رکورد زدن فنی‌ و‌ حرفه‌ای‌ها با دست خالی

خبر خوب این است که هر دو گروه از این افراد، فرصت بسیار خوبی برای اشتغال در بازار کار دارند.

دکتر مسعود شفیعی، رئیس دانشگاه فنی و حرفه‌ای در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: براساس آمارها و اطلاعاتی که از روسای مناطق دانشگاه‌های فنی و حرفه‌ای در سراسر کشور به‌دست آورده‌ایم، بین 70 تا 80 درصد فارغ‌التحصیلان دانشگاه فنی و حرفه‌ای با مدرک کاردانی وارد بازار کار شده‌اند.

به گفته این مقام مسئول، امسال 120 هزار ظرفیت برای جذب دانشجوی کاردانی داریم و این امکان بالقوه وجود دارد که ظرفیت‌ها را تا 200 یا 300 هزار دانشجو افزایش بدهیم.

شفیعی تاکید دارد که شاید در ظاهر، مدارک دانشجویان ما پایین به نظر برسد، اما تاثیر آنها در مسیر توسعه کشور، بیشتر از بسیاری از دانشجویانی است که با مدارک تحصیلی بالاتر، بیکار مانده‌اند. چرا که فارغ‌التحصیلان رشته‌های فنی و حرفه‌ای، روحیه کارآفرینی و اشتغالزایی دارند و خیلی از آنها با مهارت‌های کاربردی که آموخته‌اند، براحتی جذب بازار کار می‌شوند.

به همین دلیل است که این مقام مسئول می‌گوید در دیدارهایی که با استانداران داریم، آنها عنوان می‌کنند که فارغ‌التحصیلان رشته‌های فنی و حرفه‌ای، کمترین تقاضا را برای اشتغال دولتی دارند و بازار کار آنها را خیلی خوب جذب می‌کند.

رنج‌های درس خواندن در رشته‌های مهارتی

این‌که 80 درصد فارغ‌التحصیلان دانشگاه فنی و حرفه‌ای وارد بازار کار می‌شوند و این‌که بسیاری از دانش‌آموزان هنرستانی، حتی پس از پایان تحصیل در هنرستان هم توان ورود به بازار کار را دارند، اتفاق بسیار خوبی است که باید آنها را به فال نیک گرفت.

اما باید در نظر داشت که این شرایط حاصل شده فقط گوشه‌ای از توانایی رشته‌های فنی و حرفه‌ای در بازار اشتغال است که اگر از دانش‌آموزان و فارغ‌التحصیلان رشته‌های فنی و حرفه‌ای، حمایت بیشتری به عمل بیاید و یا آموزش دانشگاهی به سمتی پیش برود که طیف بیشتری از دانش‌آموزان وارد رشته‌های مهارتی بشوند، آن وقت هم تعداد فارغ‌التحصیلان بیکار کمتری خواهیم داشت و هم بازار کار نیز مملو از کارگران ماهر و زبده می‌شود.

علیرضا سلیمی، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس نیز در گفت‌وگو با جام‌جم به مشکلات دانش‌آموزان و دانشجویان رشته‌های مهارتی اشاره می‌کند و می‌گوید: در بسیاری از کارگاه‌های هنرستان‌ها ـ بخصوص در شهرهای کوچک ـ امکانات کافی وجود ندارد. مثلا در بازدیدی که از یکی از هنرستان‌ها داشتیم، از دستگاه‌های تراشکاری استفاده می‌کردند که بی‌اغراق متعلق به دوره جنگ جهانی دوم بود یا در رشته‌های مکانیک و عمران، دانش‌آموزان هنرستانی در برخی نقاط کشور حتی به خودرو و مصالح ساختمانی هم در کارگاه‌هایشان دسترسی ندارند.مشکل مهم دیگری که سلیمی به آن اشاره می‌کند نبود معلم ماهر است. به عقیده این نماینده مجلس، ما به اندازه کافی، مربی ورزیده برای آموزش در هنرستان‌ها نداریم.

همچنین به باور سلیمی، تحصیل در رشته‌های مهارتی هم رفته‌رفته به سمت حفظ محوری پیش رفته‌اند که این مساله هم در بلندمدت به آموزش‌های فنی و حرفه‌ای در هنرستان‌ها و دانشگاه‌ها ضربه خواهد زد.

رواج مدرک‌گرایی در جامعه، نبود مدیریت یکپارچه و هماهنگ برای توسعه رشته‌های فنی و حرفه‌ای و کم‌اهمیت تلقی شدن مدارک رشته‌های فنی و حرفه‌ای در نظام آموزش عالی هم از جمله مشکلات دیگری است که به گفته سلیمی، توسعه رشته‌های فنی و حرفه‌ای و بازار اشتغال آنها را تهدید می‌کند.

کارفرما، فارغ‌التحصیل مهارتی را می‌پسندد

شاید تا اینجای گزارش با خودتان فکر کنید که بالاخره آموزش‌های فنی و حرفه‌ای در ایران، کیفیت دارد یا خیر؟

نکته مهم این است که گرچه دانش‌آموزان هنرستانی و دانشجویان مهارتی در رشته‌های فنی و حرفه ای، از امکانات و تجهیزات کافی برخوردار نیستند و نظام آموزش عالی هم خیلی آنها را جدی نگرفته است، اما آنها با وجود همه این محدودیت‌ها توانسته‌اند با کوشش مداوم در بازار کار خوش بدرخشند.

زهره طبیب‌زاده، عضو دیگر کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس به جام‌جم می‌گوید: به نظر می‌رسد که میزان جذب فارغ‌التحصیلان فنی و حرفه‌ای در بازار کار، بیشتر از 80 درصد هم باشد.

به عقیده او، یکی از عمده دلایل این اتفاق این است که کارفرما ترجیح می‌دهد برای جذب نیرو، فردی را انتخاب کند که به جنبه مهارتی کار آشنا باشد، نه فردی که جنبه تئوری دانشش بر جنبه عملی‌اش غلبه داشته باشد.

یعنی یکی از دلایل اصلی جذب این افراد در بازار کار، تقاضای خود کارفرماهاست که بدون توجه به کمیت و کیفیت آموزش‌های فنی و حرفه‌ای در کشور ترجیح می‌دهند که اگر قرار است انتخاب کنند، فارغ‌التحصیل رشته‌های مهارتی را به کار گیرند.

آغاز ثبت‌نام کاردانی دانشگاه فنی و حرفه‌ای

براساس اطلاعات منتشر شده از سوی سازمان سنجش، آغاز مهلت ثبت‌نام آزمون دانشگاه فنی و حرفه‌ای از یکشنبه 13 اردیبهشت‌ اعلام شده است.

حسین توکلی، مشاور عالی سازمان سنجش به ایسنا توضیح داد که ثبت‌نام برای شرکت در آزمون دوره‌های کاردانی نظام جدید دانشگاه فنی و حرفه‌ای و موسسات آموزش عالی غیرانتفاعی و غیردولتی 94 منحصرا از طریق شبکه اینترنتی سازمان سنجش به نشانی www.sanjesh.org از عصر امروز یکشنبه 13 اردیبهشت ‌ماه آغاز شده و تا روز یکشنبه 20 اردیبهشت ادامه دارد. به گفته این مقام مسئول، داوطلبان ضرورت دارد با توجه به اطلاعیه سازمان سنجش درخصوص شرایط و ضوابط ثبت‌نام و پذیرش دانشجو در دوره‌های مذکور و مطالعه دقیق دفترچه راهنمای ثبت‌نام که از پنجشنبه 10 اردیبهشت روی سایت سازمان سنجش قرار گرفته، برای ثبت‌نام اقدام کنند.

در مورد داوطلبان واجدشرایط برای شرکت در این آزمون نیز این مقام مسئول توضیح داد: در این آزمون همه دارندگان گواهینامه پایان تحصیلات نظام جدید در یکی از شاخه‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش یا شاغل به تحصیل در دوره‌های مذکور که حداکثر تا پایان نیم‌سال اول سال تحصیلی 95ـ 94 فارغ‌التحصیل می‌شوند و دارندگان دیپلم فنی و حرفه‌ای دوره 4 ساله نظام قدیم حق ثبت‌نام در این آزمون را دارند.

در این آزمون، از 42 کد رشته امتحانی به شرح جدول مندرج در دفترچه راهنمای ثبت‌نام، پذیرش در 23 کد رشته امتحانی از طریق آزمون و پذیرش در 19 کد رشته امتحانی براساس سوابق تحصیلی یا همان معدل کل دیپلم و بدون آزمون صورت می‌گیرد. داوطلبان متقاضی هریک از کد رشته‌های امتحانی لازم است در زمان مقرر نسبت به ثبت‌نام اقدام کنند. آزمون 23 کد رشته امتحانی در صبح جمعه 16 مرداد برگزار خواهد شد و کارت شرکت در آزمون از سه‌شنبه 13 مرداد تا 15 مرداد روی سایت سازمان سنجش قرار می‌گیرد.

امین جلالوند - گروه جامعه