از اتاق عملیات تا فرمان
تهران گرچه این روزها دارد روز به روز رنگ عوض میکند و از سیمای صمیمی و سنتیاش دور و دورتر میشود، اما هنوز در بعضی از محلهها و کوچهها و خیابانهایش میتوان رنگی از گذشتهها را دید و به
یکی دو دهه قبل سفر کرد. یکی از این خیابانها، خیابان ایتالیاست. مکانی که صبورانه در میانه شلوغیهای خیابان انقلاب و بلوار کشاورز، آرامش و دنجیاش را حفظ کرده و ساختمانهایش هنوز حال و هوایی از گذشته را دارند؛ ساختمانی که بهعنوان یکی از لوکیشنهای اصلی سریال سارقروح انتخاب شده هم از این قاعده مستثنا نیست. بنایی با یک در کوچک و پنجرههایی مخروبه که وقتی واردش میشوم، از بزرگی و معماری متفاوتش به حیرت میافتم. ساختمان با آن سرسرای عظیم و راهپلهها و نیمطبقههایش، نه شبیه به ادارههای دولتی است و نه خانههای مسکونی. از عوامل پشت صحنه که پرسوجو میکنم، عدهای میگویند سالها قبل ساختمان بیمه بوده و چیزی که حالا میبینم، مخروبهای است که شباهتی به سالهای پر رفتوآمدش ندارد. با این حال اینجا بهعنوان یکی از لوکیشنهای اصلی مجموعه انتخاب شده و عوامل برای ضبط برخی قسمتهای حساس و کلیدی، در آن مستقر هستند.
مضمونی خانوادگی و اجتماعی
بنا به اعلام عوامل سریال، سارقروح مضمون و محتوایی تازه دارد و نوع روایت و ساختارش هم با ساختههای دیگر تلویزیون متفاوت است. این سریال تلویزیونی به موضوع امنیت اجتماعی میپردازد و تلاشهای عدهای را برای حفظ این امنیت و خنثی کردن توطئههای مختلف امنیتی و اجتماعی به تصویر میکشد.
احمد معظمی، کارگردان جوان مجموعه که پیش از این اپیزودهایی از دو مجموعه «دیوار شیشهای» و «شاید برای شما هم اتفاق بیفتد» و نیز سریال خانوادگی «جاده چالوس» را کارگردانی و روانه آنتن کرده است، با اشاره به درونمایه سریال میگوید: در مجموعه سارقروح تلاشهای یک استاد دانشگاه و دانشجویانش را میبینیم که دست روی موضوع تحقیق و پژوهش پیرامون برخی پروندهها میگذارند و این موضوعات را دنبال میکنند.
معظمی که در اثنای ضبط مجموعهاش قرار دارد و در میانه تمرینها و دورخوانیهای بازیگران فرصتی برای صحبت پیدا کرده، با اشاره به تم اجتماعی و خانوادگی سریال میافزاید: سارقروح نگاهی خانوادگی دارد و بحث نهاد خانواده و مشکلاتشان برای ما بسیار حائز اهمیت بوده است.
از خلاصه داستان این سریال اینطور استنباط میشود که هومان فاضل، نویسنده فیلمنامه این مجموعه تلویزیونی، از پروندههای واقعی قضایی برای نگارش داستانش سود جسته است. با این حال کارگردان مجموعه معتقد است: «به عقیده من موضوع این سریال جنایی نیست و اقتباسی هم از جایی نکردهایم؛ هرچند برخی پروندهها واقعی است. فضای کار ما بکر و نو است و میتوانم بگویم تاکنون اثری با این محتوا و ساختار در تلویزیون ساخته نشده است. در مجموع به موضوعاتی میپردازیم که این روزها خانوادهها و بخصوص جوانان بشدت درگیرش هستند، اما کمتر مورد اشاره قرار گرفتهاند. برای مثال پرونده دختری که نقشه سرقت از بانک پدرش را میکشد. با این حال مجموعه ما نه پلیسی و جنایی، که در واقع خانوادگی و اجتماعی است.»
مجموعه سارقروح گرچه داستانهایی مختلف دارد و به موضوعات گوناگونی میپردازد، اما ساختار آن اپیزودیک نیست و با حضور شخصیتهای ثابت و بازیگران مهمان شاخص در کنار هم دنبال میشود. به گفته معظمی، این مجموعه قرار است 150 قسمت داشته باشد و در قالب پنج فصل روی آنتن برود. این کارگردان تاکید میکند: هر فصل حدود 15 تا 20 قسمت است و موضوع و رویکرد تازهای دارد؛ با این حال بازیگران اصلی تغییری نمیکنند
و ثابت هستند.
یک شخصیت محوری
سارقروح گرچه مجموعهای پربازیگر است و تاکنون هنرپیشگان متعددی برای بازی در قسمتهای مختلف آن جلوی دوربین این سریال رفتهاند، اما اکثر بازیگرانش ثابت نیستند و فقط چند قسمتی مهمان کار میشوند. به عبارتی، دانیال حکیمی تنها بازیگر ثابت و محوری کار است که نقش نادر عابدی را ایفا میکند و ابوالفضل همراه هم در نقش همکار یاریاش میرساند. محمود پاکنیت، نگین معتضدی، متین ستوده، مجید واشقانی، ایرج نوذری و شیوا خسرومهر از جمله بازیگران مهمانی هستند که تاکنون مقابل دوربین این سریال رفتهاند و با وجود این بازیگران شاخص و حضور دانیال حکیمی در راس مجموعه به نظر میرسد مخاطبان از همان قسمتهای اول جذب اثر خواهند شد.
با توجه به تعریف عوامل سریال از شخصیت نادر عابدی به نظر میرسد دانیال حکیمی با چالشهای متعددی برای متفاوت بازیکردن این نقش از دیگر نقشهای تلویزیونی و سینماییاش روبهروست.
او در این مجموعه در راس گروهی است که وظیفه انتخاب پروندههای قضایی، شناسایی و تعقیب مجریان و اطلاع یافتن از انگیزهها و نیتهایشان را به عهده دارد و به نوعی با یک مسئولیت سنگین اجتماعی مواجه است.
صحنهای که امروز عوامل سریال سارقروح مشغول تدارک و ضبطش هستند، در لوکیشن اصلی سریال ـ که در واقع قرار است اتاق عملیات و مرکز فرماندهی گروه باشد ـ فیلمبرداری میشود. بر خلاف ظاهر خاکگرفته و قدیمی ساختمان (که ذکرش در ابتدای گزارش رفت)، اتاق عملیات و فرماندهی سریال با ظاهری شیک و مرتب طراحی شده است. شمایل و دکور داخلی آن، درست شبیه تصویری است که در سریالهای دیگر هم از اتاقهای عملیات مجموعههای پلیسی میبینیم. بریده روزنامههایی که به پروندههای مورد بررسی گروه پرداخته، روی تابلوها نصب شده است. در یک سمت دیوار نقشه شهر تهران است که رویش نقاطی را با روبان علامت گذاشتهاند و عکسهای مجرمان پروندههای گوناگون هم همراه با مشخصاتشان روی تخته سفید به چشم میخورد.
پیچیده و جدید
محمود پاکنیت، بازیگر شناخته شده تلویزیون و سینمای ایران هم از جمله بازیگران مهمان سریال است که در قسمتهایی از آن حضور دارد و نقش فردی به نام خرامان را ایفا میکند. پاکنیت درخصوص نقشش اینطور توضیح میدهد: تمام ماجراهای این مجموعه تلویزیونی بر اساس داستانهای واقعی است که پلیس در اختیار نویسندگان قرار داده است. شخصیتی که من در این مجموعه بازی میکنم، شخصیت جدیدی است که تا به حال در موردش فقط در روزنامهها شنیده بودم. فردی که آدمها را با وعدههایی ترغیب میکند که ثروتشان را به یک موسسه ببخشند و بعد که ذخیرههای مالیشان تمام شد، به مرگ توصیهشان میکند. بازی در این نقش برای خودم پیچیده، جدید و دوستداشتنی بود. این شخصیت خرامان نام دارد و در اپیزود «باغ بیروزنه» این سریال دیده میشود.
بگذارید سکوت 25 سالهام را نشکنم!
گریم چهره حکیمی در طول سالهای گوناگون و در مجموعههای تلویزیونی مختلفش، چندان تغییری نکرده است و عموما سیمایی ثابت دارد. در سریال سارقان روح هم چهرهاش همان است و فقط گردی سفیدتر روی موهایش دیده میشود. بازیگر مجموعههایی چون «ولایت عشق»، «خواب و بیدار» و «مرگ تدریجی یک رویا» سالهاست که با هیچ رسانهای سخن نگفته است و در مقابل اصرارم برای گفتوگو، فقط با خنده به گفتن این نکته اکتفا میکند که «بگذارید سکوت 25 سالهام را نشکنم!» و عذرخواهی میکند. در پشت صحنه مینشینم و شاهد بازیاش در نقش فرمانده اتاق عملیات این پرونده میشوم.
زهرا غفاری
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد