جام جم آنلاین گزارش میدهد
ترویج ورزش معلولان نیازمند کارهای اساسی است و تولید و عرضه اپلیکیشن «ورزش افراد دارای معلولیت» را میتوان گامی مهم در این زمینه دانست. این اپلیکیشن در کنار خدمات مناسبی که به معلولان عرضه میکند، تصویر خوبی از قابلیتهای بالقوه توسعه و رشد اینگونه برنامهها به نمایش میگذارد. نخستین نرمافزار تخصصی ورزش معلولان به همت یکی از فعالان این عرصه که خود نیز دارای معلولیت جسمی است، تولید و عرضه شده است. پای صحبت این ایدهپرداز و کارشناس حوزه ورزش معلولان نشستیم تا بهتر با راهکار او برای ترویج ورزش معلولان بهصورت موثر و پایدار آشنا شویم.
از ایده تا عمل
مهمترین گام برای حل هر مشکلی، کسب شناخت کافی از آن است. محمدرضا دشتی، فعال حوزه معلولان، بیش از یک دهه است که سایت شمعدانی www.shamdani.ir را بهعنوان پایگاه خبری معلولان مدیریت میکند. این پایگاه شامل دو بخش اصلی و ورزشی است و جزو معدود رسانههای تخصصی ورزش معلولان به شمار میرود. تجربه استقبال گسترده مخاطبان از اخبار ورزشی ارسالی از پارالمپیک لندن، دشتی را با ظرفیت بالای رسانههای دیجیتال در جذب گسترده مخاطب و بخصوص اهمیت مساله ورزش معلولان آشنا کرد.
بررسیهای او نشان میدهد میانگین تحرک معلولان در ایران با افزایش سن بهصورت معنیداری کاهش مییابد و این موضوع میتواند در طولانیمدت سلامت جسمی و روحی این گروه از جامعه را بشدت تحت تاثیر قرار دهد. این حقیقت نگرانکننده، شناخت دست اول او از نیازها و مسائل معلولان و آشنایی با رسانههای دیجیتال باعث شد استفاده از گوشیهای هوشمند بهعنوان رسانهای فراگیر برای ترویج ورزش معلولان در ذهن او شکل بگیرد. جدای از فراهم نبودن زیرساختهای شهری مناسب، نبود آگاهی درباره امکانات و رشتههای ورزشی نیز باعث مهجور ماندن ورزش معلولان شده و اپلیکیشن «ورزش افراد دارای معلولیت» قصد دارد با این موضوع مقابله کند.
به گفته ایدهپرداز این پروژه، چنین اپلیکیشنی در پی پاسخ دادن به سه پرسش اساسی در ورزش معلولان است: «چه ورزشی انجام دهیم، چطور و کجا؟ به این منظور اطلاعات ورزشگاهها، رشتههای ورزشی مخصوص معلولان و نیز نحوه انجام این ورزشها با استفاده از منابع تخصصی و سازمانهای ذیربط گردآوری و سازماندهی شده است.» از این جمله میتوان به کمیته ملی پارالمپیک و فدراسیون ورزشهای جانبازان و معلولان اشاره کرد که با در اختیار قرار دادن پایگاه داده کشوری ورزش معلولان که بتازگی جمعآوری شده بود، اطلاعات جامعی از امکانات ورزشی در سطح کشور را در اختیار سازندگان اپ قرار دادند. بعلاوه، اطلاعات مرتبط با بیش از 28 رشته ورزشی پارالمپیکی تابستانی و زمستانی و حتی ورزشهای محلی و همگانی از منابع معتبر تهیه شده و در اختیار کاربران قرار گرفته است. در نهایت مجموعهای از تمرینهای مخصوص معلولان از منابع مستند با همکاری استادان فن از جمله دکتر فریبا محمدی، اولین دکتر ورزش معلولان ایران از دانشگاه تهران، تهیه شده که جزئیات آن در اپلیکیشن قرار دارد.
روند توسعه اپلیکیشن نیز بدون فراز و نشیب نبوده و پس از کسب نتیجه نامطلوب از توسعهدهنده خصوصی، با همکاری گروه توسعه نرمافزاری «پازلی» بهعنوان حامی فنی طرح و استفاده از «موتور تولید اپلیکیشن پازلی» این محصول بهصورت یک نرمافزار قابل استفاده در اختیار کاربران قرار گرفته است. (مصاحبه کلیک با استارتآپ پازلی را میتوانید در کلیک شماره 557 به تاریخ 2 اسفند 94 بخوانید) در نهایت این برنامه توسط پایگاه اطلاعرسانی معلولان ایران برای سیستمعامل اندروید و بهصورت رایگان در اختیار کاربران قرار گرفت، هرچند به گفته دشتی هنوز تبلیغات رسمی در اینباره صورت نگرفته و انجام این امر به بررسی بازخوردهای اولیه کاربران برای نمایش نقایص احتمالی موکول شده است.
پاسخی به یک نیاز
مهمترین هدف از ارائه اپلیکیشن «ورزش افراد دارای معلولیت» قابل استفاده بودن این بانک اطلاعاتی برای تمام افراد دارای معلولیت جسمی در تمام نقاط ایران بوده است. به همین منظور اطلاعات دسترسی و تماس برای تمام ورزشگاههای معلول همراه رشتههای ورزشی ارائه شده بهصورت تفصیلی برای هر استان و شهر در این نرمافزار قرار داده شده است. یکی از قابلیتهای در نظر گرفته شده، امکان برقراری تماس با یک لمس از درون اپلیکیشن است که کار را برای کاربر راحتتر میکند. همچنین به منظور تشویق معلولان به ورزش، رشتههای مخصوص ورزشی آنها بهصورت کامل در این برنامه معرفی شده است. تمرینهای ورزشی ویژهای که توسط متخصصان ورزش معلولان برای افراد با شرایط جسمی مختلف طراحی شده نیز در یک بخش مجزا قرار داده شده تا دسترسی به این اطلاعات برای کسانی که دنبال آن هستند، سادهتر شود.
دشتی همچنین به قابلیت آدرسدهی این اپلیکیشن با استفاده از سرویس Google Maps اشاره کرده و میگوید: «گروه پازلی، بهعنوان حامی فنی توسعه این اپلیکیشن امکان دسترسی به آدرس ورزشگاهها روی بستر GPS را در شهرهای تهران و بیرجند فراهم کرده است.» دلیل انتخاب این دو شهر نیز به گفته او، مرکزیت تهران و قرار داشتن دفتر مرکزی گروه پازلی در شهر بیرجند بوده است، هرچند امکان افزایش این قابلیت به شهرهای دیگر نیز وجود دارد. البته این تمام قابلیتهای این برنامه نیست و در کنار دسترسی به اطلاعات سازمانهای متولی ورزش معلولان، مقالات ورزشی و نیز آخرین اخبار تخصصی ورزش معلولان در پایگاه خبری شمعدانی، کاربران میتوانند با استفاده از قابلیت افزودن «باشگاه شهر شما» پوشش این بانک اطلاعاتی را کاملتر کنند.
یکی دیگر از نکات جالب درباره این نرمافزار، نبود نمونههای مشابه خارجی متعدد است و تنها اپلیکیشن تخصصی ارائه شده در این زمینه را میتوان اپلیکیشن رسمی بازیهای پارالمپیک ریو 2016 دانست که چند ماه است عرضه شده و مدام بهروزرسانی میشود. البته آقای دشتی در این زمینه هم خبرهای خوبی برای طرفداران ورزشکاران پارالمپیکی ایران که در تمام دورههای قبلی عملکرد قابل قبولی از خود بهنمایش گذاشتهاند، دارد: «از همین حالا تهیه خبر و تصویر از ورزشکاران ملی در رشتههای مختلف از جمله وزنهبرداری شروع شده و تحولات مرتبط با این رویداد از جمله آخرین برنامهها و نتایج نمایندگان کشورمان در دل این نرمافزار تا قبل از شروع مسابقات در اختیار کاربران ایرانی قرار خواهد گرفت.»
راه پیشرو
شواهد نشان میدهد ورزش معلولان هنوز خیلی جای کار دارد. به گفته ایدهپرداز، این اپلیکیشن هنوز راه زیادی برای نهایی شدن دارد و نسخه عرضه شده در آینده کاملتر خواهد شد. برای مثال در نسخههای بعدی محتوای جامعتر در بخشهای جدید مثل معرفی کتابهای تخصصی و عمومی ورزش معلولان، تصاویر و اطلاعات مجموعه کاملی از تمبرهای پستی کشورهای مختلف جهان با موضوع ورزش معلولان و پارالمپیک اضافه خواهد شد. مساله مهم دیگر، تامین مالی طرح بهمنظور توسعه و خدماترسانی مناسب اپلیکیشن است. دشتی در اینباره میگوید: «گردش مالی در حوزه معلولان پایین است و میل چندانی به سرمایهگذاری وجود ندارد. با این حال، فعال نگهداشتن یک یا چند اپلیکیشن هزینهبر است و قاعدتا باید مساله تامین هزینه در برنامههای بعدی لحاظ شود.» برای مثال، ممکن است بتوان بخش «کجا ورزش کنیم» را که ورزشگاههای موجود و رشتههای قابل دسترس در آنها را معرفی میکند، بهصورت یک برنامه مستقل توسعه داد. چنین برنامهای میتواند براساس دادههای جغرافیایی، ورزشگاههای نزدیک را همراه اطلاعات تکمیلی به کاربر معرفی کند.
یکی از راههای احتمالی درآمدزایی بهمنظور حفظ و ارتقای کیفیت اپلیکیشن هم میتواند نمایش آگهی یا تبلیغ ورزشگاههای مختلف در این اپلیکیشن در ازای مبالغ پایین باشد. آنطور که مشخص است فضای فکری غالب در توسعه این برنامه غیرانتفاعی بوده و درآمدزایی هدف اصلی تولید این پروژه نبوده است.
از دیگر مسائل میتوان به نبود نسخه مخصوص iOS این اپلیکیشن اشاره کرد که میتواند از مخاطبان احتمالی این اپلیکیشن یا برنامههای همخانواده آن بکاهد. این مساله به گفته دشتی، ناشی از نبود بودجه لازم برای تامین هزینههای مرتبط است، هرچند او امیدوار است در آینده این مساله نیز حل شود. یک بهبود احتمالی دیگر نیز میتواند افزوده شدن زبان انگلیسی بهعنوان راهی برای افزودن کاربران بینالمللی به جمع مخاطبان این اپلیکیشن یا مشتقات آن باشد. از آنجا که بسیاری از منابع مورد استفاده در تهیه محتوای اپلیکیشن انگلیسیزبان بودهاند، به احتمال زیاد در آینده در نسخههای بعدی زبان انگلیسی اضافه خواهد شد.
محمدرضا دشتی
مدیر وبسایت شمعدانی و اپلیکیشن ورزش معلولان
متولد 1351 و در دو رشته ادبیات و روابط عمومی تحصیل کرده است. او از سه سالگی به فلج اطفال مبتلا شده و حدود 20 سال است که به صورت تخصصی در زمینه معلولان فعالیت میکند.
آرش جهانگیری
جام جم آنلاین گزارش میدهد
جام جم آنلاین گزارش میدهد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد؛
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک فعال سیاسی:
یک نماینده مجلس:
در گفتوگوی «جامجم» با استاد حوزه و مبلغ بینالملل بررسی شد
گفتوگو با موسی اکبری،درخصوص تشکیل کمپین«سرزمین من»وساخت و مرمت۵۰خانه در منطقه زنده جان