آن‌سوی تقاطع انقلاب

انقلاب به مثابه یک تجربه
تقاطع انقلاب رویکرد تازه‌ای به انقلاب اسلامی ایران دارد؛ حجت‌الاسلام زائری بر این نکته تاکید دارد و توضیح می‌دهد که این کتاب مجموعه مقالات و یادداشت‌های اوست به علاوه یک مقدمه مفصل که مبحث مستقلی است درباره تجربه 40 ساله بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و این را اضافه می‌کند که تلاش کرده، ابعاد مختلف این تجربه را بررسی و ارزیابی کند، مخصوصا برای نسل امروز که تجربه ملموسی از انقلاب ندارد.
بر اساس توضیحات زائری رویکرد اصلی کتاب این است که انقلاب اسلامی را با وجود مبادی و مبانی کاملا دینی و الهی و مقصد معنوی و آسمانی‌اش به عنوان یک تجربه بشری، مادی و انسانی ارزیابی کند و نقاط ضعف و قوتش را مورد بررسی قرار دهد؛ به‌خصوص برای نسلی که تجربه‌ای در این زمینه ندارد و انقلاب را تجربه نکرده است.
به اعتقاد این نویسنده اگر انقلاب به عنوان یک تجربه انسانی ارزیابی نشود، این دشواری‌ها را به دنبال خواهد کرد:
دستاوردها و ثمرات ارزشمند آن، قیمت پیدا نخواهد کرد ؛چون نمی‌شود نشان داد چه فداکاری‌ها و زحمت‌ها و تلاش‌‌های انسانی برای وقوع آن صورت گرفته است ایرادها و اشکالات و کاستی‌هایش بیشتر دیده خواهد شد و دستاوردهایش چندان قابل دفاع نخواهد بود و البته به این دو مورد این نکته را هم می‌توان اضافه کرد که ارزیابی انقلاب به عنوان یک تجربه انسانی، امکان نقد آن را فراهم خواهد کرد و زائری معتقد است که کتابش دقیقا به همین منظور نوشته شده است.
نه عیب‌جویی، نه چاپلوسی
امیدواری حجت‌الاسلام زائری این بوده که خواننده به انصاف منطقی و موضع‌گیری عاقلانه درباره انقلاب برسد و دستاوردهای آن را از زوایای مختلف ببیند. او نه به رویکرد شعاری، تعارف‌آمیز و متملقانه اعتبار می‌دهد و نه اعتقادی به عیب‌جویی و نق‌زدن و نادیده گرفتن ارزش‌ها و دستاوردهای انقلاب دارد.
از نگاه زائری زمانی انقلاب اسلامی ایران به عنوان یک تجربه قابل مطالعه خواهد بود که ضعف‌ها و قوت‌هایش با هم ارزیابی شود و در همین باره تاکید می‌کند: پس از بررسی همه موارد به اینجا خواهیم رسید که آرمان‌ها و شعارهای ابتدای انقلاب، صادق و راستین بودند؛ هم برای رهبران انقلاب و هم برای مردمی که با پیشتازان انقلاب همراه شدند.
این روحانی روزنامه‌نگار، منتقد و نویسنده این نکته را هم یادآوری می‌کند که هم در بیانات بنیانگذار انقلاب و هم سخنان رهبر انقلاب، مکرر اشاره شده که انقلاب اسلامی ایران در مسیر رسیدن به قله قرار دارد و آرمان‌های آن به طور کامل محقق نشده است.
زائری موضوع آزاداندیشی و نقد درون‌گفتمانی مقام معظم رهبری را نیز به این بخش از توضیحاتش اضافه می‌کند که یک جریان انقلابی وفادار به نظام اگر خلأ نقد را پر نکند، دشمن این شکاف را پر خواهد کرد که سر سازگاری با هیچ کدام از اصول و آرمان‌های ما ندارد.
ضرورت صراحت
زبان تقاطع انقلاب صریح، قاطع و شفاف است و به اقتضای همین رویکرد گاهی لحنش به تلخی می‌زند. این کتاب که به ‌تازگی توسط نشر آرما منتشر شده، بخش‌های مختلفی دارد از جمله: ضعف‌ها و مشکلات، نقد و پاسخگویی، انتخابات، حرف‌هایی با دوستان انقلابی، ۲۲بهمن، دروغ‌های سیاسی و بی‌اعتمادی مردم، دشمن‌شناسی و رهبری.
نویسنده کتاب تاکید می‌کند که ایجاد تمایز بین رفتار مدعیان انقلابی‌گری با بنیان‌های اساسی انقلاب اسلامی برایش اهمیت زیادی داشته است، چرا که گاهی افرادی که ادعای انقلابی بودن دارند با رفتارهای نابخردانه بدبینی‌هایی ایجاد می‌کنند که اصل انقلاب را زیر سوال می‌برد؛ مثل عملکرد یک نامزد انتخاباتی برای جلب رای.
زائری به دروغ‌های سیاسی اشاره می‌کند که در رقابت‌های انتخاباتی بروز و ارزش‌های متعالی و ریشه‌ای انقلاب را مخدوش می‌کنند و عملکردهای دیگری از این دست.
برای نویسنده کتاب تقاطع انقلاب که همواره تلاش کرده جوانان و نوجوانان را مخاطب قرار دهد، تشریح واقعیت‌ها اهمیت داشته و دغدغه‌اش انتقال مفاهیم و ارزش‌ها به مخاطبانی بوده که قرار است سال‌ها بعد از او و هم‌نسلان انقلابی‌اش زندگی و آرمان‌های انقلاب را به نسل‌های بعد و بعدتر منتقل کنند. برای زائری ایجاد فرصت گفت‌وگو و شکل دادن یک ارتباط طرفینی برای انتقال مفاهیم انقلاب ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است مگر این‌که کسی درباره انقلاب هیچ دغدغه‌ای نداشته باشد.

آذر مهاجر

ادبیات و هنر