برنامه‌های جدید ارزی دولت

به گزارش خبرنگار ما با این که راه‌اندازی مرکز مبادلات ارزی جلوی نوسانات شدید نرخ ارز را گرفت و به طور نسبی به آن ثبات بخشید، اما جامعه تولیدی ـ صنعتی و واردکنندگان از عملکرد این مرکز رضایت چندانی نداشتند. این نارضایتی‌ها به چند جهت بود. اول به این جهت که این مرکز به تقاضاهای قابل توجه ارزی پاسخ نمی‌دهد و منابع آن طوری طراحی شده که بجز تقاضای کوچک، نمی‌تواند به عنوان منبع قابل اتکایی برای تامین تقاضاهای بزرگ ارز نگریسته شود. دومین موضوع، کمبود منابع ورودی به مرکز مبادلات و ناتوانی قانونی و اجرایی در جذب حداکثر منابع ارزی از محل‌های تعیین‌شده بود. منتقدان در این خصوص اظهار کردند که مرکز قادر نیست منابع تامین‌کننده ارز خود را مجبور به عرضه ارزهایشان کند. مثال بارز در این باره شرکت‌های پتروشیمی هستند که با یافتن راه‌های دور زدن قانونی، همواره از عرضه ارز حاصل از صادرات خود به مرکز مبادلات ارزی طفره رفته‌اند. سومین محور انتقادها نیز بروکراسی طولانی و نوبت‌های بلندمدت برای تامین ارز متقاضیان بود. به دنبال افزایش این انتقادها دو روز پیش مهدی غضنفری، وزیر صنعت، معدن و تجارت که تقاضاهای ارزی تولیدکنندگان و واردکنندگان را نمایندگی می‌کند، خبر از نارضایتی رئیس‌جمهور از عملکرد مرکز مبادلات ارزی داد و اظهار کرد که گزارش محمود بهمنی، رئیس کل بانک مرکزی در این باره رئیس‌جمهور را قانع نکرده است. به‌طوری که رئیس‌جمهور به بهمنی ماموریت داده‌است بلافاصله با تشکیل جلسه ویژه‌ای با حضور تولیدکنندگان و واردکنندگان، برای روان‌سازی عملکرد مرکز مبادلات ارزی در تخصیص ارز به متقاضیان فکری کند. به دنبال این دستور، جلسه ویژه بانک مرکزی دو شب پیش برگزار و اخبار آن دیروز در منابع خبری منتشر شد.

ظاهرا نتایج آن جلسه این بوده که تقریبا تمام منابع و درآمدهای ارزی کشور به سوی مرکز مبادلات ارزی هدایت شده و عرضه و توزیع ارز از طریق این مرکز به نحو قابل توجهی افزایش یابد. اعلام یک چنین تصمیمی باعث کاهش قیمت دلار در بازار غیررسمی شد، به طوری که دیروز عصر قیمت دلار با حدود 50 تومان از 3720 به 3670 تومان کاهش یافت.

طرح جدید ارزی بانک مرکزی

دیروز صمد کریمی، سخنگوی مرکز مبادلات ارزی با اشاره به اجرای طرح جدید ارزی بانک مرکزی از تقویت عرضه ارز در مرکز مبادلات خبر داد.

وی در گفت‌وگو با سایت رسمی بانک مرکزی اظهار کرد: مقرر شده است عمده منابع و درآمدهای ارزی کشور به مرکز مبادلات و بازار بین بانکی هدایت شود.

وی افزود: با توجه به عملکرد پنج ماهه مرکز مبادلات ارزی کشور و آسیب‌شناسی فعالیت ؛ تصمیم بزرگی اتخاذ شده است که براساس آن عمده منابع و درآمدهای ارزی کشور به مرکز مبادلات ارزی یا بازار بین بانکی هدایت می‌شود. سیاست‌های اخیر در راستای تقویت و تعمیق مرکز مبادلات ارزی کشور است و براساس این تصمیم بزرگ، عرضه ارز در بازار بین بانکی و مرکز مبادلات تقویت خواهد شد.

وی با بیان این که عرضه ارز در مرکز مبادلات ارزی کشور تاکنون محدود به 5/14 درصد سهم شرکت نفت و 20 درصد سهم منابع قابل تبدیل صندوق توسعه ملی به ریال بوده است، افزود: با توجه به این که بخش عمده تقاضاهای واقعی گروه‌های کالایی سه تا 9 و اولویت‌های مصارف خدماتی 20 گانه به مرکز مبادلات ارزی کشور هدایت شده است، لازم بود جهت پوشش به موقع این تقاضاها، عمده منابع و درآمدهای ارزی کشور نیز به مرکز مبادلات ارزی کشور یا بازار بین بانکی هدایت شود.سخنگوی مرکز مبادلات ارزی کشور ادامه داد: براساس تصمیمات جدید مقرر شده است عمده درآمدهای ارزی به مرکز مبادلات هدایت شود؛ ضمن این که پس از هدایت این منابع در فاز بعدی تلاش خواهد شد تا براساس مکانیزم‌های طراحی شده، ارز صادرکنندگان غیرنفتی شامل پتروشیمی‌ها نیز برای پوشش بیشتر و سریع‌تر تقاضای ارز به بازار بین بانکی سوق داده شود.

کریمی در مورد تامین نیاز ارزی صنایع بزرگ گفت: بدیهی است در صورت هدایت منابع قابل عرضه ارزی به بازار بین بانکی، امکان تامین نیازهای ارزی صنایع بزرگ ممکن خواهد شد.سخنگوی مرکز مبادلات ارزی افزود: از آغاز راه‌اندازی مرکز، تعداد کالاهای مشمول دریافت ارز مبادله‌ای در کشور افزایش یافته است که می‌توان به پرداخت ارز به گروه کالایی 9 با عنوان کلی «کالای نهایی با دوام» اشاره کرد.

وی خاطرنشان کرد: پس از تامین ارز این گروه از کالاها و واردات آنها، تاثیرپذیری بازار کالا و خدمات از واردات کالای نهایی به نرخ مبادله‌ای افزایش می‌یابد. به عبارت دیگر، نظر به این که این کالاها قبلا به نرخ ارز شبکه صرافی‌های مجاز وارد کشور می‌شد، با اختصاص ارز مبادله‌ای بازار این نوع کالاها از یک‌سو قیمت آنها کاهش یافته و از سوی دیگر به دلیل ثبات بالای نرخ مبادله‌ای ارز در مقایسه با نرخ ارز در شبکه صرافی‌های مجاز، ثبات بیشتری در قیمت کالاهای وارداتی این گروه خواهیم داشت.

تصمیمات اخیر با تقویت عرضه سبب پوشش سریع‌تر تقاضای ارز واردکنندگان بویژه ارزهای پرمتقاضی می‌شود.

عرضه گسترده یورو و یوآن چین

در همین حال یک مقام مسئول با تشریح جزئیات بیشتر از جلسه ویژه عصر سه‌شنبه واردکنندگان با رئیس کل بانک مرکزی گفت: هفته آینده با ورود مقدار مناسبی یورو و یوآن چین به مرکز مبادلات ارزی، تقاضای تمام واردکنندگان در نوبت انتظار دریافت ارز از این مرکز پاسخ داده خواهد شد.

وی در گفت‌وگو با مهر اظهار کرد: بر همین اساس، عرضه روبل روسیه و دلار در مرکز مبادلات ارزی با محدودیت مواجه خواهد شد.به گفته این مقام مسئول، از اوایل هفته آینده امکان تبدیل ارز دارندگان یورو، دلار و روبل و تبدیل آن به یوآن چین با سهولت در مرکز مبادلات ارزی فراهم خواهد شد. وی اظهار کرد: مرکز مبادلات ارزی و بانک مرکزی متعهد شدند تا ارز مورد نیاز متقاضیان را به یورو و یوآن چین به میزان کافی تامین کنند.

همچنین با توجه به دستور رئیس‌جمهور مبنی بر تشکیل این جلسه برای حل مسائل ارزی پیش‌روی واردات کالاهای اساسی و مواد اولیه بخش تولید، رئیس کل بانک مرکزی مسائل و مشکلات را بررسی و قرار بر این شد که تدابیر لازم را برای تامین به موقع ارز از مرکز مبادلات ارزی به کار بندد.

در واقع این جلسه، یک جلسه هماهنگی میان بانک مرکزی، مرکز مبادلات ارزی کشور و واردکنندگان بود تا با توجه به این‌ که برخی واردکنندگان بر سر دریافت ارز و تخصیص ارز از مرکز مبادلات ارزی مشکلاتی داشتند، بتوانند سریع‌تر به منابع ارزی برای رفع نیازهای کشور دسترسی پیدا کنند.