مصائب شیرین آقای گرفتار

اغلب مخاطبان، اکلیلی را با مجموعه آقای گرفتار می‌شناسند این هنرمند در دوران کاری‌اش با هنرمندانی نظیر امرالله احمدجو، مجتبی راعی و اکبر خواجویی همکاری داشته است. هشت بهشت، رمال باشی، مرده‌خور، هفت‌سین، قهرمان عوضی، دل خوش سیری چند، تفنگ سرپر، جنگجوی پیروز و یکی بود یکی نبود ازجمله کارهای موفق کارنامه اکلیلی محسوب می‌شوند او این روزها سریال خاتون را در حال بازپخش دارد.

ریشه شکل‌گیری سبک هنری بازیگری اصفهانی به چه زمانی بر می‌گردد؟

این سبک موقعی حالت جدی به خودش گرفت و مثل گز اصفهان تبدیل به برند شد که نمایش‌های کمدی انتقادی در اصفهان مورد توجه قرار گرفت و بازیگران بزرگی در این نمایش‌ها حضور داشتند. مرحوم استاد ارحام صدر به نوعی شروع‌کننده بازیگری با لهجه شیرین اصفهانی و تمام ظرایف لهجه‌ای این زبان بود. در صحبت‌هایی که با ایشان در سال‌های قبل داشتم معتقد بودند استاد فرهمند نیز در این حوزه اثرگذار بودند. در حدود 60 سال پیش در اصفهان نمایش‌های معتبر خارجی نظیر اتللو و بینوایان با استقبال مردم روی صحنه می‌رفت.

کمدی انتقادی که اشاره کردید بتدریج در دیگر شهرهای کشور مثل تهران نیز فراگیر شد... .

در این سبک اغلب شخصیت‌ها با دانش، نقاد و بذله‌گو هستند و قهرمان قصه هم حتی اگر نقش منفی باشد حرف‌های مهم و اساسی مطرح می‌کند. خوشبختانه این سبک حتی بعد از مرگ استاد ارحام صدر به کارش ادامه می‌دهد و به نظرم باید مورد بازخوانی مجددی قرار بگیرد.

ازجمله هنرمندانی هستید که با توجه به موفقیت نمایش‌هایتان، این آثار به تلویزیون و شبکه پنج راه پیدا کرد و مورد توجه گسترده مردم هم قرار گرفت... .

کارهایم چون تحت تاثیر مکتب اصفهانی و وجود نگاه انتقادی ـ اجتماعی بود خیلی مورد توجه مردم قرار گرفت و به همین دلیل به رسانه ملی راه یافت و آن سال‌ها تمام نمایش هایم بارها و بارها بازتولید هم شد و مورد استقبال مردم قرار می‌گرفت و اغلبشان در شهرهای مختلف هم روی صحنه رفت. یادم می‌آید در آن دوران که شبکه پنج در حال تاسیس بود مدیران تلویزیون به فکر چنین طرحی افتادند و دوست داشتند شبکه پرمخاطبی آغاز به کار کند و صحبت کردیم و به توافق رسیدیم و در همان سال در حدود 16 تله تئاتر برای شبکه آماده کردم.

تله‌تئاترها را با چند دوربین برای تلویزیون ضبط می‌کردید؟

با سه دوربین کارها ضبط می‌شد و همین الان در شبکه استانی برنامه‌ای با عنوان تماشاخانه تصویب کرده‌ام و متن‌ها نوشته شده و منتظر دریافت بودجه برای شروع تولید هستیم.

با امرالله احمد‌جو در چند سریال تلویزیونی نظیر تفنگ سرپر همکاری داشتید که آثار خوبی هم بودند. هم به لحاظ فیلمنامه وهم به لحاظ اجرا... .

امرالله احمدجو هنرمندی ارزنده و فرهیخته در حوزه ادبیات و سریال‌سازی است و سریال روزی روزگاری یک کار ارزشمند و ماندگار تلویزیون ایران است. او نویسنده بی‌بدیلی است و در کارگردانی هم بر کارش احاطه کاملی دارد. برایم مایه مباهات و افتخار است که با ایشان همکاری داشتم. در تفنگ سرپر و پشت کوه‌های بلند تجربه‌های خوبی به دست آوردم.

در سریال هشت بهشت مرحوم اکبر خواجویی همکاری موفقی داشتید. از آن نقش‌هایی بود که به نظرم خیلی دوست داشتید.

این سریال متعلق به اواخر دهه 70 است و در آن، مضامین در قالبی تاریخی و اخلاقی مطرح می‌شد که به دفعات از شبکه‌های مختلف بازپخش شده است. هادی اسلامی، حسین پناهی و خسرو شجاع‌زاده جزو تیم بازیگری این مجموعه بودند که بازی‌های خوبی ارائه کردند. همکاری دیگرم با اکبر خواجویی در بحث تهیه‌کنندگی سریال پیک راستان بود که در این کار هم بازی داشتم و ایشان انسان متواضع و محجوبی بودند.

در مجموع چقدر از دوران کاریتان احساس رضایت دارید؟

در این چهار دهه دوران فعالیت کاری‌ام همیشه در کارهای خوب و آبرومندی حضور داشتم و با همکاران همیشه رابطه و تعامل خوبی برقرار می‌کردم و کسی را از خودم نرنجانده‌‌ام. همچنان هم اولویت اصلی کاری‌ام حضور در اصفهان با حفظ ویژگی‌های بومی اثر است و این مایه مباهاتم است که همواره با کمترین میزان بودجه کارهای فرهنگی را بازی، کارگردانی و تهیه کرده‌ام.

به نظر شما چقدر ظرافت و شیرینی لهجه اصفهانی در موفقیت بازیگران اصفهانی تاثیر داشته است؟

بحث استفاده از لهجه باید درست و اصولی باشد و به نقش و بازیگر وجهه می‌دهد، اما اگر رویکرد تخصصی و بدون هدف باشد باعث تنزل شخصیت و قدرت بازیگری یک بازیگر می‌شود. برخی از دوستان کارگردان می‌آیند اصفهان و از لهجه اصفهانی بدون شناخت برای بازیگران استفاده می‌کنند که هم به کارشان لطمه می‌زند و هم به اعتبار این لهجه و گویش خدشه وارد می‌شود و باعث اعتراض مردم هم می‌شود، مخاطب امروز باهوش است و می‌داند کدام هنرمند یا کارگردان از لهجه استفاده ابزاری انجام می‌دهد و کدام هنرمند استفاده درست انجام می‌دهد.

احمد محمداسماعیلی