ستاره‌ها را بغل کن

توریست‌های حرفه‌ای دنیا، اغلب اوقات ایران را برای سپری کردن در کویرهای بی‌نظیرش انتخاب می‌کنند. موقعیت‌های جغرافیایی که بکر بودن و دسترسی آن به آسمان از نقاط قوتشان محسوب می‌شود و آنها را به جهانی خارج از کره زمین می‌برد. بهار اما مثل پاییز زمان خوبی برای کویرنوردی در ایران است، به ویژه در زمان نوروز که فرصت کافی برای سفر است و از طرفی اکثر مردم شهرهای شمالی را برای تفریح ترجیح می‌دهند.

اما اولین پرسش بعد از تصمیم رفتن به کویر این است که کدام نقطه از آن را برای بازدید انتخاب کنیم و چگونه راهی یک سفر ناشناخته شویم؟ راستش این پرسش مهم‌ترین دغدغه ذهنی کسانی است که دوست دارند هیجان کویر را تجربه و رازهای نهفته در آن را کشف کنند.

پیشنهاد ما این است که تا پایان این مطلب را بخوانید تا پشیمانی زود هنگام سراغتان نیامده است. اگرچه ایران از لحاظ جغرافیایی خشک و گرمسیر است و تعداد کویرهایی را که می‌توان از آن بازدید کرد بی‌شمار، اما ما چند نقطه را که زیر ساخت‌های اولیه برای حضور گردشگران آماده شده معرفی می‌کنیم و پیشنهادمان این است که در شروع کار مسیرهای سخت و ناشناخته را
تجربه نکنید.

چشم در چشم با روباه شنی و کاراکال

روستای مصر در ۴۵ کیلومتری شرق شهرستان جندق و در ۳۰ کیلومتری شمال شهرستان خور از توابع استان اصفهان قرار دارد. روستای مصر به دلیل قرار گرفتن در جنوب کویر بزرگ دارای آب و هوای گرم و خشک است و جمعیت روستای مصر بر طبق آخرین سرشماری ۱۲۰ نفر اعلام شده و مردم این روستا از طریق کشاورزی و دامداری امرار معاش می‌کنند. مهم‌ترین محصولات این روستا زعفران و گندم است. کویر مصر ایران محاصره شده توسط رشته کوه‌هایی از جانب غرب و جنوب غرب و جنوب شرق است که بخشی از سلسله جبال کوه‌های فلات مرکزی ایران به حساب می‌آید. کویر مصر در گودال‌هایی طبیعی در کوهپایه‌های این کوه تپه‌های ماسه‌ای زیبایی را تشکیل داده است.

تجمع‌های رملی و تپه‌های شنی کویر مصر در چند نقطه است. ۱۰ کیلومتر مانده تا روستای مصر ایران نخستین تجمع‌های رملی را داریم که منظره‌ای سحر کننده برای شروع یک سفر کویری خواهد بود. پیچ و تابهای تنه سفید گیاه درمنه بر این تپه‌ها و تلاشهای محلی‌ها در تثبیت شن در دل این تپه‌ها که بیشتر از باقی تجمعات رملی تهدید برای روستا به حساب می‌آید به صورت حصارهای چوبی دیدنی است. این تجمعات در بخشی از مسیر با پوشش‌های دست کاشت درخت گز منقطع می‌شود که این نشان از نزدیکی شما به روستای مصر است. کویر مصر جزو منطقه حفاظت شده و شکار ممنوع دشت کویر مرکزی ایران به حساب می‌آید و گونه‌های گیاهی رایج در دشت کویر مرکزی ایران، گونه‌های رایج و غالب گیاهی جغرافیای کویر مصر است، گیاهان شوره پسندی همچون درمنه، قیچ، انواع گون و... علاوه بر آن در این بیابان برهوت بی‌آب و علف حیات وحش و زندگی پرجنب و جوشی جریان دارد و اگر در فصول گرم سال شب‌ها با پروژکتور به بیابان‌های منطقه رفته یقیناً گونه‌های زیادی از حیات وحش منطقه را خواهید دید؛ از خرگوش تا گربه شنی، روباه شنی، کاراکال و... که هر چه به سمت حیوانات شکارچی برویم دیدنش سخت و سخت‌تر می‌شود.

از جاذبه‌های گردشگری در روستای مصر می‌توان به تپه‌های شنی اطراف روستای مصر، روستای فرحزاد، نیزار و مسیر شتر سواری تا نیزار روستای مصر، روستای کویری عروسان، رمل‌های چال سیلکنان و روستای فرحزاد، منطقه تخت عروس، روستای بیاضه و قلعه اس، روستای گرمه، روستای ایراج و سرو هزار ساله آن اشاره کرد.

ستارگان مهمان بزم شبانه

روستای مصر و روستای فرحزاد خانه‌هایی همگی ساخته از ملات کاهگل و خشت و برگ و تنه درخت خرما دارند و نمونه بارزی از معماری سنتی کویری را می‌توان در آن شاهد بود معماری درونگرای دشتی با باغچه‌ای با صفا در وسط خانه و شاه نشین و اتاقهای نشیمن تابستانه و زمستانه و استفاده مفید و بهینه از سازه بادگیر در معماری اصیل کویری‌شان. شب‌ها ستارگان مهمان بزم شبانه مردمان کویرنشین است و سکوت توامان محیط معنایی به فضا می‌بخشد که هر ذهن سطحی‌نگری را به فکر می‌برد.

آب روستا از رشته قناتی تامین می‌شود که در ابتدای تاسیس روستای مصر توسط شخصی به نام یوسف احداث گردید و وجه تسمیه روستای مصر هم از نامی است که این شخص از روی قرآن برای این منطقه انتخاب کرد.

یک روستای سفید رنگ

بیاضه روستایی است در ۵۳ کیلومتری جنوب شرقی شخر خور در استان اصفهان و به معنای سپیدی است. این نامگذاری احتمالا به دلیل گستردگی توده‌های سیلیسی سفید رنگ در محدوده اطراف روستا بوده است. آثار تاریخی بیاضه شامل قلعه، مسجد و حسینیه، امامزاده و بازار زرگر‌هاست که از مهم‌ترین آنها می‌توان به قلعه بیاضه اشاره کرد.

قلعه بیاضه بیش از هزار سال قدمت دارد و در سال ۴۴۴ هجری ناصر خسرو از آن با نام پیاده یاد می‌کند. داخل قلعه اتاقک‌ها و راهرو‌های پیچ در پیچ در پنج طبقه دیده می‌شود. قلعه روستای بیاضه براساس شواهد موجود همچون نوع مصالح، طرز ساخت و گفته‌ها و شواهد به قبل از اسلام، احتمالا دوره ساسانی یا کمی قبل از آن بر می‌گردد. مورخین و نویسندگان زیادی از این مسیر عبور نموده از روستا و قلعه تاریخی بیاضه یاد کرده‌اند که ازجمله آنها می‌توان به ناصرخسرو، مقدسی، ابن حقول اشاره کرد.

وقتی دل سنگ آب می‌شود

در کوه‌های جنوب خور یکی از شگفت انگیز‌ترین سازه‌های دست طبیعت به چشم می‌خورد که در میان دره‌ها و کوه‌های این منطقه دیده می‌شود. این پدیده طبیعی سنگ آب است.

سنگ آب‌ها که بر اثر فرسایش آبی در طی میلیون‌ها سال در میان دره‌ها به وجود آمده به صورت پلکانی و طبقاتی از بالا‌ترین نقطه دره شروع شده و تا پایین‌ترین نقطه دره ادامه دارد. شکل ظاهری این حوضچه‌های طبیعی به صورت بیضی می‌باشد که در اندازه‌های مختلف دیده می‌شود به صورتی که بعضی از آنها از گنجایش ۱۰ لیتر آب بعضی دیگر گنجایش بیش از ۱۰ هزار لیتر آب را دارد در فصول بارندگی این سنگ آب‌ها پر آب و بسیار زیباست به گونه‌ای که کمتر کسی وجود چنین چشم اندازی را از یک منطقه کویری دارد تعدادی از این سنگ آب‌ها که از گنجایش بالای برخوردارند آب موجود در خود را چند ماه ذخیره می‌کنند که این منابع طبیعی آب ذخیره بسیار مناسبی برای حیات وحش کویر است. سنگ آب‌ها یکی از بکر‌ترین نقاط کویر مصر است که دیدن آن هر گردشگری را به وجد می‌آورد.

در پایان یادتان باشد کویر منظره‌هایی را در وجود خود پنهان کرده که سحر کننده است و معجزه‌های طبیعت را یکجا می‌توان در دل آن دید و حس کرد.

امیرحسین احمدی