کم‌کاری بهتر از گوشه‌نشینی

چه شد که در سریال‌ شیخ‌ بهایی بازی کردید. آن هم پس از مدت‌ها؟

اول از همه به دلیل این‌که این سریال متن خیلی خوبی داشت و قصه آن بسیار شیرین و روان بود و سپس به دلیل حضور شهرام اسدی به عنوان کارگردان این اثر که مهم‌ترین دلیل من برای پذیرفتن این کار بود.

چرا مدت زیادی کم کار شده بودید و خبری از شما در عرصه تلویزیون و سینما نبود؟

چون نقش‌هایی که به من پیشنهاد می‌شد، نقش‌هایی نبودند که دوست داشته باشم و برایم ایجاد انگیزه کنند. من هم بازیگری نیستم که در هر نقشی ظاهر شوم. به نظرم کم‌کاری بهتر از پرکاری بی‌اثر است.

شناخت‌تان نسبت به نقش شیخ رفیع تا چه اندازه بود؟

من در مورد شخصیت شیخ بهایی اطلاعات محدودی داشتم، در طول کار شهرام اسدی، به عنوان کارگردان اطلاعات زیادی را در اختیار ما می‌گذاشت و برای رسیدن به این نقش، حضور ایشان بسیار موثر بود و از آن‌جایی که این شخصیت، یکی از مخالفان شیخ بهایی بود از این رو دست من برای ارائه آن بازتر بود و هر چه کار جلوتر می‌رفت بیشتر با نقش ارتباط برقرار می‌کردم و مشکل چندانی نداشتم.

به طور کلی با چه جور نقش‌هایی راحت‌تر ارتباط برقرار می‌‌کنید؟

من همه نقش‌ها را دوست دارم به شرط آن‌که بتوانم از عهده آن بربیایم.

همان‌طور که خودتان هم اشاره کردید، حضور کارگردان در کار و بخصوص کارهای تاریخی بسیار مهم است. هدایت شهرام اسدی در این سریال چگونه بود؟

بسیار هدایت درست و دقیقی داشتند. ضمن این که ما خیلی خوب حرف یکدیگر را می‌فهمیدیم و از نقطه نظرات یکدیگر در روند بهتر کار استفاده می‌کردیم.

چرا در سریال‌های تاریخی کمتر از گذشته بازی می‌کنید. در حالی که می‌دانم این ژانر را بسیار دوست دارید؟

بله. اما در سال‌‌های اخیر فرصتی فراهم نشده بود تا در این نوع کارها حضور پیدا کنم. اما با این همه اگر کار خوبی ساخته شود حتما بازی خواهم کرد.

آقای شنگله، یکی از شاخصه‌های سریال‌های تاریخی، پر بازیگر بودن آنها است. به نظر شما این مساله تا چه حد در موفقیت یا حتی عدم موفقیت یک سریال اثر دارد؟

به نظرم پر بازیگر یا حتی کم بازیگر بودن یک کار به فضایی که قصه در آن پیش می‌رود بستگی دارد. البته در شیخ بهایی ما کمتر با صحنه‌های شلوغ روبه‌رو هستیم. به هر حال من فکر می‌کنم قصه در این مورد حرف اول را می‌زند و نمی‌توان یک حکم قطعی در این مورد صادر کرد.

مجموعه شیخ‌بهایی در پرونده هنری شما چه جایگاهی دارد؟

بازی در این سریال برایم تجربه خوبی بود.

فکر می‌کنم شما سال 74 بازنشسته شده‌اید. با این همه چرا باز هم فعالیت می‌کنید؟

بیشتر افرادی که بازنشسته می‌شوند سعی می‌کنند استراحت کنند اما من وقتی بیکار هستم واقعا عذاب می‌کشم و خودم را باطل می‌دانم بنابراین ترجیح می‌دهم گاهی کار کنم. چرا که کم کاری به مراتب بهتر از گوشه‌نشینی است.

استادانی که در زمینه بازیگری داشته‌اید را به خاطر دارید؟

بزرگ‌ترین و بهترین استادم آقای رفیع حالتی بود که مهم‌ترین و ارزشمندترین درس را به من می‌داد.

چه درسی؟

این که صحنه تئاتر نه مسجد است و نه کلیسا. اما مقدس است و وقتی می‌خواهید وارد این صحنه شوید باید پاک و مطهر باشید. این حرف برایم ارزش والایی دارد.

در حال حاضر به اولین کارتان چگونه نگاه می‌کنید؟

اولین کار من یک کار تاریخی بود که به زمان سلجوقیان مربوط می‌شد. وقتی لباس مخصوص آن دوران را تنم کردم واقعا ترسیده بودم و یادم هست که من را هل دادند روی صحنه چون داشتم فرار می‌کردم. شاید اگر آن لباس را نمی‌پوشیدم و آن نقش را بازی نمی‌کردم الان اینجا نبودم.

یک تعریف صریح و کامل از تلویزیون؟

تلویزیون رسانه مردمی است که همه‌گونه مخاطب را در بر می‌گیرد و پایگاهی است برای آموزش و همین طور تبلیغات.

آقای شنگله به نظر شما ساخت سریال‌های تاریخی تا چه حد در بالا بردن فرهنگ مخاطبان ما موثر است؟

در وهله اول باید بگویم که ساخت این آثار بسیار سخت است. چراکه بعضا اطلاعات جامع و کاملی درخصوص شخصیت‌های تاریخی در دست نیست. ضمن این که ما 2 نوع سریال تاریخی داریم؛ یکی سریال‌های تاریخی، مذهبی و دیگری سریال‌های تاریخی و معاصر که هر دوی آنها نیاز به مطالعات وسیع دارند تا به بهترین نحو به تصویر کشیده شوند.

فکر می‌کنید مهم‌ترین نقطه ضعفی که در این گونه کارها وجود دارد چیست؟

به نظرم بیان و گفتار در اکثر این آثار ضعیف هستند و حتی گاهی مخاطب را هم آزار می‌دهد.

از چه جهت؟

ببینید معمولا خیلی از گفتارها در این نوع کارها آهنگین است یا حتی خیلی کتابی که از این جهت مخاطب با شخصیت‌های آنها احساس غریبگی می‌کند و آن ارتباطی را که باید نمی‌تواند برقرار کند که اگر بتوانیم دقت بیشتری در این مورد داشته باشیم، نتیجه بهتری هم خواهیم گرفت.

اسماعیل شنگله چقدر به گذشت زمان فکر می‌کند؟

سعی می‌کنم از گذشته درس بگیرم و اشتباهاتم را تکرار نکنم.

خسرو شکیبایی... .

ایشان در ابتدای این سریال در شیخ بهایی حضور داشتند و به خوبی هم هنرنمایی کردند. فقط می‌توانم بگویم خیلی زود ایشان را از دست دادیم و این رفتن زودهنگام، حسرتی همیشگی برای ماست.

محبوبه ریاستی