وقتی چشم‌ها قوز می‌کنند!

به گزارش جام جم، قوز قرنیه یکی از این بیماری‌ها در حوزه چشم است که در خاورمیانه و بویژه ایران (یک در 1000 نفر ) شایع است.

شیوع این بیماری به دلیل شرایط آب و هوایی کشور احتمالا می‌تواند زمینه حساسیت‌های چشمی، سابقه حساسیت در خانواده مثل کهیر، آسم و حساسیت‌های بهاره چشم در بسیاری از افراد باشد که باعث تسهیل در روند بروز بیماری می‌شوند.

آشنایی با نشانه ها، عوارض و درمان این بیماری خاموش از آن رو اهمیت دارد که بی توجهی به درمان آن منجر به افت شدید بینایی خواهد شد‌.

بر این اساس با دکتر حسام هاشمیان، متخصص چشم و فوق‌تخصص قرنیه به گفت‌وگو نشسته‌ایم.

چرا قرنیه قوزی می‌شود؟

قوز قرنیه یک بیماری دو طرفه غیر‌التهابی است که به صورت اتساع و برجسته‌تر شدن قرنیه بروز می‌کند و فرم مخفی آن ممکن است شایع‌تر باشد.

این بیماری علتی کاملا شناخته شده ندارد، اما تغییرات آنزیمی در داخل قرنیه و ایجاد رادیکال‌های آزاد در آن باعث می‌شود ساختار قرنیه تحت تاثیر محیط قرار بگیرد و ضعیف شود، اما در بیشتر موارد عامل ژنتیک در بروز آن نقش دارد .

قوز قرنیه با افزایش پیشرونده قوس قرنیه همراه با نازک شدن راس قرنیه و ایجاد آستیگماتیسم نامنظم مشخص و در فرم پیشرفته آن یک برجستگی مخروطی شکل در سطح قرنیه ایجاد می‌شود.

چشم‌هایتان را زیاد نمالید

مالیدن‌های طولانی‌مدت و مداوم چشم می‌تواند باعث ایجاد قوز قرنیه شود. بیماری‌های پوستی و بافت همبند و اختلالات کروموزومی نیز می‌توانند همراه این بیماری باشند.

در واقع، یک عامل خطر بیماری، مالش و خاراندن مداوم چشم است که باعث ضعیف‌شدن ساختار قرنیه می‌شود. به همین دلیل، ابتلا به بیماری‌های آلرژیک، افراد را نسبت به قوز قزنیه مستعد‌تر می‌کند .

افت ناگهانی بینایی را جدی بگیرید

این بیماری معمولا از لحاظ بالینی در دهه دوم زندگی و بیشتر بدون علامت و فقط با نزدیک‌بینی خفیف بروز می‌کند، اما با پیشرفت بیماری، شخص دچار آستیگماتیسم و کاهش دید می‌شود. دید در مراحل ابتدایی با عینک اصلاح می‌شود، اما برای تعیین این‌که بیماری در مرحله پیشرفته است یا نه نیاز به معاینات مداوم چشم است.

بنابراین بیمارانی که دچار تغییرات پیش‌رونده در شماره عینک در سنین بلوغ همراه با نزدیک‌بینی هستند، باید حتما از این لحاظ بررسی شوند. البته این بیماری در مراحل اولیه بالینی علائمی ندارد، اما با ارزیابی کامل‌تر قرنیه می‌توان مراحل بیماری را مشخص کرد.

توقف بیماری پیش از 30 سالگی

قوز قرنیه معمولا در دوره نوجوانی و جوانی (از ده تا 20 سالگی) ظاهر و تا دهه سوم و معمولا پیش از دهه چهارم زندگی پیشرفت می‌کند و پس از آن روند بیماری یا متوقف یا پیشرفت آن بسیار کند می‌شود.

به همین دلیل مبتلایان به این بیماری می‌توانند مطمئن باشند که درمان می‌شوند چرا که پیشرفت قوز قرنیه از 28 سالگی متوقف می‌شود. در واقع، عینک دید فرد مبتلا به قوز قرنیه را فقط در مراحل اولیه درمان اصلاح می‌کند.

درمان قوز قرنیه‌ از عینک تا پیوند

بی‌شک اولین مرحله درمان قوز قرنیه، عینک زدن است، اما اگر افت بینایی شدیدتر باشد استفاده از لنز توصیه می‌شود‌. در مراحل شدید‌تر بیماری استفاده از لنز‌های سخت و در مراحل خفیف‌تر باید از لنزهای نرم استفاده شود‌.

لنزهای سخت که قطر بزرگ‌تری دارند، شکل منظم‌تری به قرنیه می‌دهند. با این حال بیمار باید لنز را صبح‌ها بگذارد و عصر بردارد. همچنین رعایت نکات بهداشتی و نگهداری از لنز نیز باید مورد توجه جدی قرار بگیرد. البته وقتی بیمار نمی‌تواند لنز را تحمل کند، بسته به وضعیت و ضخامت قرنیه ممکن است از لنزهایی شبیه شیشه داخل قرنیه استفاده شود .

به بیان دیگر، در مراحل پیشرفته‌تر بیماری اگر دید بیمار با عینک و لنز اصلاح نشود نیاز به اقدامات جراحی است و اعمال جدیدی شامل کارگذاری رینگ در ضخامت قرنیه به کمک «لیزر فمتوسکند» با هدف اصلاح و منظم شدن قرنیه و بهبود کیفیت دید انجام می‌شود. اما اگر بیماری در مراحل پیشرفته‌تر باشد به عمل پیوند قرنیه با روش‌های پیوند لایه‌ای نیاز خواهد بود که لایه‌های داخلی قرنیه کمتر دستکاری می‌شود و دید قابل قبولی برای بیمار ایجاد می‌کند.

نکته مهمی که باید مورد توجه قرار گیرد آن است که اگر شخصی قوز قرنیه داشته باشد نباید تحت جراحی قوز قرنیه قرار بگیرد، چون عمل لیزیک منجر به تشدید قوز قرنیه خواهد شد.

پونه شیرازی - دانش و سلامت