پولسازترین ورزش‌های دنیا

البته هر ورزشی در هر کشوری جایگاهی مخصوص به خود و موقعیتی متفاوت دارد و در هر کشوری می‌توان ورزشی را یافت که براساس سلایق و علایق مردم مورد اقبال فزون‌تری قرار دارد و بیشتر اخبار و گزارش‌ها را به خود اختصاص می‌دهد و هر پیروزی تازه‌ای در آن بر ابعاد این توجه می‌افزاید و مدیران آن ورزش را با الزام‌هایی تازه مواجه می‌کند، اما اگر از بحث محبوبیت ورزش‌های مختلف در هر یک از 208 کشور به رسمیت شناخته شده در سازمان ملل بگذریم و بخواهیم روی یک ورزش به عنوان فراگیرترین، محبوب‌ترین و پولسازترین رشته ورزشی جهان تمرکز کنیم، آن ورزش بی‌گمان فوتبال خواهد بود که به هر گوشه گیتی بروید، می‌بینید که محبوب است و توسط نوجوانان و بزرگسالان آن منطقه به ابعاد و اشکال مختلف حرفه‌ای و آماتوری در حال اجراست.

این محبوبیت و پولسازی تیمی از کجا می‌آید؟ در پاسخ باید گفت که فوتبال لااقل در ابتدای کار برای آنها که به آن می‌پردازند، خرج عمده‌ای ندارد و با کاشتن دو قطعه میله و حتی دو پاره آجر در روستاهای کم امکانات و تلقی کردن آن به عنوان یک دروازه هم می‌توان یک زمین فوتبال را دایر کرد و توپی یافت و با آن بازی را آغاز کرد.این فقط شروع یک ماجرای طولانی است که نقطه پایانی آن فوتبال حرفه‌ای در مهم‌ترین مکان‌ها و در مدرن‌ترین شرایط و در حضور خیل هواداران و در مقابل دوربین‌های تلویزیونی است که تصاویر آن را به همه جای جهان ارسال می‌کنند. وقتی سرمایه‌داران و صاحبان کالا می‌بینند یکی از بازی‌های ورزشی این قدر محبوب است و می‌توان روی آن سرمایه‌گذاری کرد، بدیهی است که پول خود را در آن ورزش به کار می‌گیرند و دیری نمی‌پاید که آن رشته با صرف میلیون‌ها یورو و دلار در شهر و کشوری در جهان و به لطف سرمایه‌گذاری فوق و مشارکت اسپانسرها تبدیل به یک غول اقتصادی می‌شود.

برای اسپانسرها فرقی نمی‌کند که دلایل بسط و سبب‌های قوت تجاری یک ورزش چیست و چرا مردم با آن زندگی می‌کنند. آنها، چون می‌توان با آن ورزش تجارت و کسب درآمد کرد، آن را تحت پوشش می‌گیرند و هر دلاری که صرف آن ورزش نمایند، مقدمه و توقعی بر کسب چند برابر آن پول در کوتاه یا بلندمدت است. به لطف پیروزی تیم‌ها در میدان‌های حساس و توجه عظیم مردم به این پیروزی‌ها و قوه جذب درآمدهای وسیع از طرق و وسایلی گوناگون در دهه‌های اخیر امکانات و چارچوب حرکت و توفیق مالی فوتبال به نسبت گذشته بسیار بیشتر شده است. در حال حاضر پخش وسیع تلویزیونی مسابقات فوتبال، موجه و تامین‌کننده یکی از بزرگ‌ترین درآمدهای جنبی در این ورزش و از عمده‌ترین بحث‌ها و وسایل عظیم کمکی و اهرم‌های پولساز در آن است. بااین که پخش مسابقات فوتبال از تلویزیون به ظاهر و حتی در باطن، کاری بسیار پرخرج است اما شبکه‌های تلویزیونی نیک می‌دانند که به سبب علاقه شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران به مشارکت در رقابت‌های این رشته، می‌توان این مخارج را براحتی تامین کرد و حتی به سود بالای 100 درصد هم رسید و آن را به جیب زد، زیرا صاحبان کالاها با ارائه مشخصه‌های محصولات خود در فیلم‌های کوتاه تبلیغاتی در زمان برگزاری مسابقات بزرگ و دقایق قبل و بعد از آن اجناس خود را با وسعت به جهانیان معرفی و با رویکرد آنان به اجناس معرفی شده و داغ شدن بازار آن اجناس، چند برابر پول هزینه شده را پس می‌گیرند.

اسپانسرها از همین طریق به باشگاه‌ها کمک‌های مالی بیشتری می‌کنند تا ستاره‌های بیشتری را به خدمت بگیرند و با آنها به موفقیت‌های فزون‌تری دست یابند و از این طریق آن باشگاه‌ها تبدیل به یک واحد صنعتی بزرگ و ماشین پولسازی می‌شوند. این البته یک چرخه اقتصادی است که بین روسای باشگاه‌ها و صاحبان کالاها برقرار می‌شود و بده و بستانی با ارزش میلیاردها دلار و یورو در هر سال است و پایانی مشخص را هم نمی‌توان بر آن متصور بود، چرا که تا فوتبال محبوب و پولساز است همین وضع و همین طرز برخورد با آن ادامه خواهد داشت.

نقطه اوج این روند و بالاترین حد تجلی پروسه‌ای که برشمردیم در زمان برگزاری جام‌جهانی فوتبال است. با این که فرصت و زمان آن فقط هر چهار سال یکبار از راه می‌رسد اما در زمان انجام مسابقات توجه جهانیان چنان به آن معطوف است که حتی دولت‌ها جلسات خود را به تعویق می‌اندازند تا وزیران بتوانند مسابقه تیم ملی کشور خود را در جام جهانی ببینند. میزان رد و بدل شدن پول در حول و حوش این رقابت‌ها به حدودی باورنکردنی می‌رسد که حتی تنیس، بیسبال و گلف نیز قادر به رسیدن به آن نیستند و رونقی با این وسعت و میزان فقط در فوتبال رویت می‌شود و طبیعی است که سرمایه‌گذاران و شرکت‌ها و افراد علاقه‌مند، پول خود را در درجه اول در این ورزش صرف و هزینه کنند. با این اوصاف فوتبال همچنان بر سایر ورزش‌ها و در عرصه اقتصاد ورزش حکومت می‌کند و سایر رشته‌های ورزشی هم پذیرفته‌اند که زیر سایه آن حرکت و فعالیت کنند.

یکی از آن ورزش‌ها تنیس است که در اکثر محاسبات و نظرسنجی‌های سال‌های اخیر در رده دوم پولسازها قرار گرفته است.برگزاری مسابقات این رشته در تمامی 12 سال و جذابیت آن برای مردمی که از دیدن مسابقات امثال نوواک ژوکوویچ صربستانی؛ رافائل نادال اسپانیایی و روژه فده‌درر سوئیسی سیر نمی‌‌شوند و منحصر و محدود نبودن این ورزش به یکی دو کشور و ملت چیزهایی است که صاحبان کالاها و شرکت‌های علاقه‌مند را به سرمایه‌گذاری گسترده در این ورزش تشویق می‌کند. جوایز نقدی تنیسورهای برتر در مسابقات حرفه‌ای این رشته و در تورنمنت‌های A.T.P (اتحادیه تنیس حرفه‌ای مردان) به حدی رسیده که غیرقابل باور می‌نماید و ژوکوویچ می‌تواند در پایان فصل 2011 فقط از طریق حضور در این رقابت‌ها و قهرمانی‌های خیره‌کننده‌اش به 12 میلیون دلار جوایز نقدی دست یابد و این البته جدا از مبالغ کلان اضافه‌ای است که او و رقبای بزرگش از طریق شرکت در برنامه‌های تبلیغاتی جنبی و فعالیت‌های اقتصادی مختلف به دست می‌آورند.

گلف با ارقام بالای جوایزش و داشتن حدود 90 تورنمنت در طول سال برای حرفه‌ای‌های این ورزش، بیسبال با محبوبیت و گستردگی‌اش در آمریکای شمالی و شرق آسیا و بسکتبال با اشاعه جهان‌گیر آن دیگر ورزش‌های صاحب قوه تجاری خیره‌کننده هستند و دوومیدانی نیز که در کشور ما جایگاه بالایی ندارد و هوادارانش تنها اعضای خانواده و ورزشکاران آن را تشکیل می‌دهد برای هر مسابقه مهم خود 80 هزار نفر را به استادیوم‌ها در اروپا و آمریکا می‌کشاند. در ایران بعد از فوتبال همیشه بیشترین توجه به کشتی اعمال شده اما این ورزش سنتی و ارزشمند به رغم به ارمغان آوردن بیشترین مدال‌ها و افتخارات برای ایران، ریشه اقتصادی گسترده‌ای ندارد و چندان پولساز نیست. حتی مسابقات لیگ این رشته هر سال حداکثر با شرکت 6، 7 تیم، برگزار می‌شود، زیرا اسپانسرها هر میزان پول که در این ورزش هزینه کنند، همان را هم پس نمی‌گیرند، چه برسد به سودی که توجیه‌کننده این مشارکت باشد.