پایان کشمکش ترانزیتی ترکیه با کوتاه آمدن ایران

براساس اعلام قبلی قرار بود که از دیروز شنبه، پلمپ مخازن سوخت کامیون‌های ترکیه‌ای از سر گرفته شود تا کامیون‌های این کشور با باک پر وارد کشور شوند و امکان سوختگیری در جایگاه‌های سوخت ایران را نداشته باشند اما اواخر هفته گذشته مدیرکل ترانزیت و تعرفه سازمان راهداری اعلام کرد که پلمپ مخازن سوخت کامیون‌های ترکیه‌ای انجام نمی‌شود.

در واقع کشمکش ترانزیتی ایران و ترکیه از زمانی آغاز شد که طرف ترکیه ای اعلام کرده بود، ایران نباید از کامیون‌های این کشور مابه التفاوت قیمت سوخت را دریافت کند و باید سوخت یارانه‌ای به آنها بدهد. این درحالی است که قیمت سوخت گازوئیل در ایران لیتری 500 تومان و در کشور ترکیه لیتری 6500 تومان است ضمن آنکه براساس قانون، ارایه سوخت یارانه‌ای به اتباع دیگر کشورها ممنوع است اما طرف ترکیه‌ای بارها بر این موضوع اصرار کرد تا اینکه سرانجام، تعرفه کامیون‌های ایرانی را برای ورود به خاک این کشور افزایش داد.

این موضوع با مقابله به مثل ایران مواجه شد و تعرفه ورود کامیون‌های ترکیه ای به خاک ایران هم افزایش یافت و مشکلات جدی در ورودی مرز ایران و ترکیه به وجود آورد بطوریکه صف‌های طولانی در مرز ایجاد شد اما مذاکرات دو طرف ایرانی و ترکیه‌ای به جایی نرسید و همچنان آنها بر دریافت سوخت یارانه‌ای اصرار کردند.

پس از آن بود که ایران دستور پلمپ مخازن سوخت کامیون‌های ترکیه‌ای را داد موضوعی که صف پشت مرزها را چندبرابر کرد، به دلیل اینکه کامیون‌ها باید زمانی را برای پلمپ در مرزها می‌ایستادند و تعداد زیادی از کامیون‌ها که مخازن سوختشان برای پلمپ جایگاه مناسبی نداشت باید دوباره بازمی‌گشتند و با تجهیز باک دوباره به مرز می‌آمدند.

در نهایت حدود 1500 کامیون در سمت ترکیه و 500 تا 700 کامیون در سمت ایران برای خروج از کشور در صف قرار گرفتند و مشکلات بوجودآمده برای دو طرف موجب شد که سهم حمل و نقل جاده‌ای کشور ترکیه 15 درصد و سهم ایران 50 درصد کاهش پیدا کند.

این مشکلات موجب شد که هفته گذشته، نشستی میان مسئولان ایران و ترکیه به میزبانی ایران انجام شود اما در این جلسات هم ترکیه بر مواضع خود تاکید کرد و جلسات بدون نتیجه به پایان رسید اما طرف ایرانی اعلام کرد که تا روز شنبه 22 آذر، پلمپ مخازن سوخت ‌های ترکیه ای را به تعویق می اندازد و دوباره از شنبه این کار را شروع می کند.

اما چهارشنبه هفته گذشته بود که مدیرکل دفتر ترانزیت و پایانه‌های مرزی سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای اعلام کرد فعلا تا مدتی پلمپ مخازن سوخت کامیون‌های ترکیه انجام نمی شود و دوباره در جلسات بعدی این موضوع مورد بررسی قرار می‌گیرد، این در حالی است که طرف ترکیه‌ای هنوز از مواضع خود عقب نشینی نکرده و کامیون های ایرانی در حال پرداخت تعرفه های بالایی برای ورود به مرز ترکیه هستند.

همچنین با دریافت مابه التفاوت اندکی، کامیون های ترکیه ای امکان استفاده از سوخت را در کشور ایران دارند درحالی که تمهیدات خاصی را برای کامیون های ایرانی در نظرنگرفته اند. البته روابط تجاری 13 میلیارد دلاری که میان ایران و ترکیه وجود دارد از عواملی است که شرایط بیشتری را برای گفتگوی بیشتری میان دو طرف ایجاد می‌کند اما در این بین باید به منافع شرکت‌های ایرانی و هزینه‌های تمام شده کالا که با سختگیری طرف ترکیه‌ای ایجاد می شود هم توجه داشت.(مهر)