ترس‌ها‌ از بین می‌رود

هنوز هیچ سندی وجود ندارد که بدانیم اوراکل با اعلام این خبر دقیقا به‌دنبال چیست، آیا کلادآفیس یک نرم‌افزار سبک است که همکاری را در وب ساده‌تر می‌کند و جا پای گوگل‌داکز می‌گذارد؟ آیا به‌دنبال همخوانی بیشتری است تا از فرمت‌های بیشتری پشتیبانی کند؟ آیا همانند مایکروسافت آفیس وب به‌دنبال فروش بیشتر است؟ آیا به‌دنبال پیاده‌سازی تک‌تک امکانات اوپن‌آفیس تحت وب است و به‌دنبال گرفتن آفیس زوهو است؟

اد اسکرون، معمار این پروژه تاکنون در این باره چیزی نگفته است. اما راجو وگسنا، رئیس زوهو اعلام کرده است که به‌احتمال زیاد، این نیاز است که استراتژی اوراکل را تعیین می‌کند. او معتقد است منتقل کردن تمام ویژگی‌های اوپن‌آفیس به اینترنت تلاش زیادی را می‌طلبد. زوهو با وجود 350برنامه‌نویس خبره، حدود 5سال وقت صرف کرد تا ایمیل‌خوان خود را به اینترنت منتقل کند.»

در مقایسه با این گفته، باید اشاره کنیم که سان برای توسعه اوپن‌آفیس تنها از 50برنامه‌نویس استفاده می‌کرد، در حالی که اوپن‌آفیس به بزرگی کد و سخت بودن کدهایی که به‌زبان‌های++‌C و Java نوشته شده است مشهور است. این منبع کد آنقدر عظیم است که به‌گفته وب‌سایت Ohloh حدود 411میلیون دلار و 7473برنامه‌نویس نیاز است تا این برنامه را از ابتدا بنویسند تا طی چندین سال به اتمام برسد.

گای کریز، ‌یکی از تحلیل‌گران موسسه برتن‌گروپ معتقد است مشکل عرضه سبک برنامه این است که جذب مشتری را دشوار می‌کند، در حالی که اوراکل می‌خواهد هرطورشده برنده این رقابت باشد.

به‌جز شرکت سان، سه شرکت دیگر آفیس تحت وب خود را عرضه کرده‌اند که این مساله نشان می‌دهد عرضه آفیس تحت وب دشوار نیست. حدود یک سال و نیم پیش، شرکتی به‌نام ZoooS LLC که در نوادا فعالیت می‌کرد، نگارش تحت وب اوپن‌آفیس را عرضه کرد. یک گروه کوچک نیز توانسته‌اند اوپن‌آفیس تحت وب را عرضه کنند که برای استفاده از آن، 65سنت به‌ازای هر ساعت هزینه می‌گیرند. اما از همه مهم‌تر، شرکت فرانسوی Ulteo با کمک فناوری جریان‌سازی نرم‌افزار می‌تواند اوپن‌آفیس را تحت وب منتشر کند. این شرکت بیش از 95000کاربر دارد که نسبت به نگارش تحت سیستم‌عامل همین نرم‌افزار علاقه بیشتری نشان داده‌اند. این موضوع در حالی اتفاق می‌افتد که اولتئو هیچ کمکی از سان نگرفت تا نگارش تحت وب خود را منتشر کند.

قبل از این‌که اوراکل، سان را خریداری کند، مدیرعامل این شرکت، لری الیسون برنامه‌نویسان اوپن‌آفیس را تشویق کرده بود تا این نرم‌افزار را از نو و بر مبنای فناوری دیگر سان به نام JavaFX منتشر کند.

یکی از برنامه‌نویسان ناول به‌نام مایکل میکز که شاخه‌ای از اوپن‌آفیس با نام Go-OO را به‌ثبت رسانده است در مورد این موضوع موافق نیست و معتقد است مجوزی که به‌صورت نیمه‌تجاری باشد، برای یک نرم‌افزار منبع‌باز به مرگ تبدیل می‌شود.

او همچنین از فناوری استاندارد وب نیز پشتیبانی نمی‌کند و معتقد است که استفاده از CSS و جاوااسکریپت برای چنین نرم‌افزاری غیر ممکن است. به‌اعتقاد میکز، کلادآفیس اوراکل یک رویای حبابی است و از نظر فنی چالش‌های زیادی برای غلبه وجود دارد.

گای کریز هم معتقد است که فناوری‌های مبتنی بر ایجکس برای پیاده‌سازی امکانات سازمانی کیفیت کافی ندارند. او معتقد است اگر قرار باشد از نرم‌افزارهای غنی‌کننده اینترنت استفاده کنند، فلش ادوبی یا سیلورلایت مایکروسافت بهتر است.

اسکریون اعلام کرده است که سان و اوراکل مدتی است که به‌طور مشترک با همدیگر روی کلادآفیس کار کرده‌اند. توبیاس کوپرز، مدیرفنی گروه توسعه نرم‌افزار معتقد است که عرضه به‌این زودی‌ها نخواهد بود. برای این‌که بتوان یک ابر واقعی ایجاد کرد، باید کلادآفیس روی کامپیوترهای زیادی تست شود و اگر بخواهیم تنها 25درصد از قابلیت‌های اوپن‌آفیس را به‌اینترنت منتقل کنیم، بیش از 100سال به‌ازای هر نفر از اعضای سان مایکروسیستمز زمان نیاز است.

به‌نظر می‌رسد در کوتاه مدت، اوپن‌آفیس هیچ تغییری نکند. نگارش سوم این نرم‌افزار که حدود 15 ماه پیش عرضه شده است، نشان می‌دهد که بیش از 123میلیون کاربر اوپن‌آفیس در دنیا وجود دارد. قرار است اوپن‌آفیس نگارش 2/3 انتهای ماه آینده عرضه شود و نگارش بعدی آن که 1/4/3 است، در ماه مارس 2011 عرضه شود.

اما در درازمدت، اوراکل با دقت بیشتری توسعه اوپن‌آفیس را دنبال خواهد کرد و این مساله به‌این معنی است که برای اوپن‌آفیس بنیاد مستقلی در نظر نخواهد گرفت.

بهتر است به این نکته اشاره شود که آی‌بی‌ام و ناول نیز به‌دنبال عرضه اوپن‌آفیس نگارش خود هستند و این چندشاخگی ممکن است به‌ضرر اوپن‌آفیس تمام شود.

اوپن‌آفیس در دو بخش طرفدار دارد:‌ شرکت‌های کوچک و متوسط از یک طرف و سازمان‌های دولتی و آموزشی از طرف دیگر. اوراکل اعلام کرده است که به‌دنبال پرکردن فاصله میان مشتریان خود است و قرار است روی مشتریان سازمانی تمرکز کند. همچنین به‌دنبال ایجاد نرم‌افزارهایی است که هوش تجاری را با اوپن‌آفیس ترکیب کرده و سیستم‌های مدیریت محتوای بهتری ارائه کند. بهتر است این نکته ذکر شود که این استراتژی را آی‌بی‌ام و مایکروسافت هم پیگیری می‌کنند. با این وجود، اوراکل به‌دنبال این است که با ارائه‌ سرویسی بیشتر مبتنی بر وب، خود را از دیگر رقبا جدا کند.

استارآفیس نرم‌افزاری است که سان بعد از خریدن آن در سال 2000، منبع‌باز اعلام کرد و شبیه به اوپن‌آفیس است، با این تفاوت که با قیمت 35دلار دسترسی به پشتیبانی مشتریان به کاربر داده می‌شود.

استارآفیس هنوز در وب‌سایت سان وجود دارد و گفته می‌شود اوراکل به‌دنبال بازنشستگی آرام استارآفیس است به‌طوری که مسوولان اوراکل در نشست خبری بعد از خرید سان حتی یک‌بار هم نام این نرم‌افزار را به‌میان نیاوردند. اما به‌نظر می‌رسد این نرم‌افزار به نرم‌افزار رایگان اوپن‌آفیس نگارش جامعه بدل شود و رایگان باقی بماند.

محمدرضا قربانی