اگر به شهر مشهد سفر کرده باشید (که حتما سفر کرده‌اید!) باید سر و کارتان به منطقه‌ای تفریحی به نام کوهسنگی افتاده باشد؛ منطقه‌ای که در دامنه یکی از کوه‌های نه‌چندان حاشیه‌ای مشهد قرار گرفته و با آب و هوا و پارک بزرگی که دارد، پذیرای میهمانان است، اما گذشته از این مسائل،‌ منطقه کوهسنگی همان‌گونه که از نامش پیداست، یک محصول خاص و ویژه دارد. این محصول دیگ‌های سنگی است که از سنگ‌های سیاهرنگ این کوه ساخته می‌شود. در زبان عامیانه مشهدی به این دیگ‌ها «هرکاره» می‌گویند، اما احتمالا در سایر شهرها به همان دیگ سنگی معروف است.
کد خبر: ۵۸۵۰۹۵

این اسم به این علت بر این دیگ‌ها گذاشته شده که خاصیت‌های بسیاری دارد که بر مدرن‌ترین و امروزی‌ترین سرویس‌های قابلمه و ظرف و ظروف می‌چربد. این دیگ‌ها غذا را در هیچ شرایطی نمی‌سوزاند، مدت‌ها پس از آماده شدن غذا و دوری از حرارت باز هم غذا گرم و تازه است.

هرکاره مثل یک آرام‌پز عمل می‌کند. یعنی غذا را به‌آرامی پخته و به قول معروف جا می‌اندازد. شستن آن بسیار آسان است و از همه مهم‌تر هیچ‌گونه پوشش شیمیایی و غیرطبیعی داخل آن وجود ندارد تا مثلا از بیمار شدن و سرطان و... بیمناک باشیم. جالب است که درون هرکاره هیچ‌گاه خط و خش هم نمی‌افتد و خاصیت ضد چسبندگی آن تا پایان عمر دیگ، با او خواهد بود. از دیگر نکات قابل توجه هرکاره، تمیز ماندن اطراف آن از چربی و باقیمانده غذاست. خانم‌های خانه‌دار حتما پس از مدتی استفاده از ظروف تفلون یا چدن و بخصوص آلومینیوم، از تجمع و چسبندگی روغن یا سایر مواد در سطح بیرونی قابلمه‌ها و تمیز نشدن و ماندگاری آن گلایه دارند، اما هرکاره به علت جنس سنگی آن جلوی این کار را می‌گیرد. سرانجام نیز اگر کمی غیرمتعارف فکر کنید خواهید دید غذایی که در دیگی که مستقیم از دل طبیعت ساخته شده، پخته می‌شود طعم و مزه دیگری دارد. چراکه انرژی مثبت طبیعت را به درون غذا منتقل و آن را لذیذتر می‌کند.

یک مقایسه ساده میان غذایی که در هرکاره درست شده، با غذای مشابه در قابلمه‌های فلزی و متعارف موجود در این بازار این ادعا را ثابت می‌کند. با وجود این اگر خواستید این دیگ‌ها را تهیه کنید فروشگاه‌های اطراف کوهسنگی، آن را از سنگ همان کوه می‌سازند و می‌فروشند. این دیگ‌ها قبل از استفاده اول به رنگ خاکستری روشن هستند، اما پس از اولین استفاده به رنگ سیاه خالص درمی‌آیند. هنگام خرید هرکاره توجه داشته باشید که این قابلمه، سنگین و شکننده است. همچنین باید توجه داشته باشید در بدنه هر کاره شیار طبیعی سنگ وجود نداشته باشد چراکه بتدریج ممکن است باعث نشت مواد به بیرون قابلمه شود. پیش از استفاده از هرکاره، باید در آن آب بجوشانید و بدنه بیرونی آن را فقط یک‌بار با روغن عادی خوراکی چرب کنید. همچنین بدانید خاصیت سنگ طوری است که گرم کردن یا سرد کردن شوک‌گونه به آن آسیب می‌زند. لذا برای تمیز کردن هرکاره باید صبر کنید تا دیگ سرد شود و البته این کار مقداری زمان می‌برد.

با این حال این تاخیر مزیت‌هایی هم دارد و در راس آن ماندگاری طولانی‌مدت غذای گرم و تازه برای کسانی است که شاید دیرتر به منزل برسند. با این حال زندگی ماشینی و به اصطلاح مدرن باعث به حاشیه رفتن و فراموش شدن نشانه‌های فرهنگی چون هرکاره شده است. ظرف‌هایی که نیاکان ما با علم به برتری‌های آن و نه از سر تقلید از مد و آنچه مال ما نیست، از آن استفاده می‌کردند. لذا چه خوب خواهد بود گاهی برای تنوع هم که شده به استفاده از این ظروف سنتی روی آوریم و یادی از روزهای خوش گذشته بکنیم.

سید علی دوستی موسوی / گروه اقتصاد

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها