تکنیک، جادوی آتشین فوتبال

در بسیاری اوقات، موفقیت یک تیم به بازیکنانی بستگی دارد که با تکنیک خود به طور ناگهانی همه چیز را به هم می‌ریزند و شرایط را به سود تیم خود رقم می‌زنند. این تکنیکی‌ها هیجان و لذت بیشتری به فوتبال می‌بخشند و طبیعتا محبوب‌تر هستند. تکنیک، جادوی آتشین و جذاب فوتبال است. بارزترین نمونه‌های بازیکنان تکنیکی خارجی، مسی و رونالدو هستند. در میان وطنی‌ها هم علی کریمی در صدر قرار دارد. تکنیک به عنوان یک اصل در فوتبال اهمیت زیادی دارد. هر چند تکنیک به عنوان یک توانایی ذاتی نزد بازیکنان شناخته می‌شود، اما تمرینات ویژه در کنار عناصری همچون آموزش‌های صحیح و البته هوش و ذکاوت بالا باعث می‌شود یک بازیکن بتدریج این هنر یا توانایی دریبل‌زدن را به دست بیاورد. اما واقعا چه ویژگی‌هایی یک بازیکن را تکنیکی می‌کند؟ علاوه بر پاسخ به این پرسش شاید برایتان بسیار جالب باشد با تکنیکی‌ترین بازیکنان تاریخ فوتبال دنیا آشنا شوید.

تکنیک فقط دریبل‌کردن نیست

بسیاری نسبت به تکنیک در فوتبال تصور اشتباهی دارند. آنها گمان می‌کنند هنگامی یک بازیکن لقب تکنیکی به خود می‌گیرد که بتواند چند بازیکن را در یک بازه زمانی کوتاه‌مدت ـ مثلا به مدت چند ثانیه‌ ـ‌ دریبل کند و از پیش‌روی خود بردارد. تکنیک در فوتبال فقط به معنای دریبل نیست. تکنیک موارد دیگری همچون جاگیری صحیح، کنترل توپ،‌ خواندن فکر بازیکن حریف و زمان مناسب برای پا به توپ شدن را هم شامل می‌شود. با وجود این نمی‌توان کتمان کرد دریبل‌کردن مهم‌ترین ویژگی یک بازیکن تکنیکی است. هر بازیکنی توانایی دریبل‌کردن ندارد و فقط کسانی می‌توانند به دریبلرهای خوبی تبدیل شوند که شرایط مختلف مناسبی اعم از جسمانی و ذهنی داشته باشند. استفان آدووو، مفسر فوتبال اروپا و تحلیلگر لیگ‌های لوشامپیونه فرانسه و بوندس‌لیگای آلمان در گزارش تحلیلی خود در این مورد آورده است: «قدرت دریبلینگ در فوتبال به توانایی‌های متفاوتی بستگی دارد. بازیکنی که وزن کم و بدن منعطف‌تری داشته باشد بهتر از یک بازیکن سنگین وزن می‌تواند دریبل بزند. قدرت تمرکز در دریبل‌زدن نیز معیار بسیار مهمی است که بدون آن بازیکن بسرعت دستپاچه می‌شود و با یک تصمیم‌گیری شتابزده، توپ را تقدیم بازیکنی می‌کند که مانع او شده است. بازیکنان تکنیکی اصولا وزن کمی دارند و درکنار آن چندان صاحب قد بلندی نیستند، هر چند این موارد برای این‌که یک بازیکن تکنیکی شود، لازم نیست.»

باهوش‌های تکنیکی

یک بازیکن حتی در صورت برخورداری از توانایی ذاتی در اجرای تکنیک‌های فوتبالی اگر هوش و ذکاوت پایینی داشته باشد نمی‌تواند موفق باشد. رونالدو یا مسی به این دلیل به تکنیکی‌ترین بازیکنان کنونی فوتبال دنیا تبدیل شده‌اند که هوش بسیار بالایی دارند. سایر تکنیکی‌های فوتبال نیز قطعا باهوش هستند، در غیر این صورت نه می‌توانستند بازیکن تکنیکی لقب بگیرند نه توانایی داشتند حتی یک دریبل بزنند. هوش و ذکاوت فقط باعث نمی‌شود یک بازیکن درست دریبل بزند. آنها با بهره هوشی بالایی که دارند می‌توانند در زمین هر کاری صورت دهند. بازیکنان باهوش بتدریج به بازیکنان تکنیکی ماهرتری تبدیل می‌شوند و می‌توانند حملات حساب شده‌ای را روی دروازه حریف در ذهن خود پردازش کنند. این بازیکنان هنگامی که در حال دویدن با توپ هستند می‌توانند ذهن بازیکن حریف را بخوانند تا با کمک این پردازش‌ها بتوانند دریبل بزنند. برایان اسمیت، دیگر مفسر انگلیسی نیز در گزارشی جامع آورده است: «گلزن بودن، تکنیکی بودن، جسور بودن، منعطف بودن یا قوی بودن مهم نیست. مهم این است که یک بازیکن چقدر بهره هوشی داشته باشد. بازیکنان باهوش می‌توانند حرکت‌های سریع‌تری داشته باشند، بدون این‌که دچار شتابزدگی بیش از حد شوند. آنها بسرعت تصمیم‌ می‌گیرند، چه زمانی استارت بزنند، کجا قرار بگیرند و توپ را به چه کسی پاس بدهند و ... اینها بخشی از تکنیک در فوتبال است.»

سرعت، فاکتور بعدی

بازیکنان تکنیکی، ویژگی‌های متعددی دارند که یکی از آنها سرعت است. یک بازیکن تکنیکی با سرعت بالای خود نمایشی خیره‌کننده‌تر ارائه می‌کند. بازیکنان با ترکیب‌کردن عناصری همچون سرعت، دقت، تمرکز، هوش و عکس‌العمل‌های سریع، معجون سحرانگیزی به نام تکنیک را به وجود می‌آورند. سرعت هنگامی به تکنیک وجهه زیباتری می‌بخشد که بازیکن بتواند آن را با سایر معیارهای دیگر هماهنگ کند. در صورتی که میان این اجزا ناهماهنگی وجود داشته باشد آنان به جای آن‌که یک بازیکن تکنیکی بسازند باعث می‌شوند یک بازیکن عجول، گیج و ناتوان را در زمین شاهد باشیم. یکی از مهم‌ترین راه‌های هماهنگ‌کردن این اجزا با یکدیگر، قطعا گذشت زمان است. گذشت زمان به بازیکن تکنیکی یاد می‌دهد چطور مدت زمان دریبل‌کردن بازیکنان حریف را افزایش بدهد. بازیکنانی که بتوانند طولانی‌‌مدت، توپ را در اختیار داشته باشند و در همان زمان هم بازیکنان مقابل را دریبل کنند کم هستند. رونالدو گاهی اوقات در چنین حالتی دیده می‌شود، اما او هم زیاد به دریبل‌کردن ادامه نمی‌دهد. با این حال بیشتر ویژگی‌های یک بازیکن تکنیکی با روش‌های صحیح آموزشی قابل انتقال به بازیکنان است.

مشاهیر تکنیکی

مشاهیر فوتبال دنیا عمده شهرت خود را مدیون تکنیک نابشان هستند. در فهرست بزرگ‌ترین فوتبالیست‌های تاریخ کمتر بازیکنی را پیدا می‌کنید که تکنیک نداشته باشد. با این‌که تقریبا می‌دانیم بهترین بازیکن تاریخ فوتبال دنیا کیست یا این‌که عنوان برترین گلزن تمام دوران به چه کسی تعلق دارد، اما هنوز به طور دقیق نمی‌توان گفت چه کسی تکنیکی‌ترین بازیکن تاریخ در فوتبال دنیاست. پله و مارادونا به عنوان برترین بازیکنان تاریخ شناخته می‌شوند، اما در مورد آنها هم نمی‌توان با اطمینان گفت تکنیکی‌ترین بازیکنان تاریخ فوتبال دنیا هستند. به هر حال این ده بازیکن به عنوان تکنیکی‌ترین بازیکنانی شناخته می‌شوند که هنر تکنیکشان بارها برای تماشاگران به نمایش درآمده و آنها را به وجد آورده است:

1 ـ دیه‌گو آرماندو مارادونا: هنوز صحنه‌ای که این نابغه آرژانتینی در جام‌جهانی 1986 پنج بازیکن انگلیسی را دریبل زد تا گل دوم تیم ملی کشورش را بزند، فراموش نمی‌شود. مارادونا همه عناصر تکنیک را با هم در می‌آمیخت که این ویژگی‌ها بیش از این‌که به نحوه آموزش صحیح ارتباط داشته باشد به توانایی‌های ذاتی او برمی‌گردد. او که یکی از موثرترین بازیکنان تاریخ هم شناخته می‌شود تکنیکی داشت که او را از دیگران متمایز می‌کرد.

2 ـ په‌له: ادسون آرانتس دو ناسیمنتو ملقب به په‌له، مروارید سیاه برزیلی‌ها هم در زمره تکنیکی‌ترین‌های تاریخ قرار دارد. په‌له به عنوان قهارترین دریبل‌زن تاریخ نام برده می‌شود، هرچند در این مورد اختلاف‌نظرهای زیادی وجود دارد و برخی هموطن او یعنی گارینشا را مستحق این عنوان می‌دانند.

3 ‌ـ‌ یوهان کرایف: این هلندی هم به عنوان یکی از تکنیکی‌ترین بازیکنان تاریخ فوتبال دنیا شناخته می‌شود. تیم ملی فوتبال هلند در مقطعی بشدت وابسته به تکنیک بی‌همتای این بازیکن شده بود. او سبک خاصی در دریبل‌کردن داشت که هنوز هم مشابهش دیده نشده است.

4‌ـ‌ لیونل مسی: مسی علاوه بر این‌که یکی از تکنیکی‌ترین بازیکنان تاریخ فوتبال دنیاست به عنوان باهوش‌ترین فوتبالیست همه دوران شناخته می‌شود. درباره این ستاره آرژانتینی بارسلونا می‌گویند براحتی ذهن بازیکنان مقابل را می‌خواند و حرکت بعدی آنها را تشخیص می‌دهد.

5 ‌ـ‌ زین‌الدین زیدان: اسطوره الجزایری‌الاصل تیم ملی فرانسه سرعت بالایی نداشت، اما یکی از تکنیکی‌ترین بازیکنان تمام دوران شناخته می‌شود. زیدان علاوه بر این‌که تکنیک زبانزدی داشت از قدرت بدنی بالایی هم برخوردار بود.

6 ‌ـ‌ رونالدو: خرگوش برزیلی که چند سالی است از فوتبال خداحافظی کرده تکنیک بسیار بالایی بخصوص در فرآیند دریبل داشت؛ اما در سال‌های آخر بازیگری خود به دلیل مصدومیت‌های پی‌درپی هرگز نتوانست از این هنر خود بدرستی استفاده کند.

7 ـ رونالدینیو: رونالدینیو دیگر اعجوبه فوتبال برزیل، دیگر تکنیکی بزرگ تاریخ فوتبال شناخته می‌شود. سبک بازی او و تکنیکی که داشت به بالستیک معروف شده بود. رونالدینیو با تکنیک نابش هنوز هم در لیگ برزیل جادو می‌کند.

8 ـ کریستیانو رونالدو: فوق ستاره پرتغالی تیم رئال مادرید، حرکاتی مهندسی شده دارد. یک فیزیکدان اسپانیایی در مقاله‌ای جامع اشاره کرد این بازیکن بدون این‌که خود بداند اشراف کاملی به قوانین فیزیک و سرعت دارد، بنابراین می‌داند کجا قرار بگیرد و چه زمانی دریبل بزند.

9 ـ رود گولیت: مهاجم سابق تیم ملی هلند با آن مدل موی خاصش در زمان بازیگری بارها با تکنیکش همه را به وجد آورد. رود گولیت سرعت زیادی داشت و در مدت سه ثانیه چند بازیکن را دریبل می‌کرد.

10‌ـ‌ مارکو فان باستن: فان باستن هم یکی دیگر از هلندی‌هایی است که در فهرست تکنیکی ترین‌های تاریخ فوتبال جای دارد. فان باستن قدرت فیزیکی بسیار بالایی داشت و به‌رغم این‌که نسبتا قد بلند است فوق‌العاده تکنیکی بود.