستند. یک کم‌سو شدن کوچک و کوتاه در نور یک ستاره می‌تواند به معنای عبور یک سیاره از مقابل آن باشد که مانع رسیدن مقداری از نور آن به زمین می‌شود.

دانشمندان با اندازه‌گیری این گذرها می‌توانند اندازه یک سیاره، مدت زمان چرخش آن به دور ستاره و همسایگان سیاره‌ای دیگر آن را به صورت تقریبی تخمین بزنند.

محققان می‌توانند همراه با سایر روش‌های رصدی مانند اندازه‌گیری تأثیرات گرانشی یک سیاره بر روی ستاره میزبان خود، سنگی یا گازی بودن، گرم یا سرد بودن و حتی جو ضخیم یا نازک آن را تشخیص دهند.

اگر نور یک ستاره دوردست از جو یک سیاره فراخورشیدی عبور کند، طول موج‌های خاصی از نور توسط گازهای موجود در آن جو جذب می‌شود.

هنگامی که این نور به زمین می‌رسد، طول موج‌های نور مربوط به گازهای خاص مانند آب، کربن دی اکسید یا متان از بین خواهند رفت و بدین ترتیب دانشمندان را از ترکیب جو آن سیاره مطلع می‌کند. این می‌تواند به منجمان اطلاعاتی حیاتی درباره محیط زیست، تکامل و قابلیت سکونت یک سیاره بدهد.

اگرچه «تس» نمی‌تواند جو این سیارات را توصیف کند، اما این تلسکوپ در شناسایی اینکه کدام سیاره‌ فراخورشیدی برای مطالعه جوی توسط سایر تلسکوپ‌های با وضوح بالاتر مانند تلسکوپ فضایی هابل ناسا و تلسکوپ فضایی جیمز وب قرار است در پاییز ۲۰۲۱ در اولویت قرار گیرند، نقش مهمی دارد.

«دیلان» با استفاده از داده‌های «تس» و همچنین تلسکوپ‌های زمینی تشخیص داد که این ستاره، میزبان یک سیاره بزرگ و سنگی یا به عبارتی یک ابرزمین و سه سیاره گازی است که کوچکتر از نپتون هستند.

این سیارات در مقایسه با منظومه شمسی خودمان بسیار نزدیک به خورشید زندگی می‌کنند. مدار چرخش آنها به دور ستاره میزبان خود از ۱۹ روز تا کمی کمتر از ۴ روز است. این مدار باعث داغ بودن آنها می‌شود و میانگین دمای سطح آنها از ۷۰۰ درجه فارنهایت تا ۱۵۰۰ فارنهایت است.

این بدان معناست که این سیارات بعید است میزبان حیات باشند، اما داده‌های بیشتری برای منجمان فراهم می‌کند.

چرا که یک مدار کوتاه امکان عبورهای مکرر و در نتیجه فرصت‌های بیشتری برای بررسی نوری که از جو آن عبور می‌کند را می‌دهد.

با این حال ممکن است هنوز سیارات کشف نشده دیگری در این منظومه وجود داشته باشد که شاید حتی در منطقه قابل سکونت این ستاره باشند.

اخیراً یک تیم تحقیقاتی دیگر از ماهواره «CHEOPS» برای تأیید یک سیاره پنجم در این منظومه استفاده کرده است که ۲۹ روز طول می‌کشد تا به دور ستاره خود بچرخد.

«دیلان» می‌گوید ستاره میزبان این سیارات به نام «TOI-۱۲۳۳» نور کافی را برای مطالعات آینده فراهم می‌کند. این ستاره از نظر اندازه و دما شبیه به خورشید خودمان است، اما از آنجا که به زمین نسبتاً نزدیک است، در مقایسه با سایر ستارگان بسیار درخشان به نظر می‌رسد. از نظر ما این درخشان‌ترین ستاره شناخته شده خورشید مانند و یکی از درخشان‌ترین ستاره‌هایی است که حداقل چهار سیاره در حال گذر را در منظومه خود جای داده است. این بسیار مفید است، زیرا یک ستاره درخشان برای توصیف سیارات خود به منجمان نور بیشتری برای کار ارائه می‌دهد.

ستارگان دارای چندین سیاره فراخورشیدی برای ستاره شناسان بسیار هیجان انگیز هستند، زیرا راه‌های جدیدی برای مطالعه منظومه‌های خورشیدی باز می‌کنند.

«تس» یک ماموریت اکتشافی اخترفیزیک ناسا است که توسط MIT در کمبریج اداره و عملیاتی می‌شود و توسط مرکز پرواز فضایی گودارد ناسا مدیریت می‌شود.