توده‌ای خوش‌خیم روی پلک چشم

دکتر ضیاءالدین طباطبایی، جراح و متخصص بیماری‌های چشم و استاد دانشگاه تهران درباره همانژیوم به جام‌جم می‌گوید: همانژیوم شایع‌ترین تومور خوش‌خیم مادرزادی است که در آن مویرگ‌های منطقه درگیر متسع می‌شود و به‌صورت توده عروقی خودنمایی می‌کند. همانژیوم ممکن است سطحی یا عمقی باشد و گاهی بلافاصله بعد از تولد یا به فاصله چند هفته یا چند ماه پس از تولد خودنمایی کند. به گفته این متخصص چشم، این تومورهای مادرزادی در کودکان اغلب به درمان نیاز ندارد و در بیشتر موارد تا پنج سالگی خودبه‌خود از بین می‌رود.

همانژیوم پلک خودبه‌خود هم خوب می‌شود

دکتر طباطبایی می‌گوید: همانژیوم پلک که در حوالی یک سالگی رخ می‌دهد، رشد نسبتا سریعی دارد، ولی بعد ثابت می‌ماند و حدود 90 درصد آنها در سه تا پنج سالگی خودبه‌خود و بدون هرگونه مداخله درمانی کوچک‌ می‌شود و از بین می‌رود. او ادامه می‌دهد: همانژیوم‌های پلک بندرت همراه با درگیری دیگر اعضای بدن از جمله مغز یا احشای داخل شکم است. در حالت اخیر، ممکن است گلبول‌های خونی درون این ضایعات عروقی بماند و باعث کم‌خونی شود.

این متخصص بیماری‌های چشم درباره ظاهر ضایعات عروقی پلک و صورت می‌گوید: این ضایعات نمای توت‌فرنگی دارد، برعکس ضایعات عمقی که نمای آبی‌رنگ دارند. این ضایعات هنگام گریه و بی‌قراری نیز حجیم‌تر و پررنگ‌تر و برعکس ‌هنگام خواب کوچک‌تر و کمرنگ‌تر می‌شود که علت آن تجمع بیشتر خون در داخل ضایعات هنگام گریه و زور زدن است.

همانژیوم‌ها عوارض دارد

ضایعات عروقی حدقه چشم معمولا همراه با بیرون‌زدگی و جابه‌جایی کره چشم است و خطر تنبلی چشم و پیدایش انحراف را به دنبال دارد. دکتر طباطبایی با اشاره به این مطلب می‌افزاید: انحراف چشم، گاهی ناشی از درگیری عضلات خارج چشم یا ثانویه به تنبلی چشم است. در مواردی که این ضایعات در سر و گردن باشد، ممکن ‌است مشکلات تنفسی ایجاد کند و در مواردی که مغز درگیر باشد، می‌تواند ایجاد صرع کند. به گفته این جراح، هنگامی که حدقه چشم درگیر باشد، در مقطع رشد سریع آن، ممکن است با دیگر ضایعات کره چشم از جمله تومورها افتراق داده شود.

چرا همانژیوم بروز می‌کند؟

دکتر طباطبایی درخصوص علت پیدایش همانژیوم می‌گوید: تئوری‌هایی در این باره مطرح شده که مورد قبول عام نیست و در حال حاضر علت آن ناشناخته است. بهترین درمان برای این بیماران، در صورتی که عوارض رخ نداده باشد، تحت‌نظر قرار دادن بیمار است، در تمام بیماران باید عیوب انکساری بررسی و در صورت لزوم عینک مناسب تجویز و تنبلی چشم درمان شود تا کوچک‌شدن خودبه‌خودی ضایعه اتفاق بیفتد.

این متخصص چشم توضیح می‌دهد: چنانچه عوارض بیماری ظاهر شود، باید درمان را آغاز کرد. امروزه درمان‌ شامل استفاده از پروپرانولول است که تحول شگرفی در درمان ضایعات عروقی ایجاد کرده است.

در گذشته تجویز کورتون به‌صورت خوراکی یا تزریق داخل ضایعه انجام می‌گرفت که در طولانی‌مدت باعث بروز عوارض قابل توجهی می‌شد و تزریق کورتون داخل ضایعه نیز خطر لخته شدن خون و حرکت این لخته در رگ را ممکن است به دنبال داشته باشد. به گفته دکتر طباطبایی، تجویز ایندرال به صورت قرص و ژل است که عوارض بسیار ناچیزی دارد و امروزه تقریبا تمام بیماران، غیر از مواردی که کودک مبتلا به آسم یا دیابت باشد از داروی پروپرانولول برای درمان این مشکل استفاده می‌کنند.

گاهی ضایعه‌ها خودبه‌خود خوب می‌شود

دکتر طباطبایی تاکید می‌کند: درمان تنها در مواردی که شیرخوار در معرض بروز عوارض باشد، توصیه می‌شود و در غیر این صورت به درمان نیاز نیست، زیرا در 90 درصد موارد تا سن پنج سالگی ضایعه خودبه‌خود محو می‌شود. او با اشاره به این‌که راهکارهای درمانی دیگر استفاده از کرایو یا لیزر یا اشعه یونیزان یا جراحی است، می‌افزاید: هر یک از این روش‌ها عوارض مربوط به خود را دارد. مادران و پدرانی که فرزندشان به این مشکل مبتلا هستند باید بدانند این ضایعه‌ها از شایع‌ترین تومورهای مادرزادی در کودکان است که اغلب به درمان نیاز ندارد و در بیشتر موارد تا پنج سالگی خودبه‌خود از بین می‌رود و تنها در مواردی که این ضایعات عروقی باعث محرومیت چشم از تحریکات بینایی شود و خطر تنبلی چشم و پیدایش انحراف در کار باشد، درمان توصیه می‌شود.