سیمای ورزش در رسانه ملی

به همین منظور در این گزارش برنامه‌های ورزشی شبکه‌ یک، سه، تهران، جام‌جم و آموزش منسجم و گردآوری شده است؛ در حالی که اصلی‌ترین برنامه‌های ورزشی از این شبکه‌ها پخش می‌شود و شبکه دو و چهار اکنون برنامه‌ای ورزشی روی آنتن ندارد. با این توضیح که برنامه «ورزش از نگاه دو» شبکه دو سیما با ساختاری جدید و تغییراتی در نوع اجرا بزودی اجرای خود را از سر می‌گیرد. همچنین برنامه «روزی روزگاری ورزش» تولید شده در شبکه ورزش و مستند «تاریخ شهرآورد» کاری از شبکه مستند هستند و در زمره برنامه‌های ورزشی پرمخاطب شبکه‌های جوان رسانه ملی قرار می‌گیرند.

شبکه یک

«ورزش و مردم» عنوان قدیمی‌ترین برنامه هفتگی صداوسیماست. این برنامه که تهیه‌کنندگی و اجرای آن را بهرام شفیع به عهده دارد، صبح جمعه‌ها از شبکه یک سیما پخش می‌شود. ورزش و مردم اسفند ۱۳۵۸ با شکل‌گیری گروه ورزش شبکه یک و با همکاری جواد متقی، مجید وارث و وارطان آنتانسیان و ناصرپزشکی راه‌اندازی شد. ورزش و مردم، برنامه‌ای است که به صورت زنده روی آنتن می‌رود و سعی دارد به رشته‌های ورزشی مختلف بپردازد. این برنامه دارای بخش‌های مختلف گرافیکی، گزارشی و تحلیلی است که تصاویری را از اتفاقات مختلف ورزشی، حواشی و مصاحبه‌هایی با مدیران، مربیان، بازیکنان و دست‌اندرکاران حوزه ورزش شامل می‌شود. در این میان ورزش‌هایی مانند فوتبال، کشتی، بسکتبال و والیبال به علت گرایش مردم به آنها، جایگاه ویژه‌ای در این برنامه دارند.

همچنین برنامه «وقت اضافه» با تکیه بر رشته فوتبال و ورزش‌های ملی، تحلیل منطقی رخدادهای ورزشی بویژه ورزش فوتبال را دنبال می‌کند. این برنامه سه‌شنبه‌ها ساعت 23 از شبکه یک پخش می‌شود. مدال، سوت، پس چی شد و گزارش ویژه، بخش‌‌هایی هستند که در وقت اضافه پخش می‌شود. فضای این برنامه به گونه‌ای طراحی شده تا بیننده برای انتخاب فرصت داشته باشد. در همین خصوص برای پیوند مخاطب با دنیای ورزش با انتخاب موضوعات روز، ریتم غیریکنواخت و پاسخگویی مسئولان و مشارکت خوب مخاطبان تلاش صورت می‌گیرد.

برنامه وقت اضافه به‌طور کلی از چند بخش تشکیل شده است. در بخش حرف شما دیدگاه و نظر مردم درباره مساله‌ای خاص در حیطه ورزش پرسیده می‌شود. یکی دیگر از بخش‌های برنامه، پس چی شد نام دارد که به وعده و وعیدهای مسئولان در سال 90 در ارتباط با ورزش و اجرایی شدن یا نشدن آنها می‌پردازد. بخش خبرهای داغ ورزشی هم آخرین خبر‌های داخلی و خارجی را بویژه در عرصه فوتبال رصد می‌کند.

بیان خبرها با زبان طنز مربوط به بخش سوت است. مدال توسط نصرالله حدادی، محقق و کارشناس وقایع و رویدادهای تاریخی ارائه می‌شود. در این بخش از برنامه با مدال‌آوران تاریخ ورزش ایران گفت‌وگو و از زبان آنها تاریخ گذشته ورزشی ایران بیان می‌شود. همچنین بخش گزارش‌های موضوعی نیز براساس نیاز مخاطب و جامعه تهیه شده است.

کارنامه فوتبال هم مجموعه برنامه‌ای است که بررسی مشکلات فوتبال ایران و مقایسه برخی باشگاه‌های دنیا با باشگاه‌های داخلی را با هدف تحول در ساختار فوتبال در دستور کار دارد. داریوش کاووسی تهیه‌کننده و کارگردان این برنامه است. کارنامه فوتبال که در تامین برنامه شبکه یک تهیه شده 26 قسمت 45 دقیقه‌ای است که هر یکشنبه حدود ساعت 19 و 50 دقیقه از این شبکه پخش می‌شود. برای تهیه کارنامه فوتبال یک‌سال و نیم تحقیق و بررسی صورت گرفته است.

دراین برنامه به آسیب‌شناسی دولتی بودن باشگاه‌ها هم پرداخته می‌شود و تفاوت ساختار باشگاه‌های ایران و اروپا نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد. در این مجموعه ۲۶ قسمتی به مسائل مختلفی اشاره می‌شود که از جمله موضوعات آن پرداختن به نقش رسانه‌ها، شرکت‌های وابسته به باشگاه‌ها و اصولا این‌که فوتبال کشورمان چه نوع ساختاری دارد، است. در کارنامه فوتبال صحبت درباره اخلاق هم از دیگر محورهای برنامه است.

شبکه سه

«نود» به‌عنوان یکی از برنامه‌های جنجالی، پربیننده و پرحاشیه رسانه ملی، بیش از یک دهه است که دوشنبه‌ها به‌طور زنده روی آنتن شبکه سه سیما می‌رود، اما به‌دلیل ترافیک برنامه‌ها در شبکه سه، ساعت پخش این برنامه همیشه ثابت نیست و معمولا بین ساعت‌های 22 و 30 دقیقه تا یک بامداد پخش می‌شود. برنامه نود هر هفته به پخش صحنه‌های بازی‌های لیگ برتر فوتبال ایران، جام حذفی و گزیده‌هایی از لیگ دسته اول فوتبال ایران و تحلیل مسائل مربوط به داوری بازی‌ها با حضور کارشناسان داوری و تحلیل رقابت‌های فوتسال می‌پردازد. بخش‌های مختلف این برنامه عبارت است از 90 درجه، پخش خلاصه بازی‌ها، بخش کارشناسی، گفت‌وگو با مهمان، از 90 تا 90، مسابقه پیام کوتاه و ... . عادل فردوسی ‌پور علاوه بر اجرا، تهیه‌کنندگی نود را نیز به عهده دارد. این برنامه شاید بیش از هر چیز به خاطر صراحت کلام و وجه انتقادی و چالشی‌اش بین مخاطبان محبوبیت داشته باشد. در ضمن مشارکت و تعامل مخاطبان در این برنامه زیاد است و توانسته هم مخاطبانی خاص(متولیان ورزش) و هم مخاطبانی عام را به خود جلب کند.

«فوتبال برتر» برنامه دیگری است که پخش زنده مسابقه‌های جام باشگاه‌، مسابقه‌های فوتبال لیگ برتر، جام حذفی و مسابقه‌های دوستانه را به عهده دارد. همچنین مسابقه‌های لیگ قهرمانان اروپا از طریق برنامه «گزارش ورزشی» به نمایش می‌رسد.

«رقابت بزرگ» عنوان برنامه‌ای ورزشی و مسابقه محوری است که دوشنبه و چهارشنبه ساعت 17 و 45 دقیقه به نمایش می‌رسد. در این مسابقه 32 تیم چهار نفره به‌طور تک حذفی به رقابت می‌پردازند. در هر قسمت، یک تیم از دور مسابقه حذف می‌شود، تیم‌ها پس از گذر از یک مرحله پرسش و پاسخ وارد مرحله‌های عملی مسابقه می‌شوند و در نخستین چالش، در یک زمین طراحی شده در جنگل وارد بازی پینت بال می‌شوند و...

«صبح و نشاط» با اجرای بهزاد کاویانی جمعه‌ها ساعت 8 صبح روی آنتن شبکه سه می‌رود. این برنامه ضمن نمایش همایش پیاده‌روی خانوادگی هدف تشویق خانواده‌ها به ورزش و داشتن تحرک بیشتر را دنبال می‌کند. این همایش‌ها هر هفته در یک شهر خاص انجام می‌شود و سعی شده است شهرهای کشور در یک بسیج همگانی مشارکت داشته باشند. در هریک از این همایش‌ها هزاران نفر شرکت کرده و در پایان جوایز ارزنده‌ای به برندگان اهدا می‌شود.

«همگام با ورزش» برنامه‌ای است که به تهیه‌کنندگی بهروز بقایی پخش مستقیم مسابقه‌های سوارکاری، ژیمناستیک، کشتی و... را به عهده دارد. این برنامه بر رشته‌هایی تاکید دارد که پوشش رسانه‌ای آنها در قیاس با دیگر رشته‌ها کمتر است، بنابراین می‌توان آن را از جمله برنامه‌هایی دانست که به آسیب‌شناسی حوزه‌های مورد نظر و بررسی رویدادهای جاری در آنها می‌پردازد.

«توپ وتور» به تهیه‌کنندگی علی حبیبی قانع، به پخش مستقیم سه رشته ورزشی والیبال، هندبال و بسکتبال در سطح ایران و جهان می‌پردازد. این مسابقه‌ها شامل لیگ آسیایی جهانی منطقه غربی آسیا و المپیادها و المپیک‌ها می‌شود.

شبکه تهران

«زاویه» سری جدید برنامه «ورزش از نگاه پنج» است که با رویکردی علمی ـ تحلیلی به بررسی موضوعات ورزشی پرداخته و جمعه‌ها به صورت زنده به مدت 75 دقیقه از ساعت 20 نمایش داده می‌شود. شنیدنی‌های جذاب و قهرمانان روشن برخی از بخش‌های این برنامه محسوب می‌شوند.

«شهر ورزشی» برنامه صبحگاهی شاد و جذابی است که با موضوع ورزش همگانی شهروندان و تاثیر آن بر سلامت خانواده به مدت 30 دقیقه هر روز ساعت 6 و 40 دقیقه غیر از روزهای پنجشنبه و جمعه روی آنتن شبکه تهران می‌رود. اجرای این برنامه مفرح را مجتبی نظری به عهده دارد و فرانک اصلان‌بیک، تهیه‌کننده و نویسنده این برنامه است.

«تهران ورزشی» عنوان برنامه ورزشی دیگری از شبکه تهران است که با پخش زنده رویکردی تحلیلی ـ خبری نسبت به اخبار و موضوعات ورزشی دارد و به مدت 30 دقیقه شامگاه شنبه، دوشنبه و چهارشنبه ساعت 22 و 30 دقیقه روی آنتن می‌رود. این برنامه مشکلات و حواشی مثبت و منفی در ورزش کشور را پیگیری و به طور فشرده و مختصر ارائه می‌کند.

شبکه جهانی جام‌جم

«ورزش ایران» برنامه‌ای است که با رویکرد ورزشی به ‌مدت 120 دقیقه یکشنبه‌ها ساعت 16 و 40 دقیقه به وقت تهران از کانال اروپا نمایش داده می‌شود.

«گزارش ورزشی» برنامه ورزشی دیگری از شبکه جام‌جم است. این برنامه به پخش مستقیم مسابقه‌های ورزشی در رشته‌های گوناگون با توجه به جداول ارائه شده از سوی فدراسیون‌های ورزشی بویژه رشته‌های فوتبال، والیبال، بسکتبال و... می‌پردازد.

شبکه آموزش

مجموعه مستند دو قسمتی «برترین گل‌های فوتبال جهان»، گل‌های برتر و تاریخی و معروف فوتبال را به نمایش می‌گذارد. شنبه، دوشنبه، سه‌شنبه، چهارشنبه و جمعه می‌توانید بیننده این برنامه جذاب باشید. بازیکنان بزرگی همچون مارادونا و په‌له که سال‌های دور پا به این ورزش گذاشته و پس از درخشیدن و کسب موفقیت‌های فراوان به دست فراموشی سپرده شده‌اند، از چهره‌هایی هستند که میزان تاثیرگذاریشان بر فوتبال مورد بررسی قرار می‌گیرد. با این نگاه که تنها آثار و فیلم‌های موجود از ستارگان فوتبال (چه قدیمی و چه جدید) می‌تواند یاد و خاطره روزهای فراموش نشدنی این رشته را بازگرداند. مجموعه ۵۰۰ گل برتر نیز گل‌های تاریخی و به یادماندنی بازیکنان سرشناس از سراسر دنیا را به نمایش گذاشته و لحظات فراموش نشدنی از حضور بازیکنان بزرگ در مسابقه‌ها را به تصویر می‌کشد.

«مستند 7» هم به موضوعات مختلفی در زمینه علم و زندگی می‌پردازد که یکی از این برنامه‌ها درباره رابطه متقابل علم و ورزش است.

مریم احمدی