تاثیر مذهب در پیشگیری از جرم

خانواده‌هایی که تربیت فرزندان خود را براساس مذهب قرار داده‌اند، انحراف فرزندان‌شان بسیار کم بوده و خود نیز در‌ آینده از تربیت مذهبی فرزندان در آسایش و راحتی نسبی به سر برده‌اند.

گاهی در برخی مناسبت‌ها، ایام و ماه‌ها (رمضان و محرم) جرایم و رفتارهای خلاف قانون و گناه درصد بالایی کاهش می‌یابد. بی‌تردید نفوذ ایمان در دل‌های افراد از میزان جرایم و تخلفات می‌کاهد.

ایمان به خدا و این که کسی ناظر براعمال بشر است، علاوه بر آن مطابق آموزه‌های دینی، فرشتگان ثبت اعمال و وجود همزادها و ملائکه نگهبان که اگر آدمی نیز به ‌آنها توجه داشته باشد، او را از انجام منهیات به شرم واداشته و از ارتکاب معاصی منع می‌کند. شخصی از امام صادق(ع) پرسید: «علت وجود فرشتگان مامور ثبت اعمال نیک و بد چیست در حالی که می‌دانیم خداوند عالم السر و ماهو اخفی است؛ یعنی هر چیزی را که از آن مخفی‌تر نیست، می‌داند.» امام در پاسخ فرمود: «خداوند این فرشتگان را به عبادت خود دعوت کرده و آنها را شهود بر بندگان قرار داد تا بندگان با مراقبت آنان بیشتر مراقب اطاعت الهی باشند و از عصیان او بیشتر ناراحت نشوند. چه بسا بنده‌ای تصمیم به گناه می‌گیرد، سپس به یاد این دو فرشته می‌افتد و خودداری می‌کند و می‌گوید: پروردگارم مرا می‌بیند و فرشتگان محافظ اعمال نیز گواهی می‌دهند. علاوه بر این، خداوند به رحمت و لطفش اینها را مامور بندگان کرده تا به فرمان خدا شیاطین سرکش را از آنها دور کنند و همچنین جانوران زمین و‌ آفات بسیار را که آنها را نمی‌بینند، تا آن که فرمان خدا و مرگ آنان فرا رسد.»

افراد جامعه اگر به سوی اخلاق‌مداری بروند، درصد جرایم حتی ممکن است به صفر برسد؛ زیرا گاهی فردی مذهبی از آن جهت که اخلاق‌مدار نیست نیز خود مرتکب خطا و جرم می‌شود. البته افرادی هستند که تنها ادعای دینداری داشته و درک درستی از دین و مبانی آن ندارند و دین را ابزاری برای رسیدن به خواسته‌های نفسانی خویش قرار می‌دهند و پشت حفاظ دین مرتکب انواع لغزش‌ها و جرم‌ها می‌شوند. دینداران واقعی تحت هر شرایطی عفت و پاکدامنی خویش را از دست نمی‌دهند، حتی در خلوت از جرم و گناه بیزارند. هر چه فرد از ایمان بالایی برخوردار باشد به همان نسبت نیز جرم و خطای او کم می‌شود. آموزه‌های دینی باطن و روح افراد را پاکسازی می‌کند که این خود نیز مانع از ارتکاب جرایم است.

فضائل و معنویات الهی در هر شخصی باعث می‌شود فرد به جای لذات مادی به لذات معنوی بپردازد و کسی که شمه‌ای از لذات معنوی را چشید هرگز به‌دنبال لذات نامشروع دنیوی نخواهد رفت. چنین فردی هرگاه غافل از لذات معنوی شود، احتمال انحراف در او است. تمرین و ممارست لازم است که فردی نور ایمان و روح معنویت را در دل خود بپروراند؛ زیرا تاریکی دل یعنی نبود نور ایمان و کسی که دل او بدون نور ایمان است و تاریک چنین فردی باید با اراده‌ای بالا و با توبه و رو آوردن به آموزه‌های دینی که اول قدم آن عبادت است، کم‌کم در دل تاریکی درونش نوری به اندازه سر سوزن ایجاد کند و سپس با تمرین و ممارست و استقامت به توسعه آن نور و سفیدی دل بپردازد.

چه بسا بارها توبه شکند و موفق نشود، ولی اگر ناامید نشود و مداومت کند، مدت شکنندگی توبه را طول داده و سرانجام آن رذیله از او دور می‌شود. به دیگر سخن جایگزینی یک عمل خوب و پسندیده به جای یک فعل بد و زشت نیز می‌تواند از بهترین راهکارها باشد. شخصی که تصمیم می‌گیرد دیگر از جرایم و گناهان دوری ‌کند در واقع می‌خواهد خود را تحت ولایت الهی قرار دهد، یعنی خروج از ولایت شیطان که این خود باعث تجهیز شیاطین به سوی او خواهد شد، سپس چنین شخصی در معرض هجوم وسوسه‌های شیاطینی که روزی او را قرین و همدم بوده‌اند، قرار خواهد گرفت و او نیز باید مقاومت کند و استوار و ثابت قدم باشد و برای این‌که از وسوسه‌های شیاطین و انس و جن محفوظ بماند، باید به خدا پناه ببرد و حتی الامکان سوره‌های فلق و ناس را برای شکست آن شیاطین تکرار کند. اعتقاد در دینداری در پرتو عمل به آن است. آگاهی از فرامین دینی باعث مصونیت از آسیب‌هاست. پایبندی به دستورهای دینی باعث می‌شود میزان گناه و جرم در فرد به نازل‌ترین درجه خود برسد.

نقش اساسی والدین نیز در تربیت دینی نسل آینده بسیار مهم است. در احادیث آمده که در روز قیامت، فرزندانی از دست پدر و مادر شاکی می‌شوند:

اول: آن دسته از فرزندان که والدین آنها به آنان غذای حرام داده‌اند. دوم: آن دسته از اولاد که تربیت صحیح از ناحیه والدین نشده‌اند.

و نیز در متون روایی آمده است: والدینی که مراقب تربیت فرزندانشان بوده‌اند و آنان را اهل طاعت و مودب به آداب اسلامی و متخلق به اخلاق الله کرده‌اند ... در روز قیامت چنین فرزندانی به پدر و مادر خود دعا می‌کنند و می‌گویند: «جزاک الله خیرا» خداوند جزای خیر به شما عنایت کند که مرا درست تربیت کردید که الان خشنودی خداوند برای من به دست آمده و بهشتی گشته‌ام. والدین فرزند خود را در هر دوره از زندگی‌اش بایستی تربیت کنند، زشتی‌ها و رذایل اخلاقی را از او بزدایند ونیکی‌ها و فضایل را در دلش نفوذ دهند. تهذیب نفس از نظر دین از اهم واجبات است. نماز، روزه، حج و جهاد واجب است، ولی واجب​تر از آن تهذیب نفس و آموزه‌های اخلاقی است. حدود دوسوم قرآن در این باره است. حضرت امام خمینی(ره) گفته‌اند: «همه آیات قرآن مربوط به اخلاق است.»

بیشتر احادیث و روایات مربوط به اخلاق است. صفات رذیله زندگی را تلخ و بدنما می‌کند. همه گناهان از صفات رذیله نشأت می‌گیرد. کسی نمی‌تواند بگوید که صفت رذیله ندارم. امام صادق(ع) فرمود: «آخر چیزی که از دل صدیق بیرون می‌رود جاه‌طلبی است.»

از رسول گرامی اسلام پرسیدند در شب قدر چه بخواهیم، فرمود: «عافیت، صحت دین، سلامت جسم و بالاتر از همه سلامت روح.»

پیامبر فرمود: «پدر و مادر به اولاد خود ادب یاد بدهند و اسم نیکویی برای او برگزینند.»

امام علی(ع) فرمود: «هیچ ارثی از طرف پدر و مادر برای فرزند مثل ادب نیست.»

حجت‌الاسلام​سیدمحمدمهدی​حسینی‌چمانه‌ای