لاپاروسکوپی یا جراحی باز؟

لاپاراسکوپی واژه‌ای بیگانه است که «لاپار» به معنی شکم و «اسکوپی» به معنای دیدن با تعمق است. پس در یک جمله، لاپاروسکوپی یعنی دیدن اجزای شکم همراه با جستجو به منظوری خاص.

دکترکرم‌الله طولابی، جراح عمومی و فوق‌تخصص لاپاروسکوپی در ارتباط با مزیت‌های لاپاروسکوپی که نزدیک به 20 سال است در کشور انجام می‌شود، می‌گوید: مهم‌ترین ویژگی لاپاروسکوپی نسبت به جراحی باز، نداشتن برش‌های بلند در جراحی باز است. این مزایا شامل حفظ زیبایی، کاهش درد بعد از عمل، مصرف کمتر داروی ضد درد، مصرف کمتر آنتی‌بیوتیک، نداشتن عفونت زخم، ایجاد نشدن فتق در محل زخم، بستری کوتاه در بیمارستان، تسریع در برگشت به کار روزانه و سرانجام هزینه‌های پایین‌تر، اشغال کمتر تخت‌های بیمارستانی و کاهش هزینه‌های بیمارستانی می‌شود.

دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفت‌و‌گو با جام‌جم در ارتباط با این‌که جراحی لاپاروسکوپی برای کدام دسته از بیماران می‌تواند روش جراحی مناسب‌تر ‌باشد، توضیح می‌دهد: تقریبا تمام بیمارانی که نیاز به اعمال جراحی امعاء و احشا داخل شکم، قفسه سینه و همچنین فتق‌های جدار شکم دارند، می‌توانند از این روش کم خطر بهره‌مند شوند.

لاپاروسکوپی و محدودیت‌هایش

امروزه جراحان تاکید می‌کنند: بیشتر عمل‌های جراحی که در ناحیه شکم و قفسه سینه باشد، لاپاروسکوپی می‌تواند اولین انتخاب باشد مگر آن‌که انجام این عمل برای بیماری غیرقابل انجام باشد، مانند بیمارانی که شیمی‌درمانی یا رادیوتراپی می‌شوند که در این موارد، امکان لاپاراسکوپی کمتر است، اما از آن مهم‌تر، ناآگاهی بیماران و اطلاع‌رسانی محدود درباره لاپاروسکوپی تنها مشکل گرایش کم مردم به این روش درمانی است.

البته دکتر طولابی معتقد است که مهم‌ترین عامل محدود‌کننده این نوع عمل، نداشتن تجربه و مهارت کافی جراح است، وگرنه سیستم لاپاروسکوپی محدودیت خاصی برای هیچ‌گونه عملی ایجاد نمی‌کند، ولی نداشتن آموزش لازم و کافی جراح باعث می‌شود که به علت حساسیت و خطر جدی ناشی از نداشتن تبحر در این کار، اقدام به عمل جراحی در این حوزه نکند.

دومین عامل محدود‌کننده، بیماری‌های زمینه‌ای بیمار است که چون این عمل نیاز به بی‌هوشی عمومی دارد، هر بیماری که نتواند بی‌هوشی عمومی را تحمل کند، عمل جراحی لاپاروسکوپی برای وی پیشنهاد نمی‌شود.

لاپاروسکوپی؛ بهترین گزینه برای افراد چاق

به گفته دکتر طولابی، سنگ کیسه صفرا به دلیل وفور آن شایع‌ترین عمل جراحی لاپاروسکوپی در محدوده شکم است. همچنین برای برداشتن مری، بیماری رفلاکس معده، بیماری تنگی مری، برداشتن طحال و تقریبا تمام جراحی‌های زنان، عمل‌های ارولوژی، فتق‌های جدار شکم و در برخی موارد انسداد‌های روده، برداشتن روده باریک و بزرگ، اعمال جراحی لاپاروسکوپی گزینه بهتری محسوب می‌شود، مشروط بر آن‌که جراح آموزش لازم را دیده باشد.

این فوق‌تخصص لاپاروسکوپی در پاسخ به این پرسش که چه کسانی بیشترین سود را از این نوع جراحی می‌برند، می‌گوید: بیماران چاق و دچار چاقی مفرط به دلیل مخاطرات بیشتر عمل جراحی باز، بیشتر از این روش سود می‌برند. گروه دیگر بیمارانی که از روش لاپاروسکوپی نفع زیادی می‌برند، بیمارانی هستند که اعمال جراحی لاپاروسکوپی داخل قفسه سینه دارند که با ایجاد دو سوراخ کوچک سه میلی‌متری در ناحیه قفسه سینه، حین لاپاروسکوپی آنها را از انجام عمل جراحی باز مصون نگه می‌داریم.

در عمل لاپاروسکوپی، بیمار حدود دو ساعت بی‌هوشی کامل دارد و بعد از یک روز هم می‌تواند از بیمارستان به خانه رود و پس از سه تا چهار روز هم حال عمومی بیمار بهبود کامل می‌یابد و قادر به انجام امور روزمره خواهد بود.

پونه شیرازی‌ /‌ گروه سلامت