در انجام حرکت عظیم اقتصادی ‌باید به برخی کاستی‌های فرهنگی توجه داشت

جایگاه فرهنگ در حرکت اقتصادی

یکی از هولناک‌ترین وقایع قرن بیستم، جنگ جهانی دوم است. با پایان یافتن جنگ، کشور آلمان متحمل زیانی بسیار سنگین شد؛ بیشتر نیروی کار جوان خود را در جنگ از دست داد و زیربنای اقتصادی اش آسیب دید. با این حال ایستادگی ملت آلمان غیرقابل چشم‌پوشی است. باید توجه داشت که قانونمداری در میان مردم آلمان فرهنگی ریشه‌دار است.
کد خبر: ۶۷۵۷۴۹

حاصل این قانونمندی این است که آلمان 1945 میلادی به آلمان 2014 میلادی مبدل شده است؛ یعنی یکی از قدرت‌های اقتصادی جهان در قرن بیست و یکم. از سال‌های پس از جنگ جهانی دوم در آلمان و تغییرات و تحولات اقتصادی و صنعتی پس از جنگ که به شکوفایی اقتصادی آلمان منجر شد، با عنوان معجزه اقتصادی آلمان یاد می‌شود. در این جا وارد جزئیات اقدامات سیاستمداران و اقتصاددانان آلمانی نمی‌شویم و فقط به ذکر این نکته بسنده می‌کنیم که عوامل اجتماعی ـ‌ فرهنگی که به شکوفایی اقتصادی آلمان پس از جنگ منجر شد نسبت به سیاستگذاری‌های کلان حکومتی، اگر موثرتر نباشد، کم اثرتر هم نبوده است.

اما در ایران امروز شرایطی ویژه برقرار شده است. سیاست‌های اقتصادی پس از لغو تحریم در حال اجراست و اقدامات دولت بخصوص در تغییر معیشت مردم از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. اگر دولت در اقدامات اقتصادی و صنعتی با هوشیاری عمل نکند و اجازه ورود ناگهانی شرکت‌های خارجی را به ایران بدهد بسیاری از شرکت‌های تازه نفس ایرانی که جوانان را در صنعت مشغول کرده‌اند در رقابت نابرابر با رقبای خارجی شکست خواهند خورد و جوانان بیکار می‌شوند. از طرف دیگر تصور افزایش قیمت‌ها پس از لغو تحریم‌ها و اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها برای بسیاری از مردم به مثابه کابوس است و یادآوری اتفاقات تلخ شیب تند افزایش قیمت ارز هیچ یک از ایرانیان را خشنود نمی‌کند. فراموش نکرده‌ایم سال 1392 خورشیدی چه فجایع انسانی برسر بیماران خاص کشور ما آمد؛ بسیاری از بیماران مبتلا به ام اس، سرطان و بیماران خاص دیگر از دریافت داروهای خود به دلیل گران‌شدن و شرایط تحریم بازماندند.

شرایط ناراحت‌کننده‌ای بود و تحریم به اقشار آسیب‌پذیر ضربات اقتصادی شدیدی وارد کرد؛ بسیاری از مردم فقیر شدند و از بسیاری امکانات محروم ماندند. این هزینه توسط کشورهای غربی به بهانه دستیابی کشور ایران به یکی از تکنولوژی‌های قرن بیستمی وارد آمد. البته انتقادات به عملکرد مسئولان دولتی و مواضع ایشان در کنترل نکردن شرایط تحریم در آن دوره وارد است، اما امروز بازار به دلیل اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه متلاطم شده است. آیا این جنب و جوش ریشه در اجرای فاز دوم دارد؟ آیا دولت به مردم گفته است به جایگاه‌های سوخت بروند و باک‌های بنزین خود را پر کنند؟ آیا دولت دستور گرانی‌ قیمت فلزات را داده است؟ و آیا دولت چاره‌ای جز اجرای هدفمندی یارانه‌ها دارد؟

اینها پرسش‌هایی است که در ظاهر مباحث اقتصادی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد، اما پاسخ به آنها ریشه در فرهنگ مردممان هم دارد. باید بپذیریم گاهی عجول هستیم و باید بپذیریم بازار ایران قدرتمند است و دولت‌ها را به سمت اهداف خود هدایت می‌کند‌ و انتقاداتی که می‌توان به عملکرد اصناف و بازاریان در شرایط فعلی وارد کرد کمتر از انتقاداتی که می‌توان به دولت رواداشت نیست. این بازنشستگان، بیماران خاص، جوانان کم سن و معلمان و کارمندان و کارگران هستند که همواره وابسته به اقدامات دولت و بازار، مورد آزار قرار می‌گیرند و در این شکی نیست که نهاد دولت باید درآمدهای خود را با سازوکار مناسبی از دلارهای نفت و گاز جداسازی کند، اما آیا خودکفایی در انرژی راهی غیر از توجه به انرژی‌های تجدیدپذیر و سرمایه‌گذاری‌های کلان و گسترده دلارهای نفتی در انرژی پایان‌ناپذیر غیرمتمرکز دارد؟ آیا خورشید و باد را از ما گرفته‌اند که سراغ بازار رفته‌ایم؟

فقط پس از چند ماه از روی کار آمدن دولت جدید آرامش بر بازار ایران حکمفرما شده بود که با اجرای قانون فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها بازار بهم ریخت. در قانونی بودن این دستورالعمل و ضرب‌الاجل آن شکی نیست، اما نمی‌توان متحمل خسران بزرگ دیگری شد. معجزه اقتصادی ایران در سال فرهنگ و اقتصاد تحقق نمی‌پذیرد مگر با بازبینی در سرمایه‌گذاری‌های بهینه دولت در بخش انرژی. سیاستگذاری‌های کلان این موضوع در ابلاغیه سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، سند چشم‌انداز جمهوری اسلامی ایران، برنامه‌های توسعه کشور و دستورالعمل‌های توسعه انرژی وزارت نیرو صورت گرفته است.

امید است با اجرای طرح‌های خودکفایی انرژی و خروج وابستگی به نفت و گاز، استفاده از تجارب کشورهایی نظیر آلمان در امور اقتصادی و صنعتی، تجدید نظر در برخی دستورالعمل‌ها و قوانین توسط قوه مقننه و لوایح دولت، پژوهش‌های گسترده‌تر در امور اقتصادی و فناورانه، تشدید موقت نظارت بر بازار و قیمت کالا و خدمات و به کارگیری انتقادات فعالانه جوانان شرایط کشور و زندگی مردم بهبود یابد و روزهای تلخ تکرار نشود.

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها