چرا رژیم پهلوی در تظاهرات 17 شهریور این شدت از خشم را نشان داد ؟

قاسم تبریزی پژوهشگر تاریخ معاصر ایران در گفت و گو با جام جم آنلاین بیان کرد: با روی کار آمدن شریف امامی با شعار دولت صلح و آشتی، گامی در فریب و فرونشاندن انقلاب اسلامی برداشه شد. وی از چهره های فراماسون بود و یکی از استادان اعظم لژ آن به شمار می رفت، لذا آمریکایی ها و انگلیسی ها او را یک مهره مناسب برای تغییر مسیر انقلاب دیدند.

وی ادامه داد: در ماه مبارک رمضان با کشتارجمعی از مردم، فعالیت ها گسترده تر شد و از سوی دیگر در روز عید فطر پس از اقامه نماز، راهپیمایی عظیمی از منطقه قیطریه به جنوب شهر شکل گرفت که یک نوع همه‌پرسی علیه رژیم بود. تا آنجا که ارتش را تحت تأثیر قرار داد بخصوص این که گل‌هایی نیز به ارتشیان داده شد به این مفهوم که ما در برابر گلوله به شما گل می دهیم.

این مورخ خاطرنشان کرد: روز بعد راهپیمایی و حرکت ادامه پیدا کرد. در غروب 16 شهریور دولت شریف امامی که دم از صلح و آشتی و دوستی می زد در 15 شهر به مدت شش ماه حکومت نظامی اعلام کرد. دولت ساعت 6 صبح اعلام حکومت نظامی و لغو راهپیمایی کرد با آن که مردم در تظاهرات روز گذشته قول و قرار راهپیمایی 17 شهریور در میدان ژاله را گذاشته بودند. روز جمعه میدان ژاله میعادگاه مبارزان بود.

وی گفت: در شمال شرقی میدان ژاله که منتهی به شرکت برق بود، نظامیان آماده حمله بودند. دوبار بلندگو اعلام کرد جمعیت متفرق شود. دستور شلیک صادر شد. زن و مرد و کودک بر زمین افتادند و تا حدی که عده ای در جوی آب، تعدادی به طرف بهارستان، جمعی به میدان بهارستان و... حرکت کرد.

به گفته تبریزی، واقعه 17 شهریور سال 57 را می توان تکرار رویداد 15 خرداد سال 42 دانست، اما انعکاس کشتار 17 شهریور در سراسر مملکت به رغم حکومت نظامی، گسترده تر و راهپیمایی ها وسیع تر بود. اما با وجود قتل عام‌ها،ه دولت آشتی ملی‌ها، نظامیان و ملیّون هر سه شکست خوردند.