دانش فضایی

برای کشف حیات در مریخ چقدر آماده‌ایم؟

اگر به داستان‌های علمی‌ - تخیلی علاقه دارید، حتما اصطلاح آدم فضایی‌ها به گوشتان خورده است! معلوم نیست اولین‌بار چه کسی و چه زمان این ایده را مطرح کرد که موجوداتی شبیه یا متفاوت از ما در سیاره‌های دیگر زندگی می‌کنند.

کد خبر: ۱۲۳۳۷۰۳

اما این ایده سال‌هاست دستمایه نوشتن داستان‌ها و سناریوهای متعدد علمی - ‌تخیلی شده‌ است.
زمین تنها پناهگاه شناخته شده برای حیات است. با این حال هیچ دلیل محکمی برای این‌که مطمئن شویم در عالم موجودات هوشمند دیگری وجود دارند یا نه در اختیار نداریم. ما با کشف ستاره‌هایی مانند خورشید که سیاراتی به دور آنها درگردشند این احتمال را می‌دهیم که تنها نیستیم. گرچه با تلسکوپ‌های فضایی در حال رصد اعماق عالم برای یافتن نشانه‌هایی از حیات هستیم، با این حال این سوال مهمی هنوز پاسخ داده نشده است؛ آیا حیات در سیاره‌ها و اقمار منظومه‌ شمسی - حتی به شکل ابتدایی - وجود دارد؟
سیاره مریخ از جهات زیادی شبیه زمین و نامزد مناسبی برای جست‌وجوی حیات است. دکتر جیمز گرین، دانشمند ارشد ناسا در گفت‌وگوی اخیرش با مجله ساندی‌تلگراف گفته است: سال آینده در جریان دو ماموریت برنامه‌ریزی شده به منظور جست‌وجوی حیات در سیاره سرخ، دو مریخ‌نورد را بر سطح آن سیاره فرود خواهیم آورد و به این ترتیب احتمالا می‌توانیم پاسخ این پرسش را در دو دهه آینده پیدا کنیم. در سال 1399/ 2020 زمین و مریخ در فاصله نزدیکی از هم قرار می‌گیرند و این امکان را برای پنج سازمان فضایی فراهم می‌کنند تا فضاپیماهای خود را راهی مریخ کنند. چین با ارسال یک مدارگرد و مریخ‌نورد و امارات متحده عربی با ارسال یک مدارگرد برای اولین پرتابشان آماده می‌شوند.
ناسا و آژانس فضایی اروپا (اسا) در مشارکت با سازمان فضایی روسیه (روسکاسموس) مریخ‌نوردهایی را به امید یافتن اثراتی از مواد آلی به سطح مریخ می‌فرستند. این مواد
تشکیل شده از کربن از بقایای اجساد موجودات به‌وجود می‌آید و می‌تواند به این معنی باشد که در دورانی در مریخ حیات وجود داشته است. فضاپیمای «مارس 2020» ناسا در 30 بهمن 1399 بر سطح سیاره سرخ فرود خواهد آمد تا با حفاری در صخره‌های مریخ نمونه‌هایی از مواد موجود در این سیاره را تهیه و به زمین ارسال کند. اینها اولین نمونه‌هایی خواهد بود که از سیاره مریخ به‌دست ما می‌رسد. مریخ‌نورد اروپایی «رزالیند فرانکلین» نیز یک‌ماه بعد از مارس 2020 برای جمع‌آوری نمونه‌ها و بررسی آنها بر سطح سیاره سرخ خواهد نشست.
دکتر گرین عقیده دارد این دو ماموریت می‌تواند موفقیت‌آمیز باشد و دستاوردهایشان ممکن است انقلاب فکری بزرگی را برای بشریت رقم بزند. درست مانند نظریه کوپرنیک که نشان داد زمین به دور خورشید می‌گردد و نظام فکری ما را در مورد سازوکار عالم تغییر داد، پیدا شدن آثاری از حیات در سیاره‌ای فراسوی زمین نیز می‌تواند باعث شود در مورد هر آنچه تا به امروز می‌دانیم تجدیدنظر کنیم. از این‌روست که این دانشمند ارشد ناسا معتقد است ما هنوز برای کشف آثاری از حیات در مریخ آماده نیستیم.
مسلما آنچه بعد از این کشف تاریخ‌ساز اتفاق خواهد افتاد، مجموعه جدیدی از پرسش‌های علمی است؛ آیا این حیات مانند حیات زمینی است؟ ارتباط ما با آن حیات چیست؟ حیات می‌تواند از سیاره‌ای به سیاره دیگر منتقل شود؟ یا ما در زمین بستری برای شکل‌گیری حیات داشته‌ایم و فقط زمین می‌تواند گهواره حیات باشد؟ حیات در مریخ نیز شبیه به ما یا متفاوت از ما و بر پایه محیط شیمیایی که در آن سیاره وجود دارد تشکیل می‌شود؟ فهرست این سوال‌ها پایان ندارد. آن موقع ما در آستانه عصر جدیدی خواهیم بود!