وظیفه‌شناس و ضد مافیا

درام جنایتکارانه و پررمز و راز «اختاپوس» (با نام اصلی la Piovra)‌ که از شبکه چهار پخش می‌شود، یکی از همین مجموعه‌هاست که قصه‌اش را به زبانی دلهره‌آور تعریف می‌کند. در عین حال، این مجموعه از رومانس هم غافل نیست و فقط به دنیای خشونت‌آمیز گروه‌های مافیایی نمی‌پردازد. میشل پلاچیدو بازیگر مطرح دهه 70 و 80 میلادی سینمای ایتالیا (که در تعدادی از فیلم‌های مافیایی موفق سینمای کشورش بازی کرد)‌ نقش اصلی مجموعه اختاپوس را بازی می‌کند. پاتریشیا میلاردت و رومیو گیرونه هم از دیگر بازیگران اصلی مجموعه هستند. این درام دلهره‌آور جنایتکارانه اولین بار سال 1984 روی آنتن رفت. آلمان غربی، فرانسه و اتریش هم در تولید آن شرکت کردند. دو شبکه تلویزیونی RAI و TF1 تهیه‌کنندگان اصلی اختاپوس هستند. این مجموعه در شش اپیزود تهیه شد و استقبال بالای تماشاگران ایتالیایی و اروپایی از آن، تهیه‌کنندگانش را به فکر تولید فصل‌های بعدی آن انداخت.

میشل پلاچیدو در قصه اختاپوس در نقش کمیسر وظیفه‌شناس اداره پلیس کورادو کاتانی بازی می‌کند. او زندگی‌اش را وقف خدمت به اداره پلیس کرده و سال‌هاست با مافیای ایتالیایی مبارزه می‌کند. این مافیا با نام لاپیورا شناخته می‌شود که می‌توان آن را به اختاپوس ترجمه کرد. کورادو کاتانی با یک کابوس خانوادگی زندگی می‌کند، گذشته او با رمز و راز همراه است و وی بشدت از دختر نوجوان خود مراقبت می‌کند. با این حال، شغل جدید کاتانی در یک دهکده کوچک سیسیلی با دردسرهایی روبه‌رو می‌شود. زمانی که جسد یک کمیسر محلی در اتومبیلش پیدا می‌شود، وظیفه سختی روی دوش کاتانی می‌افتد. این کمیسر محلی از سوی مافیای منطقه به قتل رسیده و کاتانی باید هم قاتلان وی را پیدا کند و هم مبارزه‌ای قاطع با این مافیای محلی بکند. به صورت طبیعی وی با مشکلات زیادی روبه‌رو می‌شود. هم خانواده‌اش تهدید به قتل می‌شوند و هم سر و کله پلیس‌های فاسدی پیدا می‌شود که حقوق خود را از دولت می‌گیرند، ولی در خدمت گروه‌های مافیایی هستند.

یکی از جنبه‌های جذاب و مهم اختاپوس پر رمز و راز بودن ‌آن است که جلوه خاصی به درام جنایتکارانه آن می‌دهد و باعث می‌شود مجموعه حال و هوای ویژه و متفاوتی پیدا کند. این نکته از نظر منتقدان تلویزیونی دور نماند و آنها در نقدهای خود به صورت مفصل به آن پرداختند. به اعتقاد آنها، همین نکته یکی از دلایل اصلی استقبال بالای تماشاگران از آن بوده است، استقبالی که تهیه‌کنندگان اختاپوس را به فکر تولید فصل‌های بعدی آن انداخت؛ آنها قصه زندگی و ماجراهای کاری کمیسر کورادو کاتانی را وسیع‌تر کرده و فصل دوم مجموعه را در شش قسمت و سال 1986 تهیه کردند.

تصور آنها این بود که در پایان فصل دوم، ماجراجویی‌‌های این کمیسر پلیس هم به پایان می‌رسد، اما در عمل این اتفاق رخ نداد و استقبال تماشاگران بیشتر و فراتر از تصور سازندگان مجموعه بود. تولید فصل سوم در سال 1987 با این هدف صورت گرفت که شش اپیزود این فصل، نقطه پایانی به حیات مجموعه باشد، اما نه تنها در سال 1989 فصل چهارم اختاپوس هم تولید شد و روی آنتن رفت، بلکه تماشاگران اروپایی (و بویژه ایتالیایی)‌ در سال‌های 1990، 1992 و 1995 شاهد تولید و پخش فصل‌های پنجم تا هفتم آن بودند. در تمام این سال‌ها و همه فصل‌ها و اپیزودهای اختاپوس، میشل پلاچیدو در نقش شخصیت کورادو کاتانی بازی نکرد. او در پایان فصل چهارم از قصه مجموعه کنار رفت. اما بازیگران زیادی هم از این مجموعه حذف شدند یا به جمع بازیگران قبلی آن پیوستند. فیلمنامه‌نویسان مجموعه هم در تمام این سال‌ها تلاش کردند کورادو کاتانی را درگیر مسائل و مشکلات و ماجراجویی‌های جذاب تازه‌ای کنند که برای تماشاگران علاقه‌مند، تماشایی باشد.

از آنجا که تهیه‌کنندگان اختاپوس نگران تکراری شدن قصه و حال و هوای آن بودند ـ و در عین حال، میشل پلاچیدو هم قصد کناره‌گیری از این پروژه را داشت ـ فیلمنامه‌نویسان در پایان قصه فصل چهارم شخصیت کورادو کاتانی را به دست عوامل مافیایی به قتل رساندند. قتل و مرگ او باعث شوکه شدن تماشاگران شد. آنها ناباورانه فکر می‌کردند وی در فصل پنجم به نوعی (برای مثال در یک سری فلاش‌بک) دوباره به ماجراجویی‌های قصه برمی‌گردد، اما پلاچیدو که کاملا با مجموعه خداحافظی کرده بود، دیگر هیچ وقت در اپیزود دیگری از آن دیده نشد. نقش اصلی فصل پنجم را پاتریشیا میلاردت به عهده گرفت. او در فصل‌های قبلی، نقش مقابل پلاچیدو را به عهده داشت و در قالب یک قاضی سختکوش ضدمافیایی به نام سیلویا کونتی بازی می‌کرد. او در فصل پنجم در صدد انتقام گرفتن از قاتلان کاتانی است و با پا گذاشتن جای پای او، مبارزه تازه‌ای را با عوامل مافیایی آغاز می‌کند. میلاردت در فصل‌های بعدی مجموعه هم نقش اصلی را بازی کرد، از آنجا که شخصیت اصلی مجموعه از یک کمیسر پلیس به یک قاضی تغییر پیدا کرده بود، حال و هوای اختاپوس هم شکل و شمایل تازه‌ای به خود گرفت. این تازگی لحن و فضا، مجموعه را از یکنواختی و تکرار دور کرد. از این نظر، فصل‌های پنجم تا هفتم اختاپوس، تفاوت‌هایی با چهار فصل قبلی آن دارد. این تفاوت، فقط در تغییر بازیگر اصلی و شخصیت محوری نیست و زمینه‌های بیشتری را در بر می‌گیرد.

ورایتی / مترجم: کیکاووس زیاری