ترس را ببینیم یا بخوانیم؟

از بدو تولد سینما، ژانر ترس با آن همراه بوده است. تماشاگران سینما هم از همان ابتدا دوست داشتند در سالن تاریک سینما بترسند و با ماجراجویی‌های دلهره‌آور و ترسناک کاراکترهای روی پرده همراه و هم نفس شوند. کتاب تالیفی و تحلیلی «هیولای هستی» نوشته محمدصادق صادقی‌پور، تازه‌ترین کتاب سینمایی است که به مقوله ترس در سینما می‌پردازد و آن را از جنبه‌های مختلف مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد. نگاهی به فهرست کتاب نشان از پربار بودن محتویات آن و تلاش نویسنده برای نگاه
همه جانبه به موضوع مورد نظر دارد. در کنار مقدمه، کتاب در هشت فصل به بررسی ترس و جنبه‌ها و شاخصه‌های مختلف آن در فیلم‌های سینمایی می‌پردازد. به این ترتیب، این کتاب 384 صفحه‌ای از تولد ترس در اساطیر یونان باستان شروع کرده و به حوزه معنایی ترس در دوران معاصر می‌رسد و به ترس در تفکر هایدگر می‌پردازد و نمایش ترس در فیلم‌های سینمایی را به بحث می‌گذارد.

یکی از بخش‌های کتاب به تحول بیان ترس در فیلم‌های سینمایی پرداخته و با تقسیم‌بندی دهه‌های مختلف، ارتباط ترس با جنبش‌هایی مثل امپرسیونیسم فرانسه و اکسپرسیونیسم آلمان را هم از نظر دور نمی‌دارد. نمایش ترس در فیلم‌های هالیوودی در دوره‌های مختلف تاریخی و ظهور ترس در سینمای مستقل آمریکا، از دیگر مبحث‌های جذاب کتاب است. برای آن دسته از کتابخوان‌ها که می‌خواهند چیزهایی در باره فلسفه سینمای وحشت بدانند نیز کتاب فصل ویژه‌ای را در نظر گرفته است. در همین فصل، شر و هیولا به مثابه عناصر اساسی موجود در سینمای وحشت معرفی می‌شوند. فصل آخر کتاب که شاید جذاب‌ترین بخش آن باشد، از ژانر ترس به ژانر ترس آگاهی می‌رسد و به طور مشخص در باره شش فیلم سینمایی معروف این ژانر همچون سکوت بره ها، بیگانه، شب زندگان مرده و درخشش صحبت می‌کند. شاید تماشاگران سینما بیشتر ترجیح بدهند با تماشای فیلم‌های ژانر ترس به وحشت بترسند تا این که بخواهند به مطالعه کتابی در باره آن بپردازند. اما اگر اهل کتاب باشید، مطالعه اثر تازه منتشر شده و 27 هزار تومانی انتشارات ققنوس خالی از لطف نخواهد بود.

کیکاوس زیاری

جام‌جم