سلامت بخورید، سلامت باشید

در این ستون هر هفته به نکات ریز تغذیه‌ای و آشپزی که در حفظ سلامت شما کمک می‌کند می‌پردازیم.

سرخ و کباب کردن یا پخت زیاد باعث از بین رفتن بیشتر ویتامین‌ها و مواد معدنی مفید غذا می‌شود. از مصرف قسمت‌های سوخته غذا (ته دیگ سوخته، کباب سوخته و...) خودداری کنید. سوخته‌ها امکان ابتلا به انواع سرطان‌ها را در شما بیشتر می‌کنند.

اگر به دیابت مبتلا نیستید سعی کنید استفاده از شیرینی‌های طبیعی (خرما، کشمش، عسل و...) همراه چای و نوشیدنی‌های گرم و سرد روزانه‌تان مصرف کنید.

لازم نیست سبزی، قورمه‌سبزی را تا حد سیاه‌شدن سرخ کنید، این کار باعث از بین رفتن بیشتر ویتامین‌های موجود در سبزی می‌شود. تفت دادن سبزیجات گزینه بهتر و سلامت‌تری است. از روغن‌های مخصوص سرخ کردن استفاده کنید.

تحقیقات جدید تغذیه نشان می‌دهد هر چه بیشتر به سمت استفاده از سبزیجات و حبوبات در رژیم غذایی بروید طول عمر بیشتری خواهید داشت. پس تا می‌توانید استفاده از سبزیجات تازه و حبوبات پخته شده را به رژیم غذایی‌تان اضافه کنید.

نمکدان سر سفره نگذارید! هنگام طبخ غذا نیز از نمک یددار تصفیه شده استفاده کنید.

با نوشیدن نوشیدنی همراه غذا ممکن است دچار سوزش سر معده بعد از غذا شوید. نوشیدنی‌های همراه غذا را محدود کنید و با فاصله بنوشید.

حتما پوست مرغ را قبل از طبخ جدا کنید. یکی از پرکلسترول‌ترین مواد غذایی که به بالارفتن چربی بد خون می‌انجامد، پوست مرغ است.

حتما به تاریخ انقضای مواد غذایی کنسروی دقت کنید. یک گرم از سم بوتولیسم در کنسرو فاسد شده، برای کشتن چند هزار انسان کافی است!

سحری غرب ایران

خورش خلال کرمانشاهی

محققان طب سنتی بهترین نوع غذای مورد استفاده در وعده سحر برای جلوگیری از گرسنگی را پلو و خورشت‌ها می‌دانند که با داشتن ترکیبات پیچیده‌تر کربوهیدرات باعث حفظ انرژی بدن در مدت زمان طولانی‌تری می‌شود. اگر از پخت قیمه و قورمه به روش‌های سنتی خسته شده‌اید، پیشنهاد این هفته من برای سحری خورشت خلال کرمانشاهی است. غذایی بی‌نهایت خوشمزه و بسیار مقوی که در برای وعده سحری بسیار مناسب است. برای تهیه خورشت خلال به این مواد احتیاج دارید:

گوشت گوسفند: یک کیلوگرم

پیاز: 2 عدد

خلال بادام: 150 گرم

زرشک سیاه: 2 قاشق سرپر غذاخوری

زعفران دم کرده: 3 قاشق غذاخوری

لیمو عمانی: 5 عدد

رب: 2 قاشق غذاخوری

نمک و زردچوبه: به میزان لازم

برگ بو: 2 عدد

دارچین: یک قطعه

تخم گشنیز: 6 دانه

پودر هل: یک‌سوم قاشق غذاخوری

روغن حیوانی: 4 قاشق غذاخوری

آرد: یک قاشق مرباخوری

گوشت را خرد کرده و در روغن با پیاز خرد شده همراه با زردچوبه تفت دهید تا پیاز‌ها طلایی شوند. بعد از طلایی شدن روی آن آب بریزید و بگذارید گوشت با حرارت ملایم کاملا بپزد. بعد از پخت گوشت، خلال بادام را هم به آن اضافه کنید. خلال بادام را قبل از پخت همراه با زعفران دم کرده و یک قاشق گلاب بخیسانید که عطر بهتری به خورشتتان بدهد. نمک و رب و لیموی عمانی را اندکی بعد به خورشت اضافه کرده و باقیمانده زعفران، رب، روغن حیوانی، پودر هل، تخم گشنیز، دارچین و برگ بو را بیفزایید. نصف قاشق آرد را در روغن کمی تفت دهید و اضافه کنید تا لعاب بهتری بدهد. لیموعمانی را سوراخ کنید و در قابلمه بیندازید و بگذارید به مدت یک ربع ساعت بجوشد. زرشک سیاه آخرین ماده غذایی است که در خورشت می‌ریزید. زرشک‌ها را قبل از اضافه کردن به خورشت خیس کنید. این کار باعث می‌شود زرشک‌ها موقع پخت در خورشت تغییر رنگ ایجاد نکنند. این خورشت هرچه آب کمتر و لعاب بیشتری داشته باشد مجلسی‌تر است.

ـ برای خوشرنگ‌تر شدن خورشت، در زمان پخت گوشت وقتی به جوش آمد کف روی آن را بگیرید.

ـ دقت کنید زرشک زیاد در خورشت نجوشد که رنگ آن را تیره نکند.

افطاری شمال شرقی ایران

آش شله مشهدی

دستگاه گوارشی ما در طول روزه‌داری فعالیت آنچنانی ندارد و در نتیجه هنگام شروع فعالیت مجدد در زمان افطار بهتر است از غذاهای سبک مثل خرما، چای، نان و پنیر استفاده شود تا فشار یکباره به دستگاه هضم و جذب بدتان وارد نشود. همچنین ایجاد فاصله بین افطار و شام هم برای این منظور بسیار مفید است. پس از صرف یک افطار سبک می‌توانید از آش شله مشهدی برای گرفتن انرژی مضاعف استفاده کنید. این آش در ظاهر شبیه حلیم است با این تفاوت که در حلیم فقط از گندم استفاده می‌شود، اما در شله از انواع حبوبات، بلغور گندم و برنج استفاده می‌شود. مواد اصلی این غذا گوشت، حبوبات و ادویه فراوان است. می‌توان برای خوشمزه و مقوی‌تر شدن این غذا، مقداری مغز قلم گاو به آن اضافه کرد. برای تهیه شله مشهدی به این مواد نیاز دارید:

گوشت گردن گوساله و گوسفند بدون استخوان: نیم کیلوگرم

پیاز نگینی خرد شده: 2 عدد

بلغور گندم و برنج: 300 گرم

لوبیا سفید، لوبیا چیتی، ماش، نخود و عدس: 200 گرم

جوز هندی: 2 قاشق غذاخوری

پودر زنجبیل و پودر هل: یک قاشق غذاخوری

پودر دارچین: یک قاشق غذاخوری

فلفل سیاه: یک قاشق غذاخوری

روغن مایع و نمک: به میزان لازم

حبوبات را از 24 ساعت قبل و بلغور گندم را 12 ساعت قبل در آب خیسانده و چند بار آب آن را تعویض کنید و بعد جداگانه بگذارید بپزد. برنج را هم از دو سه ساعت قبل در آب خیس کرده و بپزید تا آب آن کشیده شود، گوشت را به همراه پیاز، نخود، لوبیا سفید و لوبیا چیتی در ظرف بزرگی ریخته و به آن آب اضافه کنید و روی شعله زیاد بگذارید، وقتی که جوش آمد، در قابلمه را گذاشته و حرارت را ملایم کنید تا به مدت سه الی پنج ساعت بپزد. بعد از پخت کامل گوشت، آن را از قابلمه خارج کرده، ریش ریش کنید و کنار بگذارید. پس از یک ساعت، بلغور گندم، برنج، ماش، عدس، نمک، فلفل و گوشت ریش‌ریش شده را به قابلمه اضافه کنید و مرتبا هم بزنید تا همه مواد با هم مخلوط و له شوند. آش را روی شعله ملایم بگذارید و هم بزنید تا مواد خوب با هم مخلوط و یکدست شوند. زمانی که مواد آش کاملا لِه و کش‌دار شدند، دارچین، جوز هندی و زنجبیل را به آن اضافه کرده و روی آن را با خورشت قیمه تزئین کنید. مواد مختلف این آش زمان‌های پخت متفاوتی دارد، حتما ترتیب اضافه شدن مواد را رعایت کنید که همه مواد به اندازه کافی بپزند. حتما بعد از اضافه شدن بلغور آش را مثل حلیم دائم هم بزنید تا ته نگیرد.کش‌دار بودن این آش به حجم گوشت ریش شده بستگی دارد و هرچه گوشت ریش شده بیشتری به آن اضافه کنید، آش کش‌دار و خوش‌طعم‌تری خواهید داشت.