دانشگاه معتدل در انتظار تفسیر آزادی آکادمیک

چنان که پیش‌بینی می‌شد، روحانی در دانشگاه تهران از امنیتی شدن فضای دانشگاه‌ها و آنچه بر برخی دانشجویان و استادان رفته، انتقاد کرد و از اهمیت نقد و ضرورت توجه به مطالبات دانشجویی گفت.

او در همین حال در مقام سخن، چارچوبی برای فعالیت‌های دانشجویی طرح کرد و از «آزادی آکادمیک» و «قانون آکادمیک» سخن گفت تا چنان شأنی را برای دانشجویان قائل شده باشد که بتوانند به‌گونه‌ای مستقل مطالبات و آرمان‌های خود را مطرح کنند.

با این همه آنچه که دیروز روحانی از آن سخن نگفت، شاخص‌های لازم برای تحقق این آزادی آکادمیک بود. شاخص‌هایی که در نبود آن چه بسا که شعار آزادی دانشگاه‌ها باز هم در عمل مجال عینیت‌یافتن پیدا نکند.

سیدمحمد خاتمی و محمود احمدی‌نژاد هم پیش از روحانی از ضرورت توجه به خواسته‌های دانشجویی و نشاط سیاسی دانشگاه‌ها گفته بودند؛ اما در برهه‌هایی شاهد برخی برخوردها در فضای دانشگاه‌ها بودیم که چندان نسبتی با آنچه روسای جمهور گفته بودند، نداشت.

هرچند دولت‌های گذشته گاه نهادهایی را که بیرون از اختیار دولت به رصد دانشگاه‌ها می‌پردازند، عامل تحقق نیافتن شعارهای روسای جمهور درباره تساهل در قبال نقدهای دانشجویی می‌دانستند، اما برخی دیگر پیکان انتقاد را متوجه رئیس‌دولت می‌کردند که چرا بدون توجه به واقعیات جامعه، سخنانی می‌گوید که جز افزایش سطح انتظارات، در عمل ضمانت اجرایی روشنی ندارد.

چنین است که اکنون حسن روحانی، مردی که به نظر می‌رسد به دلیل سابقه دیپلماتیک، کمتر از دیگران تحت تاثیر فضای خاص دانشجویی قرار گرفته و شعارهایی پیش‌بینی‌ناپذیر سرمی‌دهد، در آزمونی دانشگاهی قرار گرفته که روشن نیست چه نمره‌ای از آن خواهد گرفت.

آزمونی که از رئیس قوه مجریه، انتظار دارد تا شعارهایش در رابطه با «آزادی آکادمیک» و «قانون آکادمیک» را شاخص‌بندی کرده و صورت‌بندی روشنی به‌دور از هرگونه سلیقه‌گرایی ارائه دهد تا در پرتو آن نه به نام آزادی آکادمیک، هنجارهای دانشجویی و امنیت ملی خدشه‌دار شود و نه به نام قانون آکادمیک، هر انتقادی با هزینه‌ای سنگین مواجه شود و سرخوردگی، حاصل شتاب‌زدگی در درک غیرواقعی از سخنان رئیس‌جمهور شود. آسیبی که در گذشته، دانشگاه‌ها را از افراطی غیرآکادمیک به تفریطی باز هم غیرآکادمیک کشاند!

مصطفی انتظاری‌هروی - جام‌جم