تداخل کاری در خدمات پیراپزشکی

افزایش تعداد سونوگرافی‌های انجام شده توسط متخصصان زنان و زایمان و اکوکاردیوگرافی‌ها توسط متخصصان قلب در این سال‌ها بیش از پیش متخصصان رادیولوژی را نگران کرده است.

انجام این امور از سوی متخصصانی غیر از متخصصان رادیولوژی نه قانونی است و نه غیرقانونی چون ظاهرا در سال‌های گذشته این موضوع در سازمان نظام پزشکی مورد بررسی قرار گرفته اما به نتیجه‌ای نرسیده است.

قائم‌مقام سازمان نظام پزشکی کشور در این خصوص در گفتگو با «جام‌جم» اعلام می‌کند که بررسی این مساله در دستور کار شورای عالی این سازمان قرار دارد.

علیرضا زالی از رسانه‌ای شدن این موضوع چندان استقبال نمی‌کند و معتقد است پیچیدگی مساله به گونه‌ای است که باید در فضایی کاملا تخصصی مورد کارشناسی قرار گیرد.

دکتر عبدالرسول صداقت، رئیس انجمن علمی رادیولوژی ایران اما با غلط دانستن پدیده خودارجاعی مبنی بر این‌که پزشک، بیماری را تشخیص داده و شخصا خدمت پاراکلینیک را ارائه کند، می‌گوید: در چنین مسیری هیچ کنترلی وجود ندارد.

به گفته او هرچند پیشرفت علوم باعث تداخل بسیاری از رشته‌ها شده است، اما این تداخل نباید به تزاحم تبدیل شود.

صداقت معتقد است این مساله احتمال فساد را افزایش می‌دهد و وزارت بهداشت به عنوان متولی سلامت موظف است زیرساخت‌های لازم را برای کمترین آسیب و زیان به بیمار طراحی کند.

او با اشاره به این‌که حدود 1400 تا 1500 نفر رادیولوژیست فعال در سراسر کشور مشغول به کار هستند، ادامه می‌دهد: یک مطب رادیولوژی باید حداقل 100 متر مربع مساحت و برق 3 فاز داشته باشد و این به غیر از الزاماتی چون تکنیسین، منشی، خدمتکار و از همه مهم‌تر دستگاه‌های ده‌ها میلیون تومانی است.

به گفته وی، با توجه به این مساله و در نظر گرفتن تعرفه‌های ناعادلانه موجود که 4 سال است ثابت مانده، اگر یک رادیولوژیست ملک مطبش را بفروشد و پول حاصل را در بانک بگذارد، سود این امر به مراتب از درآمد او بیشتر خواهد شد.

صداقت با اشاره به بیعدالتی در این خصوص، ادامه می‌دهد:به لحاظ دانش علمی و تسلط، سونوگرافی جنین باید توسط متخصصان رادیولوژی انجام شود. من نمی‌دانم چه دست‌هایی پشت این ماجراست که با وجود مکاتبات مکرر انجمن رادیولوژی با وزارت بهداشت، رشته رادیولوژی در چارت وزارتخانه هنوز محلی از اعراب ندارد.

اختلاف مالی، نه علمی

در قوانین نظام سلامت کشور ما، اشاره‌ای درخصوص انجام کارهای پاراکلینیک از سوی پزشکان غیر متخصص این رشته‌ها وجود ندارد، اما در برخی کشورها پزشکان متخصص در انجام خدمات پاراکلینیک آزاد هستند.

دکتر ایرج خسرونیا، رئیس انجمن متخصصان داخلی ایران با اشاره به این موضوع، ادامه می‌دهد: دانسیتومتری استخوان (تشخیص پوکی استخوان)، سونوگرافی، نوار قلب و آندوسکوپی از جمله خدماتی هستند که در خصوص انجام آنها از سوی سایر پزشکان متخصص مشکلات و اختلاف نظر‌هایی وجود دارد که هنوزدر خصوص این اختلاف نظرها از سوی سازمان نظام پزشکی و وزارت بهداشت به نتیجه مشخص و روشنی نرسیده‌ایم.

او ادامه می‌دهد: از نظر علمی انجام این اموراز سوی سایر متخصصان جای ایراد یا اشکالی ندارد و اگر پزشکان متخصص غیر رادیولوژیست این خدمات را با ایراداتی در تشخیص انجام می‌دادند، مسلما موضوع منتفی بود؛ اما پزشکانی که این خدمات را در مطب‌های خود انجام می‌دهند از نظر علمی مشکلی در ارائه ندارند.

خسرونیا به مسائل مالی به عنوان مشکل اصلی این اختلاف نظرها اشاره و اظهار می‌کند: در این مورد بیشتر مسائل مالی مد نظر است تا کیفیت علمی کار و البته مسائل مالی بی‌اهمیت نیست و باید با تصمیمی درست تکلیف این اختلافات مشخص شود.

او با اشاره به این موضوع که در مسائلی مشابه حضور پزشکان عمومی در عرصه زیبایی و پوست نیز مورد انتقاد قرار می‌گیرد‌، می‌گوید: باید توجه کنیم با وضعیتی که پزشکان عمومی از لحاظ معیشتی دارند، گرایش به چنین اموری می‌تواند برای آنها درآمدزایی کند، اما با این حال متخصصان این رشته نسبت به حضور آنها اعتراض می‌کنند.

رئیس انجمن متخصصان داخلی ایران مساله را پیچیده عنوان می‌کند و معتقد است: امکان حل این به اصطلاح تداخل کاری با توجه به پیچیدگی مساله نیازمند کار کارشناسی اصولی و اساسی دارد.

مناطق محروم، محروم از رادیولوژیست‌ها

دکترحسینعلی شهریاری، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس می‌گوید: البته هر پزشک متخصصی می‌تواند نسبت به رشته تخصصی خودش اطلاعاتی کسب کند و نیاز‌های اولیه‌اش را در حوزه درمان برطرف نماید.

او تاکید می‌کند: اما اختلاف اصلی در این مورد بین متخصصان رادیولوژی و متخصصان زنان و زایمان است که به سونوگرافی برمی‌گردد.

به گفته او وزیر بهداشت این مساله را به یک گروهی شامل متخصصان رادیولوژی، متخصصان زنان و گروهی بی‌طرف ارجاع داده که قرار شده کار کارشناسی لازم انجام شود تا نظر نهایی داده شود.

او اعتقاد دارد: البته در موارد اورژانس این‌که پزشکی این خدمات را ارائه کند مورد تایید است، مثلا در شهر تهران مساله‌ای که مطرح می‌شود این است که شب‌ها مراکز رادیولوژی تعطیل است و کلا ساعت کار این مراکز محدود به زمان‌های خاصی می‌شود و فقط مراکز خاصی که شبانه‌روزی و خصوصی است، ارائه خدمات می‌کنند.

شهریاری با بیان این‌که در مناطق محروم و برخی شهرستان‌ها متخصص رادیولوژی نداریم، ادامه می‌دهد: اعتقاد ما این است کارهای تخصصی را باید متخصصان رادیولوژی انجام دهند، اما نباید این مساله به گونه‌ای باشد که در صورت نبود نیروی متخصص رادیولوژی یا در موارد ضروری امکان ارائه این خدمات از سوی سایر متخصصان محدود شود؛ البته این‌که بابت این خدمات پاراکلینیک که در مطب‌ها انجام می‌شود، آیا باید پولی دریافت شود یا خیر مساله‌ای است که به نظر می‌رسد وزارت بهداشت باید مورد بررسی قرار دهد.

به گفته او می‌شود خدمات تخصصی را تقسیم کرد چرا که برخی از خدمات کاملا تخصصی هستند و لازم است تنها از سوی متخصصان رادیولوژیست انجام شود، اما خب این مساله به این معنی نیست که همه این خدمات باید از طرف رادیولوژیست‌ها انجام شود.

او تاکید می‌کند: این مشکل بیشتر به مسائل مالی برمی‌گردد تا مسائل علمی که امیدواریم با کار کارشناسی دقیق و در نظر گرفتن حقوق هر دو گروه در وزارت بهداشت، کاری درست در این حوزه صورت گیرد.