میان تمام اتفاقاتی که برای ورزش در این سال افتاد برخی چهرهها خود را از دیگران متمایز کردند، برخی اتفاقات، تاثیرگذاری بیشتر و خاصتری داشتند، برخی سر و صدای بیشتری کردند و برخی با اینکه موفقیت ورزشی قابل توجهی در سال به دست نیاوردند اما در زمره خبرسازترین چهرههای سال جای گرفتند. در واقع تعدادی از چهرههای سرشناس کشور نه به دلیل افتخار آفرینی در میادین بینالمللی و معتبر که بهدلیل اتفاقات دیگری خبرساز شدند. آنچه در ادامه میآید به معرفی تیمهای موفق و چهرههای خبرساز ورزش ایران میپردازد.
ووشو دوباره در جهان درخشید
ووشوی ایران امروز به جایگاهی رسیده که حتی چینیها نیز به عنوان صاحبان اصلی این رشته از قدرت ووشوی کشورمان به خود میلرزند.
هر چند که از راهاندازی ووشو و رسمیت آن چند سالی بیش نمیگذرد، اما این رشته بسرعت پیشرفت کرده و در مسیر مدالآوری قرار گرفته است تا در کنار رشتههایی چون کشتی، وزنهبرداری، تکواندو و کاراته، ووشو نیز در ردیف ورزشهای مدالآور ایران در عرصه رقابتهایی آسیایی و جهانی قرار گیرد.
هر چند ووشوی ایران از هماینک خود را آماده کرده است تا در بازیهای آسیایی اینچئون کرهجنوبی، موفقیت بزرگ خود در دور قبلی بازیها در گوانگجو را تکرار کند، اما سال 92 ووشوی ایران در رقابتهای جهانی باز هم درخشید و بعد از چین نایبقهرمان جهان شد.
در این رقابتها که در مالزی برگزار شد، تیم دوئیلین ووشوی ایران صاحب مدال طلا شد. در ساندا (مبارزه) نیز محسن سیفی در وزن 65 کیلوگرم، امیر فضلی در وزن ۸۰ کیلوگرم و حمیدرضا قلیپور در وزن ۸۵ کیلوگرم صاحب سه مدال طلای جهانی شدند و تیم ملی ووشوی بانوان در بخش ساندا توانست کارنامه درخشانی از خود بر جا گذاشته و به سه مدال طلا دست یابد.
الهه منصوریان در وزن ۵۲ کیلوگرم، مریم هاشمی در وزن ۶۵ کیلوگرم و شهبانو منصوریان در وزن ۷۵ کیلوگرم، سه طلایی ایران در این بخش بودند. در بازگشت تیم از مسابقههای جهانی مالزی، مریم هاشمی قهرمان کرمانشاهی ووشوی جهان در اقدامی ارزشمند با حضرت آیتالله خامنهای رهبر معظم انقلاب اسلامی دیدار و مدال طلای خود را به ایشان تقدیم کرد. رهبر معظم انقلاب که بر توسعه ورزش بانوان و حضور باحجاب بانوان ایران در رقابتهای برونمرزی تاکید کردهاند، در این دیدار خطاب به بانوی ووشوکار کشورمان گفتند: شما با نمایش شخصیت و هویت زن مسلمان ایرانی نشان دادید که در میدانهای ورزشی نیز یک زن مسلمان میتواند با حفظ حجاب و حدود دینی، حضوری مقتدر و عزتآفرین داشته باشد. ایشان همچنین، نفس حضور جوانان ورزشکار ایران اسلامی در میدانهای بینالمللی را ارزشمند دانستند و افزودند: خدا را به خاطر وجود جوانانی همانند شما شکر میکنم.
غرور ملی با والیبال
بالا، بالا، بالاتر؛ این تنها چیزی است که درباره تیم ملی والیبال و بازیکنان جویای نامش میتوان گفت. جوانانی که از خوب سرویس زدن، خوب دفاع کردن و خوب آبشار زدن خسته نشدند و تن بسیاری از قدرتهای بزرگ والیبال را به خاک مالیدند.
پیروزیهای درخشان تیم ملی والیبال ایران از لیگ جهانی آغاز شد. صربستان و آلمان را در تهران شکست دادیم و ایتالیا و کوبا را در حضور تماشاگرانشان. ایران با این نتایج به عنوان پدیده لیگ جهانی معرفی شد، اما این همه آن چیزی نبود که ملیپوشان کشورمان با خولیو ولاسکو به دنبالش بودند. چند ماه بعد که جام قهرمان قهرمانان در ژاپن آغاز شد، دنیا والیبال ایران را به عنوان قدرت جدید والیبال باور کرد. از برزیل یک گیم گرفتیم و مقابل تیمهای قدرتمند ایتالیا و آمریکا هم پیروز شدیم. بردن ژاپن هم در حضور تماشاگران ژاپنی سادهترین کار بود. همه کارشناسان از قدرت و توان بالای تیم ایران صحبت میکردند، اما این تعریف و تمجیدها باعث نشد حتی برای یک گیم شاگردان ولاسکو دچار غرور کاذب شوند. تیم ملی والیبال با این نتایج درخشان بعد از برزیل، روسیه و ایتالیا در رده چهارم جام بینقارهای ایستاد تا برای همه مدعیان خط و نشان کشیده باشد. بروبچههای تیم ملی والیبال با بازیهای درخشانشان غرور ملی همه ایرانیها را افزایش دادند و ثابت کردند که ایرانی اگر بخواهد و درست حرکت کند، میتواند.
لبخند جهان به هندبال ایران
هندبال ایران در ادامه نوار رو به رشد خود، امسال موفق شد دروازههای جهانی را روی خود گشوده ببیند.
هرچند که حرکت رو به رشد هندبال ایران از چند سال پیش آغاز شده، بویژه سال 2010 که تیم ملی هندبال موفق شد در عرصه بازیهای آسیایی گوانگجوی چین به عنوان نایبقهرمانی و مدال نقره این بازیها نائل آید، اما سال 92 همه زحمات دستاندرکاران این رشته به بار نشست تا موفقیت رشتههای توپی ایران در این سال با موفقیت هندبال و راهیابی به رقابتهای جهانی قطر در سال 2015 کامل شود.
تیم ملی هندبال که در شانزدهمین دوره رقابتهای هندبال قهرمانی آسیا در بحرین شرکت کرده بود، با هدایت رافائل کاستلوی اسپانیایی، بدون شکست در این پیکارها برای نخستین بار جواز حضور در رقابتهای جهانی را به دست آورد تا در رشتههای تیمی نیز ورزش ایران نشان دهد که از استعدادهای زیادی برای اوجگیری برخوردار است. هر چند که بعد از این رقابتها هندبال ایران دوباره با «ماجک» سرمربی اسلوونیایی که پیش از این با او به نایبقهرمانی بازیهای آسیایی رسیده بود، به توافق رسید که این مربی برای یک سال دیگر در خدمت تیم ملی باشد، اما بیشک هندبال ایران برای تداوم موفقیتهای خود و حرکت بر مدار رشد، باید یک مربی درجه یک جهانی را استخدام کرده و دستکم برای سه سال نیز هدایت خود را به وی بسپارد. مطمئنا اگر این اتفاق روی دهد میتوان امیدوار بود که هندبال به توسعه پایدار برسد.
کارلوس کرش؛ یکدنده و سمج
این مرد پرتغالی در سالی که گذشت تیم ملی را بهعنوان سرگروه به جام جهانی 2014 برزیل رهنمون کرد. کرش اما در اولسان و دیدار سرنوشتساز ایران با کره جنوبی پس از اتمام بازی به سمت سرمربی تیم ملی کره جنوبی رفت و به جبران تمام مصاحبههای تحریکآمیزی که این مربی علیه تیم ملی ایران انجام داده بود حرکاتی به او نشان داد. این اتفاق میتوانست باعث شود این دو درگیری جدیتری با یکدیگر داشته باشند، اما به هر حال ماجرا بیش از این پیش نرفت. کرش در سالی که گذشت باز هم با انگیزه فراوان و میان تمام انتقادها به دعوت از بازیکنان مهاجر و دو رگه به تیم ملی ایران ادامه داد و علاوه بر آن همچنان بازیهای لیگ برتری را نادیده گرفت. تلاشها برای راضی کردن کرش برای بازگرداندن رحمتی و عقیلی به تیم ملی به جایی نرسید تا انتقادها نسبت به او باز هم بیشتر شود. اخبار رسانههای انگلیسی مبنی بر حضور کرش در منچستریونایتد یا تاتنهام به عنوان سرمربی از کرش چهره خبرسازتری ساخت.
علی دایی؛ سکوت و فریاد خبرساز
جنجال بزرگ داوری و تخلفات مربوط به آن رازی بود که از سوی علی دایی افشا شد. او پس از دیدار پرسپولیس و سپاهان و آن اتفاق مشکوک دقیقه سوم در کنفرانس خبری اظهار کرد شماره حساب محسن قهرمانی را ندارد که بخواهد برایش پول بریزد تا او بیهوده بازیکن تیمش را اخراج نکند. همچنین علی دایی عصبانی گفت قهرمانی به جبران اتفاقاتی که مدتها پیش افتاده در دیدار با سپاهان به ضرر پرسپولیس سوت زده است.
اشاره علی دایی به باشگاه راهآهن بود که بعدها مشخص شد زد و بندهایی در گذشته وجود داشته که به تعبیر علی دایی، قهرمانی بر خلاف قول و قرارهای قبلی هیچ نفعی نبرده و برای جبران آن در دیدار پرسپولیس و سپاهان بدون دلیل منطقی میثم حسینی را اخراج کرده است. به هر حال هر چند علی دایی بسیار کوشید واقعیت را نشان بدهد، اما این سوال بزرگ به وجود آمد که اگر او در گذشته از زد و بندهای قهرمانی و اتهام رشوه و تبانی او آگاهی داشته، چرا پیش از این چیزی نگفته است. سکوت سوال برانگیز علی دایی در گذشته باعث شد پس از جنجال بزرگ دیدار سپاهان و پرسپولیس، انتقادهای زیادی نسبت به او شود و حتی انگشت اتهام هم به سوی او دراز شود. اما علی دایی در برابر این انتقادها گفت: تنها کسی است در فوتبال ایران که جرات گفتن حقایق داوری را داشته است. به هر حال سکوت علی دایی در گذشته خود جای بحث زیادی دارد. او با اعتراضهای پیاپی به داوری در سایر دیدارهای لیگ برتری و البته درگیری با محمد مایلیکهن در دیدار با صبا و درگیری رسانهای با علی کریمی، چهرهای بسیار جنجالی از خود ساخت.
علی کریمی؛ سلام و خداحافظ
شماره هشت فوتبال ایران دیگر طراوت و شادابی سالهای جوانی را ندارد، اما هنوز هم ستاره است. کریمی در سالی که گذشته با توجه به تغییر و تحولات باشگاه پرسپولیس و آمدن علی دایی به این تیم بهعنوان سرمربی، بخوبی متوجه شد دیگر جایی در این تیم ندارد بخصوص تنشهایی هم با رویانیان مدیرعامل سابق سرخها و البته شیرینی سرپرست تیم پیدا کرده بود. بنابراین راه دیار تبریز و باشگاه تراکتورسازی را در پیش گرفت. او در تبریز گاهی اوقات برای تیمش در حد و اندازههای یک ستاره و ناجی ظاهر شد، اما مصاحبههای گاهوبیگاهش درباره پرسپولیس باعث شد انتقادهایی نسبت به او مطرح شود.
او در هفته نخست لیگ برتر و در دیدار با پرسپولیس به میدان رفت و پس از این دیدار طبق روال سالهای گذشته با علی دایی اختلافاتی پیدا کرد. کریمی حرفهایی علیه دایی به زبان آورد و در مقابل دایی اظهار کرد حرفهای کسی که هیچ گاه ثبات نداشته برایش اهمیتی ندارد. اشاره دایی به خداحافظی علی کریمی در فینال جام حذفی فصل گذشته مقابل سپاهان بود، فینالی که سپاهان قهرمان شد و مهدی مهدویکیا از فوتبال خداحافظی کرد. کریمی که در آن دیدار بشدت احساساتی شده بود ابتدا خداحافظی کرد، اما یک هفته بعد خداحافظی خود را پس گرفت. به هر حال اختلافات دنباله دار او با علی دایی، رویانیان، مصاحبههای گاه و بیگاهش درباره پرسپولیس و البته خداحافظیاش از فوتبال برای بار چندم و البته پس گرفتن آن از شماره هشت فوتبال ایران چهرهای جنجالی ساخت.
محمد رویانیان؛ مرد استعفا
محمد رویانیان، مدیرعامل سابق سرخها بیشتر از سال گذشته خبرساز بود. در حالی که سال گذشته او دعوایی رسانهای با علی دایی داشت، اما در این فصل این دو در مقام سرمربی و مدیرعامل پرسپولیس کنار یکدیگر قرار گرفتند. رویانیان در دوران حضور خود در پرسپولیس سعی کرد کارهای تازهای برای پرسپولیس انجام دهد و برنامههای جدیدی ارائه کند، هر چند او در این راه تا حدودی موفق بود اما به هر حال او در سال 92 حاشیههای زیادی برای پرسپولیس به وجود آورد. استعفاهای پشت سر هم و بازگشت دوباره به باشگاه به عادت مدیرعامل سابق سرخها تبدیل شده بود. او در سالی که گذشت اختلافاتی با باشگاه سپاهان پیدا کرد و در ماجرای محسن قهرمانی نیز خود یکی از عوامل جنجال بود. رویانیان در سال جاری تا توانست مصاحبه کرد تا در کنار فتحاللهزاده، مدیرعامل استقلالیها از این حیث رکورددار باشد.
به هر حال این مدیرعامل خبرساز سوم بهمن ماه از سمت خود کناره گیری کرد که البته این استعفا یک فرق اساسی با تمام استعفاهای او در سال جاری داشت. این استعفا دیگر قطعی بود و بازگشتی هم نداشت.
پابرهنههای تاریخساز
به پابرهنهها معروفند. اعضای تیم ملی فوتبال ساحلی را میگوییم؛ آنها که یکی از افتخارات بزرگ تاریخ ورزش ایران را رقم زدند.
در رشتهای تیمی، آن هم در سطح جام بینقارهای، این برای نخستین بار بود که بروبچههای ایرانی جام قهرمانی را بالای سر میبردند. وقتی در مرحله گروهی نام ایران در کنار تیمهایی چون ایتالیا، برزیل و روسیه قرار گرفت تقریبا هیچکس امید نداشت که بتوانیم از این گروه صعود کنیم. حتی سوم شدن در این گروه چهار تیمی هم دشوار به نظر میآمد، اما تیم ملی فوتبال ساحلی کاری کرد کارستان.
شگفتیها از همان بازی اول رقم خورد؛ زمانی که تیم ملی ایران، روسیه قهرمان جهان را از پیشرو برداشت. بازی دوم با برزیلی بود که فوتبال ساحلیاش، همچون فوتبال و فوتسالش زبانزد است، اما آنها هم حریف تیم ایران نشدند تا این غول بزرگ را هم شکست بدهیم. با اعتماد به نفسی که از این دو پیروزی نصیب تیم ملی ایران شده بود، ایتالیا را هم از پیش رو برداشتیم تا در گروهی که به گروه مرگ معروف بود، صدرنشین شویم. در نیمهنهایی، بردن امارات میزبان که از همه ابزارها برای رسیدن به فینال استفاده میکرد به اندازه بردن برزیل، روسیه و ایتالیا از ساحلیبازان کشورمان انرژی گرفت، اما پابرهنههای فوتبال ایران رفته بودند که با جام قهرمانی برگردند. فینال با روسیه بود؛ دیداری تکراری برای اینکه ثابت کنند بردن قهرمان جهان در مرحله گروهی اتفاقی نبوده و ثابت کردند که تیم ملی فوتبال ساحلی ایران با اقتدار قهرمان جام بینقارهای شد تا با این موفقیت بزرگ همه را شوکه کند. آنها هرچند به اندازه بزرگی این موفقیت تاریخی پاداش نگرفتند، اما لحظات شیرینی را برای مردم در آن روزهای خاطرهانگیز رقم زدند.
بهداد سلیمی؛ لجبازی و حاشیهسازی
قهرمان المپیک 2012 لندن در سال 92 به جای افتخار آفرینی فقط حاشیه درست کرد. لجبازیهای این قهرمان وزنهبرداری با کادر فنی تیمملی باعث شد سالی که گذشت در رقابتهای جهانی شرکت نکند تا به این ترتیب موفقیتهای جدیدی را از خود سلب کند. در واقع ائتلاف او همراه دیگر وزنهبرداران تیم ملی برای بایکوت تیم ملی در اعتراض به مربیگری کورش باقری یکی از نکات سیاه ورزش ایران در سال 92 بود. بهداد سلیمی ابتدا در یک برنامه زنده تلویزیونی با کورش باقری درگیری لفظی پیدا کرد و سپس همراه چهار وزنهبردار المپیکی ایران از حضور در تمرینات تیم ملی خودداری کرد. خواسته آنها این بود که کورش باقری از سرمربیگری تیم ملی برکنار شود، اتفاقی که فدراسیون زیر بار آن نرفت. حتی حمله قلبی کورش باقری و بستری شدنش در بیمارستان نیز باعث نشد روابط شاگرد و مربی بهتر شود. البته بهداد سلیمی برای عیادت باقری به بیمارستان رفت، اما در آنجا با حمله فیزیکی یکی از مربیان وزنهبرداری کشور مواجه شد که به او اعتراض میکرد چرا اکنون به یاد مربیاش افتاده است. سلیمی از این مربی شکایت کرد. به هر حال بهداد سلیمی هر چند سال 92 هیچ افتخاری به دست نیاورد، اما حداقل از لحاظ حاشیهسازی بسیار خبرساز بود.
محسن قهرمانی؛ تاوان سنگین یک اشتباه
داور مشهدی فوتبال ایران بیشک یکی از جنجالیترین چهرههای ورزش ایران در سال 92 است. همه چیز از هفته دهم لیگ برتر و دیدار سپاهان و پرسپولیس آغاز شد، همان دیداری که پرسپولیس با دو گل از میزبان خود شکست خورد. اما جنجال بزرگ در دقیقه سه آغاز شد، یعنی زمانی که محسن قهرمانی به جای اینکه خطای واضح یا همان فن بارانداز بازیکن سپاهان را ببیند در عین تعجب میثم حسینی، مدافع پرسپولیس را اخراج کرد.
پس از پایان این دیدار افشاگریهای علی دایی مبنی بر رشوهگیری این داور و شواهد و دلایل دیگری باعث شد محسن قهرمانی با اتهامهای فراوانی روبهرو شود، اتهاماتی نظیر دریافت رشوه و تبانی کردن تغییر دادن نتیجه یک بازی به نفع یک تیم. دستیار علی دایی یعنی مولایی و مرتضی کریمی، دیگر کمک داور فوتبال ایران نیز با همین اتهامات روبهرو شدند، اما جنجالی که بر سر اتهامات تقریبا تائید و اثبات شده محسن قهرمانی بهوجود آمد چیز دیگری بود. پس از این اتفاقات محسن قهرمانی ادعا کرد در خیابان مورد هجوم موتورسواران قرار گرفته و حتی خانوادهاش هم در امان نیستند، اما به هر حال یکی از جنجالیترین پروندههای فوتبال ایران با یک حکم بحث برانگیز بسته شد؛ هشت ماه محرومیت برای محسن قهرمانی. آیا این داور جنجالی را دوباره در میادین میبینیم؟ پس از اعلام حکم هشت ماه محرومیت، خودش گفته با قدرت برمیگردد!
امیر علی اکبری؛ محرومیت مادامالعمر
کشتیگیر فرنگی ایران و دارنده مدال طلای رقابتهای جهانی سال 2010 و 2013 نیز یکی از جنجالیترین چهرههای ورزش ایران بود. علی اکبری بیست و شش ساله دو سال پیش بهدلیل استفاده از مواد نیروزا دو سال از حضور در تمام رقابتهای کشتی محروم شده بود. او پس از پشت سر گذاشتن دوران محرومیت، بازگشتی باشکوه به کشتی و البته تیم ملی داشت و موفق شد در رقابتهای جهانی بوداپست نخستین مدال طلای سنگین وزن تاریخ کشتی فرنگی ایران را در این رقابتها بهدست بیاورد، اما این پایان کار نبود.او باز هم دوپینگ کرده بود. علی اکبری بعد از مثبت اعلام شدن آزمایش دوپینگش با حضور در یکی از برنامههای تلویزیونی به دفاع از خود پرداخت و مدعی شد این اتفاق کار مافیای پشت پرده کشتی بوده است و همچنین ادعا کرد قبل از دیدار فینال به علت نیاز به ماساژ به اتاق تیم آذربایجان رفته و در آن هنگام ماساژور سابق تیم ملی ایران که اکنون در تیم ملی آذربایجان حضور دارد، قرصی را با عنوان دیکلوفناک زیر زبان او گذاشته است و بهطور ضمنی با مطرح کردن این موضوع، مثبت شدن دوپینگش را به نوعی گردن ریف بهایدینوف انداخت. ریف این موضوع را بشدت تکذیب کرد و علی اکبری را یک دروغگوی بزرگ نامید. به هر حال علی اکبری مجبور به پس دادن مدال طلای رقابتهای جهانی 2013 شد، اما قسمت بدتر ماجرا به حکم فیلا درباره دومین دوپینگ او برمیگشت؛ محرومیت مادامالعمر. امیر علی اکبری پایانی تلخ و البته زشت در کشتی داشت.
ویژهنامه نوروزی جامجم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد