تشدید برخورد با خرده‌فروشان، تقویت حمایت‌های اجتماعی از معتادان

وزیر کشور، میان سه مقوله اعتیاد، توزیع مواد و سرقت رابطه‌ای مستحکم و مستقیم می‌بیند که دیروز پس از نشست طولانی اعضای ستاد مبارزه با مواد مخدر در برج وزارت کشور، وجود این مثلث را بهانه‌ای برای تائید تشدید برخورد با موادفروشان خرد تا پایان سال دانست.

جمع‌آوری معتادان متجاهر که در ملاعام ظاهر می‌شوند و امنیت محله‌ها را به‌هم می‌زنند نیز در دستور کار امسال وزارت کشور است که عبدالرضا رحمانی‌فضلی وعده ملموس شدن اثرات آن تا پایان سال را می‌دهد.

طبق گفته‌های او تا پایان سال باید منتظر تحولی دیگر نیز بود چون به نظر می‌رسد پس از سال‌ها که بحث حمایت‌های اجتماعی از معتادان بویژه بهبودیافته‌ها بر زبان جاری بود و در عمل کاری صورت نمی‌گرفت، امسال قرار است تحولی در این حوزه رخ دهد.

وزیر کشور بر لزوم پاک ماندن معتادان ترک کرده تاکید دارد. او می‌گوید در دنیا 30 درصد از معتادان پس از ترک، پاک می‌مانند که در کشور این رقم 20 درصد است. پس این عقب‌ماندگی 10 درصدی از میانگین دنیا در کنار این که عده‌ای نیز به رقم‌های کوچک‌تر از 20 درصد اعتقاد دارند و آن را به واقعیت نزدیک می‌دانند، سبب شد تا رحمانی‌فضلی دیروز از سیاست حمایت از معتادان سخن بگوید و بر لزوم پذیرش آنها در خانواده، جامعه و محیط کار تاکید کند.

به گفته او 63 درصد از معتادان زمانی به دام اعتیاد افتاده‌اند که شاغل بوده‌اند، اما درصد اندکی از آنها قادرند بعد از ترک به محل کار سابق خویش برگردند که به همین علت در دستگاه‌های دولتی مقدماتی اندیشیده شده و اجرا می‌شود که اگر پاک بودن یک معتاد تائید شود او به محیط کارش باز خواهد گشت.

وزیر کشور این قاعده را برای محیط‌های کارگری نیز شدنی دانست و تحقق آن تا آینده‌ای نزدیک را وعده داد.

او همچنین حمایت معیشتی از معتادان بهبودیافته را نیز از برنامه‌های در دستور کار معرفی کرد که مبنایش قرارداد چندجانبه میان وزارت کشور، وزارت کار، سازمان بهزیستی و کمیته امداد است تا صندوقی برای ارائه تسهیلات به معتادان پاک شده ایجاد شود و به آنها مهارت‌های شغلی داده شود تا بتوانند به زندگی سالم بازگردند.

دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر روز گذشته همچنین به سیاست‌های تشویقی برای کارفرمایانی که حاضر شوند معتادان بهبودیافته را به کار بگیرند، اشاره کرد البته بی آن که جزئیاتی از این سیاست را ذکر کند.

دوره‌های حساس عمر، زمان‌های گرایش به مواد

وقتی یک قاچاقچی اعدام می‌شود، یا یک موادفروش خرده پا به دام پلیس می‌افتد و زندانی می‌شود، یا هنگامی که کسی در دام اعتیاد می‌افتد و از جامعه طرد می‌شود و برای بقا دست به هر کاری می‌زند، در همه این لحظات آنچه به چشم می‌آید، مجرم بودن آن فرد است نه مسیری که او را به این عاقبت رسانده است.

مشکل آسیب‌های اجتماعی همین است، همگان قربانیان آسیب‌ها را می‌بینند آن هم در زمانی که کار از کار گذشته نه آن زمان که یک قربانی به کمک نیاز داشته است. در حوزه آسیب‌های اجتماعی همه دست می‌گذارند روی معلول‌ها و علت‌ها را نمی‌بینند. یک معتاد قربانی شرایط است، گرچه به باورعده‌ای او نیز می‌توانست در این دام نیفتد و مثل آدم‌های دیگر در تنگناهای زندگی تاب بیاورد و پاک بماند. اما کارشناسان و صاحبنظران به حمایت از افراد در معرض آسیب اعتقاد دارند نه متهم کردن افرادی که آسیب دیده‌اند.

دیروز سرپرست دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت در گفت‌وگو با ایسنا سعی در تفهیم این نکته داشت. شهرام رفیعی‌پور می‌کوشید یادآوری کند که بیشترین موارد مصرف مواد در جهان در دوران نوجوانی یا در زمان‌هایی که فرد مهم‌ترین تغییرات زندگی خود را تجربه می‌کند، آغاز می‌شود، تغییراتی همچون رشد جسمانی مانند بلوغ یا تغییرات اجتماعی مانند تغییر محل زندگی، رفتن از یک مقطع تحصیلی به مقطع دیگر، پیدا کردن دوستان تازه و بزرگ‌تر از اینها درگیر شدن با مشکلات اجتماعی، روان‌شناختی و تحصیلی و البته تجربه کردن طلاق والدین که تعادل زندگی را برهم می‌زند.

پس بهترین راه مقابله با اعتیاد به تعادل رساندن زندگی آدم هاست، بویژه در دوره نوجوانی و جوانی که شکننده‌ترین روزهای عمر است. شهرام رفیعی‌پور می‌گوید اگر فرصت‌هایی برای جوانان به وجود آید که بتوانند اهداف و علایق آینده خود را دنبال کنند، چالش‌های زندگی به جای تهدید می‌تواند برای آنها فرصت باشد و از آنها حفاظت کند چون به این ترتیب آنها می‌کوشند با خود مراقبتی، خویشتن را از مخمصه‌های زندگی نجات دهند نه این که با افتادن در دام اعتیاد وضع را از آنچه هست بدتر کنند.

مریم خباز ‌-‌ گروه جامعه