موزه‌های سیار‌ زیر‌زمین

قطارهای زیرزمینی هم از مهم‌ترین وسایل ترابری شهری محسوب می‌شود که نقش موثری در کم کردن ترافیک شهرهای بزرگ دارد. گرچه متروها معمولا از وسایل نقلیه اصلی مورد استفاده گردشگران نیست‌، اما برخی از ایستگاه‌های مترو با آنچنان خلاقیت و هنری ساخته شده‌‌ که توانسته ‌است در فهرست جاذبه‌های گردشگری شهری قرار گیرد. در این شماره نگاهی داریم به زیباترین ایستگاه‌های مترو که در جهان شناخته شده ‌است.

ایستگاه موزه هنر و صنایع دستی ـ پاریس، فرانسه

این ایستگاه دقیقا زیر موزه هنر و صنایع دستی پاریس ساخته شده است. ایستگاه موزه هنر و صنایع دستی نیز خود شبیه به یک جاذبه گردشگری است. طراحی این ایستگاه به شکل یک زیردریایی است. دیوارهای مسی و دریچه‌های گرد و پنجره مانند کاملا فضای یک زیردریایی را به بیننده منتقل می‌کند. ایستگاه موزه هنر محل تقاطع دو خط از خطوط مترو پاریس است که سال 1994 (1373) به شکل امروزی بازسازی شد. طراح اصلی فرانسوا سویتن که خود خالق کتاب‌های کمیک است، سعی کرده فضای داخلی ایستگاه را به افتخار ژول‌ورن متناسب با کتاب 20 هزار فرسنگ زیر دریا طراحی کند. بازدیدکنندگان از موزه هنر و صنایع دستی، ایستگاه متروی آن را همانند بخشی از موزه در نظر گرفته و به تماشای آن می‌روند.

ایستگاه کومسمولسکایا ـ مسکو، روسیه

شلوغ‌ترین ایستگاه مترو در شهر مسکو روسیه، ایستگاه کومسمولسکایا است که به‌جرات می‌توان لقب شیک‌ترین ایستگاه مترو در جهان را بر آن گذاشت. این ایستگاه که براساس معماری استالینیستی و بر پایه تم‌های دوره باروک ساخته شده است، دارای ستون‌هایی از سنگ مرمر، نقاشی‌های ظریف و هنرمندانه و لوستری عظیم‌الجثه است که هر مسافری را به توقف و تماشا وامی‌دارد. ایستگاه کومسمولسکایا در خط کولستاوایا قرار گرفته است. این خط به سبب مسیری دایره‌وار تمام‌ 9 خط متروی مسکو را قطع می‌کند و به همین دلیل به خط محبوب گردشگران شناخته می‌شود. این ایستگاه سال‌1951 (1330) توسط معماران شوسییف و کورین ساخته شده است. موضوع طراحی داخلی و نقاشی‌ها مبارزات روسیه در برابر اشغالگران و پیروزی در جنگ بزرگ میهنی است. تصاویری از سلاح‌های مورد استفاده در دوره‌های مختلف را می‌توان در بالای ستون‌ها به شکل نقش برجسته و معرق مشاهده کرد.

ایستگاه دانشگاه شیلی ـ سانتیاگو، شیلی

ایستگاه دانشگاه شیلی بیشتر شبیه به یک موزه هنری یا کلیسایی صدساله است تا یک ایستگاه مترو. این ایستگاه که در خط یک متروی شهر سانتیاگو قرار گرفته است، به داشتن نقاشی‌های عظیم دیواری شناخته می‌شود. با حضور در ایستگاه دانشگاه شیلی هر مسافر تازه‌واردی برای لحظاتی فراموش می‌کند که به قصد جابه‌جایی وارد مترو شده است و در شکوه و عظمت نقاشی‌های موجود در این ایستگاه که روایتگر تاریخ کشور شیلی هستند، زمان را به فراموشی می‌سپارد. بیشتر نقاشی‌های دیواری ایستگاه دانشگاه شیلی توسط هنرمند معروف ماریو تورال در اندازه‌هایی بزرگ کشیده شده ‌است . گفتنی است نقاشی‌هایی از هرنان میراندا نیز در این ایستگاه دیده می‌شود.

ایستگاه تولدو ـ ناپل، ایتالیا

شهر ناپل دارای خطوط متروی پرجاذبه است. 13 ایستگاه از ایستگاه‌های این شهر به ایستگاه‌های هنری معروف هستند. در هریک از این ایستگاه‌ها نمونه‌هایی از هنر معاصر این کشور به نمایش درآمده است تا هر مسافری را طی مسافرت درونشهری خود سرگرم کند. زیباترین این ایستگاه‌ها در شهر ناپل ایستگاه تولدو است. ورودی این ایستگاه بسیار زیبا و هنرمندانه توسط اسکار توسکوئتس بلانکا تزئین شده است و نظر هر مسافری را در بدو ورود به خود جلب می‌کند. این ایستگاه در خط یک متروی ناپل قرار گرفته و سال 2012 (1391) بازگشایی شده است. موضوع اصلی طراحی داخلی ایستگاه تولدو، آب و روشنایی است. گردشگران می‌توانند با شرکت در تور هنر مترو از این ایستگاه و سایر ایستگاه‌های هنری شهر ناپل دیدن کنند.

ایستگاه رادهوست ـ استکهلم، سوئد

شهر استکهلم دارای 90 ایستگاه متروی تزئین شده و با معماری داخلی بی‌نظیر است که هریک دارای زیبایی‌های بصری با هویت هنری ویژه هستند. استکهلم از این نظر با شهرهایی چون مسکو و پاریس رقابت می‌کند. ایستگاه رادهوست هم یکی از زیباترین این ایستگاه‌هاست. این ایستگاه که سال 1975 (1354) ساخته شده است، شبیه یک غار بزرگ قرمزرنگ است. رادهوست در زبان سوئدی به معنای خانه عدالت است و علت این نامگذاری نیز قرار گرفتن این ایستگاه در پایین دادگاه استکلهم است. همچون سایر ایستگاه‌های شهر استکهلم، رادهوست نیز از معماری ارگانیک برخوردار است. تمام‌ طراحی‌های داخلی و تزئینات این ایستگاه روی سنگ بستر اصلی صورت گرفته است. این معماری هوشمندانه سبب شده ‌ مسافران با حضور در رادهوست احساس کنند‌ در یک غار هستند.

ایستگاه کوییرین ـ پلاتز مونیخ، آلمان

ایستگاه‌های مترو به سبب موقعیت زیرزمینی‌شان، معمولا تاریک و دلگیر هستند و انرژی زیادی صرف روشنایی آنها می‌شود. ایستگاه کوییرین ـ پلاتز در خط یک متروی مونیخ قرار دارد و توسط معماران هرمان و اوتل طراحی شده است. این ایستگاه با داشتن گنبدی شیشه‌ای که به شکل پوسته طراحی شده، توانسته نور خورشید را در تمام‌ قسمت‌های خود داشته باشد. بر این اساس در طول روز هیچ انرژی صرف روشن کردن این ایستگاه نمی‌شود. براساس پژوهش‌های علمی، تابیدن نور خورشید در ایستگاه‌های مترو می‌تواند بر تعداد افرادی که از مترو استفاده می‌کنند، بیفزاید. نور روز همچنین دارای انرژی مثبت بوده و از اضطراب و فشارهای ناشی از محیط‌های بسته و زیرزمینی می‌کاهد.

ایستگاه بلوار فورموسا ـ کائوسیونگ، تایوان

شهر کائوسیونگ دارای سیستم متروی تندرو گسترده‌ای است که روزانه حدود 120 هزار مسافر را جابه‌جا می‌کند. ایستگاه بلوار فورموسا در منطقه سین‌سینگ قرار دارد و دو خط قرمز و نارنجی را پوشش می‌دهد. این ایستگاه یکی از زیباترین جاذبه‌های زیرزمینی است. بزرگ‌ترین گنبد شیشه‌ای رنگ‌آمیزی شده جهان در فضای زیرزمینی، متعلق به ایستگاه بلوار فورموسا است. در ساخت این گنبد از 4500 قطعه شیشه‌ای استفاده شده که قطری 100 فوتی دارند. ورودی ایستگاه بلوار فورموسا توسط هنرمند ژاپنی شین تاکاماتسو با پوشش‌های شیشه‌ای به شکل پوسته طراحی شده است که نمادی از دست‌های انسان ‌هنگام نماز است‌. طراحی داخلی و گنبد نورانی ایستگاه بلوار فورموسا نیز توسط هنرمند ایتالیایی نارسیسوس کواگلیاتا طراحی شده است.

ایستگاه الایاس ـ لیسبون، پرتغال

یکی از زیباترین ایستگاه‌های مترو در جهان، ایستگاه الایاس است‌که در محدوده خط قرمز خطوط متروی شهر لیسبون قرار دارد. ایستگاه الایاس که برای نمایشگاه بین‌المللی لیسبون در سال 1998 (1377) ساخته شد، توسط توماس تاویرا و تیمی از هنرمندان پرتغالی طراحی شده است. این ایستگاه نیز همچون سایر ایستگاه‌های مترو در پرتغال براساس تم‌های هنر معاصر طراحی شده است. در فضای داخلی ایستگاه الایاس از کاشی‌های رنگی با چیدمانی دراماتیک استفاده شده است. شیشه‌های رنگی به‌کار‌رفته در سقف این ایستگاه براساس ترتیب رنگین‌کمانی است که سبب بارش نورهایی درخشان و زیبا بر زمین الایاس می‌شود. ایستگاه الایاس علاوه بر کاربرد ترابری، به عنوان یک اثر هنری در جهان شناخته می‌شود.

ایستگاه دراسانز ـ بارسلونا، اسپانیا

ایستگاه دراسانز یکی از قدیمی‌ترین ایستگاه‌های مترو در شهر بارسلوناست که سال 1968 میلادی (1347 خورشیدی) ساخته شده است. این ایستگاه که در منطقه پالما ولا قرار دارد، خط سبز متروی بارسلونا را پوشش می‌دهد. ایستگاه دراسانز سال 2009 م (1388خ) توسط دو معمار معروف ادواردو گوییترز و جوردی فرناندز بازسازی شد. از آنجا که ایستگاه قدیمی بسیار کوچک بود، معماران سعی کردند معماری داخلی را به گونه‌ای طراحی کنند که فضا بزرگ‌تر و دلگشاتر دیده شود. ایستگاه بازسازی شده چهره‌ای کاملا متفاوت از گذشته دارد. بیشتر بخش‌های ایستگاه با صفحات صمغی سیاه، سفید و قرمز‌ و دیوارها با شیشه‌های سبک‌وزن سفیدرنگ پوشانده شده‌است. در بازسازی ایستگاه دراسانز از بهترین مواد استفاده شده است که تا سال‌های متمادی نیاز به بازسازی دوباره نباشد.

کییفسکایا ـ مسکو، روسیه

یکی دیگر از ایستگاه‌های زیبا در شهر مسکو ایستگاه کییفسکایاست که سال 1953 (1332) ساخته شده است. در ساخت این ایستگاه یک تیم هفت نفره متشکل از معماران هنری، معماران ایستگاه و مهندسان سخت‌افزار شرکت داشته‌اند. ستون‌های ایستگاه کییفسکایا به شیوه‌ای هنرمندانه با استفاده از سنگ مرمر، کاشی و سرامیک و براساس الگوهای اکراینی ساخته شده‌اند. سراسر سقف ایستگاه گچبری شده و به وسیله نقاشی‌های دیواری از هنرمند اکراینی جی.اپریشکو تزئین شده است. دیواره‌های مسیر ایستگاه نیز با سنگ‌های مرمر سفید و خاکستری تزئین شده‌اند و کفپوش زمین نیز از سنگ گرانیت خاکستری انتخاب شده است. یکی از ویژگی‌های ایستگاه کییفسکایا، نقاشی‌های دیواری موجود در انتهای سالن مرکزی است که با موضوع اتحاد و صلح بین اکراین و روسیه کشیده شده‌اند و نظر هر مسافری را به خود جذب می‌کنند. / ضمیمه چمدان

آیسا اسدی