صنایع، مصرف‌کنندگان بزرگ انرژی

 بخش صنعت از جمله بخش‌های عمده مصرف انرژی در کشور است که مطابق با اطلاعات ارائه شده در ترازنامه هیدرو کربوری کشور در سال 1386، مصرف این بخش (با در نظر گرفتن مصرف بخش کشاورزی و نیروگاه‌ها) بالغ بر 14/430 میلیون بشکه معادل نفت خام ‌ است که در میان بخش‌های مصرف‌کننده دیگر از جمله بخش خانگی و تجاری با مصرف 369 میلیون بشکه معادل نفت خام و بخش حمل و نقل با 47/258 میلیون بشکه معادل نفت خام در جایگاه اول قرار دارد. بنابراین می‌توان گفت که بخش صنعت حدود 07/40 درصد از کل مصرف نهایی انرژی کشور را در سال 1386 به خود اختصاص داده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد، عدم کارایی فنی مصرف انرژی و هدر رفتن قریب به یک‌‌‌‌‌سوم از کل انرژی در فرآیندهای صنعتی و اثرات زیست‌محیطی ناشی از آن، ضرورت بهینه‌سازی مصرف انرژی در صنایع را واضح و آشکار می‌سازد. شناخت صنایع انرژی‌بر در راستای صرفه‌جویی و افزایش کارایی در مصرف انرژی از نخستین اقداماتی است که در این زمینه صورت گرفته است.

از جمله اقدامات مهم و عملی در زمینه مدیریت مصرف انرژی، توجه به راهکارهای صرفه‌جویی انرژی در کارخانجات مختلف است. این امر از طریق انجام ممیزی انرژی در کارخانه‌ها جهت مشخص کردن فرصت‌های صرفه‌جویی و عملی ساختن راهکارهای حاصل از ممیزی انرژی و تدوین و به کارگیری معیار مصرف سوخت و انرژی در آنها امکان‌پذیر است. در این راستا ممیزی انرژی به‌منظور شناسایی پتانسیل‌های صرفه‌جویی و راهکارهای اجرایی آن در واحد‌های صنعتی، اعمال مدیریت انرژی به‌منظور کنترل دائمی و پایدار مصرف انرژی در واحدهای صنعتی و ایجاد سیستم اطلاع‌رسانی و بانک اطلاعات انرژی در صنعت از سوی کارشناسان مورد تاکید قرار گرفته است. همچنین به منظور مدیریت انرژی در بخش صنعت تجهیز آزمایشگاه‌ها، آموزش نیروی انسانی به‌منظور ایجاد تشکیلات مناسب مدیریت انرژی در صنایع، توسعه فناوری‌های صرفه‌جویی انرژی و کمک به اجرای طرح‌های صرفه‌جویی و افزایش بازده انرژی در صنایع بایستی مورد توجه قرار گیرد.

مسعود ابوال‌شیخی