کدام آثار و بناها ملی شدند

خانه‌ ظهیرالاسلام واقع در خیابان شهید قائدی، عمارتی متعلق به اواخر دوره‌ قاجار است و معماری آن تلفیقی از معماری ایرانی و فرنگی با گچبری‌های بسیار زیباست که حدود 17 سال پیش به سازمان تأمین اجتماعی، بخش اداره املاک و مستغلات فروخته شد و مدت‌ها پیش بحث‌هایی درباره‌ ساخت پارکینگ طبقاتی در این مکان مطرح شد.

دژ اردبیل یا قلعه انوشیروان ساسانی در جندق از قلعه‌های باقیمانده متعلق به دوره پیش از اسلام است. اهمیت قلعه جندق به دلیل ادامه حیات در این اثر تاریخی است، ساختار این اثر حفظ شده و در بین مردم دارای ارزش و احترام بسیاری است. آرامگاه آقا‌حسین جوانبخت در کهگیلویه و بویراحمد متعلق به یکی از افراد سرشناس جنبش مشروطه در کهگیلویه بوده که دارای ارزش تاریخی و از نظر منظر شهری در نقطه مهمی قرار گرفته است.

باغستان‌های قزوین نیز یکی از مهم‌ترین آثار ثبتی در سال 93 محسوب می‌شود. این مجموعه، باغات بدون مرز قزوین را شامل می‌شود که در ضلع شرقی، جنوبی و غربی قزوین به صورت کمربند حفاظتی سبز، این شهر را در برگرفته است. ناصرخسرو قبادیانی در قرن پنجم در سفرنامه خود از باغستان‌های قزوین نام برده است. به گفته مسئولان میراث فرهنگی، این باغ‌ها با مدیریت خاصی اداره می‌شود که این نظام مدیریتی هم قابل ثبت در فهرست میراث ناملموس است. این باغستان‌ها ارتباط تنگاتنگی با حیات شهری قزوین در گذشته و امروز دارد و شغل بسیاری از افراد در قزوین در ارتباط با این باغات است. باغستان‌های قزوین 2600 هکتار وسعت دارد و یکی از میوه‌های این باغ‌ها پسته است.

میدان شهرداری (ساعت) در مقابل کاخ شهرداری تبریز معروف به «ساختمان ساعت» واقع شده است. مردم به این میدان «ساعات قاباغی» (جلوی ساعت) می‌گویند. این میدان در تقاطع خیابان‌های ارتش جنوبی و امام خمینی قرار دارد. وجه تسمیه این میدان به سبب شهرت ساعت تعبیه شده روی عمارت شهرداری است. برج ساعت شهرداری تبریز سال ۱۳۱۴ در محل نوبر به دستور حاج ارفع الملک با نظارت مهندسان آلمانی به سبک بناهای کشور آلمان احداث شده است. خانقاه صفی‌علیشاه تهران در میدان بهارستان، خیابان صفی‌علیشاه بین خیابان خانقاه و کوچه صفی واقع شده است. تاریخ دقیق ساخت این بنا مشخص نیست، ولی ظاهرا سیف‌الدوله از مریدان صفی در سال 1294 هـ .ق زمین این خانقاه را به صفی واگذار می‌کند و بلافاصله ساخت آن آغاز می‌شود. در سال 1316 هـ . ق که صفی فوت می‌کند در همان محل خانقاه خود دفن می‌شود و ساخت بنای آرامگاه او آغاز می‌شود.

عمارت رشیدی بوشهر در محله کوتی واقع شده و اکنون از این بنا برای برگزاری برخی کلاس‌های آموزش صنایع‌دستی استفاده می‌شود. گرمابه بلاغی قزوین نیز در محله بلاغی در خیابان محمدیه این شهر واقع شده است و قدمت آن به دوره قاجار می‌رسد؛ هر چند در برخی منابع احتمال داده‌اند حمام باجی خاتون مربوط به دوره صفویه باشد.