شاعری که پا به دربار هیچ پادشاهی نگذاشت

به گزارش جام جم آنلاین، شاید برایتان جالب باشد بدانید در میان نام آوران تاریخ ادبیات ایران فقط یک نام وجود دارد که هیچ بهایی برای پادشاهان و قدرتمندان قائل نبوده است، دکتر رضا اشرف زاده، از استادان به نام ادبیات فارسی و عطارپژوه شناخته شده کشورمان در این زمینه به جام جم آنلاین گفت: یکی از شاخص ترین ویژگی‌های شخصیتی عطار نیشابوری که در آثار او و اندیشه‌اش هم تجلی یافته این است که به دربار هیچ پادشاهی نرفته است و شما اگر کل کتاب‌های او را زیر و رو کنید نمی توانید یک بیت یا یک خط پیدا کنید که عطار در آن مدح پادشاه و یا فرد قدرتمندی را گفته باشد.

اشرف زاده ادامه داد: شما تاریخ ادبیات را بروید و بگردید، اصلا سنایی به عنوان عارف و زاهدی بزرگ که خود عطار هم از او تاثیر گرفته است در آثارش مثل حدیقه‌الحقیقه مدح بهرام شاه غزنوی وجود دارد یا خود مولانا جلال الدین بلخی، بالاخره به معین‌الدین پروانه اشاره کرده است و ستایش گونه‌ای هم برای او سروده است، اما شما نمی توانید در کل ادبیات ما چهره ای مانند عطار نیشابوری بیابید که به طور کامل مخالف قدرتمندان است و خودش هم تاکید دارد: شکر ایزد را که درباری نی‌ام / بسته هر ناسزاواری نی‌ام

این استاد دانشگاه تاکید کرد: یکی از عللی که خود من شخصیت عطار برایم جالب و تاثیرگذار آمد و حدود 30 سال از زندگی ام را وقف او و آثارش کردم همین روحیه قدرت ستیزی و ظلم ستیزی او بوده است.

پرسش دیگری که با اشرف زاده در میان گذاشتیم این بود که اگر بخواهیم در منظومه ادب فارسی جایگاهی برای عطار ترسیم کنیم این جایگاه چگونه خواهد بود که او توضیح داد: عطار میان سنایی و مولوی قرار دارد. به بیان دیگر او از عرفان سنایی آموخته است و این قابل انکار نیست، اما این آموختن تنها نشستن پای درس استاد نبوده است بلکه عطار در درون خودش پالایشگاهی داشته و این آموخته ها از آن فیلتر رد شده،‌پالایش و دگرگون شده ، برخی موارد و نظریات شخصی به آن افزوده گشته و سرانجام او این بسته کاملا متفاوت عرفانی را برای پس از خودش و به ویژه مولانا به ارث و به یادگار گذاشته یادگار گذاشته است و بی تردید مثنوی معنوی مولانا وامدار همین ارثیه است. من خیلی صریح می گویم اگر بخواهیم میزان برداشت مولوی از عطار را ذکر کنیم، خودش یک کتاب حجیم می‌شود و در یک کلام، عطار استاد مولوی در عرفان است.