اسپانیا، جنگ رادیو و...

ریشه فعالیت‌های RNE به سال 1937 برمی‌گردد؛ یعنی میانه جنگ داخلی (1939 ـ 1936). دفتر این شبکه طی سال‌ها به شهرهای متفاوتی سفر کرد. نام این شبکه هم چند بار عوض شد تا بالاخره در سال 1973 نام دائمیRNE را گرفت. سیاست‌های رسمی شبکه هم طی سال‌های مختلف در حال تغییر بوده است. از وقتی مسئولیت شبکه به دست نیروهای مردمی و ملی‌گرا افتاد، برنامه‌های آن هم رنگ و بوی مردمی گرفت. منتقدان هنری می‌گویند مردم اسپانیا دوره‌ای را که در آن برنامه‌های این شبکه به تبلیغات فاشیستی می‌پرداخت، هیچ‌گاه از یاد نخواهند برد. حکومت ژنرال فرانکو و سرکوب شدید مردم و آزادیخواهان، سیر تحول پیشرفت اسپانیا را با مشکلات متعددی روبه‌رو کرد و رسانه رادیو هم از تاثیرات مخرب این سیاست‌ها مصون نماند.

اهل فن می‌گویند رادیو در دوران پس از پایان جنگ داخلی رونق ویژه‌ای گرفت؛ در حالی که مردم عادی در دوران حاکمیت نظامیان فاشیست، گوش دادن به برنامه‌های رادیوی رسمی را تحریم کرده بودند. با اعلام پایان جنگ داخلی و پیروزی نیروهای مردمی، دستور شروع فعالیت رادیوی بخش خصوصی هم صادر شد. حضور بخش خصوصی در این رشته باعث ایجاد رقابت و شوق تازه‌ای در تولید برنامه‌های متنوع رادیویی شد، اما این رادیوها باید ارتباط خود را با RNE حفظ کرده و برخی سیاست‌هایشان را با این شبکه تطبیق می‌کردند. این در حالی بود که پخش برنامه‌های خبری به این رادیوهای خصوصی و دولتی محدود نمی‌شد. بی‌بی‌سی و رادیو فرانسه (مستقر در تولوس) هم برای مردم اسپانیا به زبان محلی برنامه‌های خبری پخش می‌کردند.

استقرار RNE در شهر مادرید در سال 1940، نقطه عطفی برای کار این شبکه بود. از یک سو جنگ داخلی تمام شد و از سوی دیگر، مردم اسپانیا هم مثل بقیه جهان در آغاز جنگ ویرانگر جهانی دوم بودند. با ورود به دهه 60 میلادی، فناوری‌های جدید رسانه‌ای به اسپانیا هم رسید و تحولی در کار شبکه‌های رادیویی کشور ایجاد شد. منتقدان هنری از دو دهه 60 و 70 میلادی، به عنوان دوران شکوفایی و رشد رسانه رادیوی اسپانیا یاد می‌کنند. این اتفاق در شرایطی رخ می‌داد که رقیب تازه‌ای به نام تلویزیون، رادیو و برنامه‌های آن را با یک خطر جدید روبه‌رو کرده بود. اما ورود دموکراسی کامل به کشور در سال 1975 و مرگ ژنرال فرانکو، باعث رونق بیشتر فعالیت شبکه‌های رادیویی شد. تغییرات اجتماعی و سیاسی تاثیر خود را بر رسانه رادیو هم گذاشت. ظهور شبکه‌های تازه با برنامه‌های جدید و متنوع، یکی از همین تاثیرات بود.

مترجم: کیکاووس زیاری

جام‌جم