زنگی به افتخار سلامت

وزرا در این مراسم نمادین شرکت می‌کنند تا نشان دهند، زمینه رعایت بهداشت فردی و جمعی ریشه در آموزش‌های دوران مدرسه دارد. این زنگ هم مانند صدها زنگ دیگر امروز در مدارس نواخته می‌شود؛ اما آیا فقط طنین یک زنگ و سلام و صلوات و کف‌زدن‌های پس از آن می‌تواند دانش‌آموزان را به رعایت بهداشت ملزم کند یا منجر به رعایت بهداشت و فرهنگ‌سازی برای حفظ سلامت عمومی در مدارس شود؟

زنگ سلامت در حالی سال گذشته و سال‌های پیش از آن نواخته شد که اجرای برنامه‌های حفظ و ارتقای سلامت در مدارس با نارسایی‌های جدی روبه‌رو بود. سال گذشته در بحبوحه بازگشایی مدارس، بسیاری از شهرها و روستاهای کوچک کشور از وجود مربیان بهداشت بی‌نصیب بودند؛ مربیانی که هر سال به صورت قراردادی به مدارس دعوت می‌شدند، تا ماه‌ها پس از آغاز سال تحصیلی فراخوانده نشدند تا کسری اعتبارات مدارس به چشم نیاید.

بسیاری از دانش‌آموزان در شهرستان‌های دور و روستاهای دورتر، از ابتدایی‌ترین امکانات بهداشتی محروم بودند و از مشاوره و امکاناتی مانند دهانشویه و مایع دستشویی خبری نبود. سال قبل هم زنگ سلامت نواخته شد، اما در این نقاط دور کمتر کسی فهمید که در زیر مقنعه برخی کودکان شپش‌ها وول می‌خورند، یا نوجوانی در آستانه بلوغ به مشاوره نیازمند است.

زنگ سلامت سال قبل هم نواخته شد، اما سرانه بهداشت مدارس از 550 تومان فراتر نرفت شاید به همین دلیل در مدارسی که گاه فقط چند کوچه با ما فاصله داشتند با تمام شدن مایع و صابون در دستشویی‌ها، فاتحه بهداشت نیز خوانده می‌شد.

زنگ سلامت پارسال به صدا درآمد، اما در برابر مشکلات بهداشتی مدارس هیچ مسوولی در وزارتخانه پای میز مصاحبه ننشست تا صدای اعتراض شهرهای دورافتاده را بشنود، یا پاسخگوی علت توزیع نشدن شیر و نان غنی شده در برخی شهرها باشد.

زنگ سلامت در مدارس نواخته شد، اما سال‌هاست که سرویس بهداشتی مدارس فرسوده، فرسوده‌تر از کلاس‌هاست و در تهران و شهرستان‌ها بسیاری از والدین از وضعیت غیربهداشتی دستشویی‌ها گله‌مندند. از آن مهم‌تر این که زنگ‌ها هر سال به صدا در می‌آید، اما وضعیت نامناسب میز و نیمکت‌ها و کلاس‌های بدون تهویه هر سال نامناسب‌تر می‌شود و تحمل آن از ده‌ها سال قبل به عادتی تبدیل شده که نتیجه آن را می‌توان در مشکلات قامتی دانش‌آموزان مشاهده کرد.

با وجود چنین مشکلاتی، آموزش و پرورش هم گویی پی برده که زنگ نوازی به تنهایی فرهنگ بهداشت و سلامت نمی‌سازد. شاید مدارس «مروج سلامت» چاره مشکلات باشد.

مدارسی که قرار است امسال به 1200 واحد برسد تا بر استانداردهای بهداشتی در مدارس نظارت کند. اما تعداد این مدارس هنوز اندک است، شاید سال‌ها طول بکشد تا پای این مدارس به روستاهایی که از نعمت چند مربی بهداشت محرومند باز شود که در این صورت سرانه 550 تومانی کافی نخواهد بود. بنابراین زنگ سلامت نتیجه نمی‌دهد مگر با مدیریت و صرف اعتباراتی که در بودجه آموزش همواره مغفول مانده است. پس تا آن روز زنگی به افتخار سلامت می‌نوازیم.

کتایون مصری
گروه جامعه