سال پراجرای موسیقی ایرانی

ارکستر ملی ده ساله شد : نخستین اجرای سال را 2 ارکستر بزرگ ایران یعنی ارکستر موسیقی ملی 4 تا 6 اردیبهشت ماه و پس از آن ارکستر سمفونیک تهران به عهده داشتند. ارکستر موسیقی ملی امسال دهمین سال فعالیت خود را جشن گرفت و گلچینی از بهترین قطعات خود را روی صحنه برد. این اجرا یکی از بهترین و پر طرفدارترین اجراهای این ارکستر بود.

سهم ارکستر سمفونیک از سال 87

منوچهر صهبائی از اواخر سال 86 به ایران آمد تا جایگزین نادر مشایخی شود و رهبری ارکستر سمفونیک تهران را به عهده بگیرد. اولین اجرای این ارکستر در خرداد ماه سال 87 برگزار شد. حضور رهبری تازه، امیدهایی را برای بهبود اوضاع ارکستر زنده کرد، اما با وجود به پایان رسیدن سال 87 و آمدن سال نو هنوز زمزمه‌های اعتراض نوازندگان ارکستر شنیده می‌شود و تغییر بنیادینی در اوضاع نوازندگان و فراهم آوردن امکانات ارکستر ایجاد نشده است.

این ارکستر سال گذشته به 3 مناسبت سالگرد رحلت رهبر کبیرانقلاب، هفته دفاع مقدس و جشنواره موسیقی فجر به اجرای برنامه پرداخته است، اما مسوولان دفتر موسیقی اعلام کرده بودند اجراهای ارکستر بیشتر از گذشته خواهد بود.

پر کاری شجریان و استقلال همایون

برخلاف سال‌های گذشته محمدرضا شجریان سال پر حضوری را در ایران پشت سر گذاشت. از سویی پیگیری و برگزاری کارگاه‌های آواز و از سویی دیگر برگزاری چند اجرا در قالب کنسرت‌های اختصاصی و جشن خانه موسیقی مخاطبانش را بیشتر از گذشته سیراب کرد.

کنسرت استاد، امسال بدون حضور پسرش و با گروهی که بسیاری از نوازندگانش را جوانان تشکیل می‌دادند، برگزار شد. حتی دختر استاد، مژگان هم سه تار به دست گرفت و او را همراهی کرد.

او امسال نمایشگاهی هم از تابلوهای خوشنویسی که از طرف هنرمندان مختلف در طول سال‌ها به او اهدا شده بود برگزار کرد که بازدیدکنندگان زیادی برای دیدن تابلو‌ها به آنجا رفتند.

همایون شجریان هم به عنوان خواننده‌ای مستقل به اجرای کنسرت با گروه موسیقی دستان پرداخت. این کنسرت مورد استقبال هنرمندان و دوستداران موسیقی قرار گرفت. او امسال به جای همراهی پدر در کنسرت، کنسرت مستقلی با یکی از گروه‌های نام آشنای موسیقی ایرانی برگزار کرد.

اجرای گروه‌های سه‌گانه شیدا

محمدرضا لطفی که سال 86 و پس از 25 سال در ایران کنسرتی برگزار کرده بود، امسال شاگردانش را که در طول سال گذشته با آنها کار کرده بود به معرض قضاوت گذاشت. شاگردان او در قالب 3 گروه و با عنوان گروه‌های سه‌گانه شیدای بانوان، بازسازی و همنوازان به اجرای برنامه پرداختند.

علی‌رغم حضور مخاطبان در این کنسرت‌ها، اما کارشناسان و موسیقیدانان چندان استقبالی از اجرای این گروه‌ها نشان ندادند. وقتی جشنواره موسیقی فجر از لطفی دعوت به همکاری کرد، او دوباره گروه‌های سه‌گانه خود را روی صحنه برد تا دومین اجرای خود را در سال 87 رقم بزند. متاسفانه این بار مخاطبان نیز با سردی با برنامه‌های او برخورد کردند و قسمت همکف تالار کشور پر نشد. لطفی در این برنامه برخی قطعاتی را که 30 سال پیش در مجموعه چاووش شماره‌های 6 و 8 اجرا کرده بود، به اجرا درآورد.

کریس دی برگ در ایران

در حوزه موسیقی پاپ که امسال سال بی‌سر و صدا و آرامی را پشت سر گذاشت، می‌توان مهم‌ترین اتفاق را نصیب یک هنرمند خارجی کرد. کریس دی برگ خواننده پرطرفدار و مشهور ایرلندی، امسال بیش از هنرمندان داخلی به چهره خبرساز تبدیل شد و در سفر کوتاهی که به ایران داشت همه چشم‌ها را متوجه خودش کرد.

این هنرمند قرار بود با گروه آریان همکاری مشترکی در زمینه اجرای کنسرت داشته باشد. حتی مدیر برنامه‌های این گروه زمان برگزاری این برنامه‌ها را هم ماه دوم پاییز امسال اعلام کرد، اما اجرای این کنسرت به تحقق نپیوست و از طرف برنامه‌ریزان یا از طرف مسوولان مربوط نیز توضیحی به مردم ارائه نشد.

این همکاری تنها به انتشار آلبوم جدید گروه آریان به همراهی یک قطعه مشترک از این گروه و کریس دی برگ منجر شد. اگرچه با برگزار نشدن کنسرت بعد از آن کنفرانس خبری پر و پیمان، پایان چندان خوشی را نمی‌توان برای این همکاری در نظر گرفت، اما برای موسیقی ایران حضور یک خواننده شناخته شده در ایران قابل توجه است.

جشن خانه موسیقی و حذف بهترین آلبوم‌های موسیقی

خانه موسیقی امسال پر شاخ و برگ ترین جشن خود را برگزار کرد. این جشن که به مناسبت نهمین سالگرد تشکیل این خانه برگزار می‌شد، با کنسرت‌های استادان و بزرگان موسیقی آغاز شد و در شب پایانی با حضور هنرمندان و استادان موسیقی به پایان رسید.

این کنسرت‌ها با هدف کمک‌های مالی به خانه موسیقی از سوی هنرمندان انجام شد که ارکستر موسیقی ملی، گروه کامکارها و استاد شجریان در آن به اجرای برنامه پرداختند.

بخش اول با موفقیت انجام شد، اما بخش دیگر جشن اعلام جایزه بهترین آثار موسیقی سال بود که قرار شده بود همزمان با برگزاری جشن و در شب مراسم به بهترین آثار موسیقی که سال گذشته منتشر شده است، تعلق بگیرد.

اما در شب جشن هیات داوران به هیچ‌کدام از آلبوم‌های موسیقی جایزه‌ای اهدا نکرد و تندیس‌هایی که برای جوایز در نظر گرفته شده بود به استادان و پیشکسوتان موسیقی تعلق گرفت.

اما داریوش پیرنیاکان دبیر جشن اعلام کرد آلبوم‌های موسیقی از سال دیگر به رقابت و ارزیابی گذاشته می‌شود و امسال از پیشکسوتان تقدیر می‌شود.

کنسرت علیزاده و درویشی

زمستان سال گذشته وقتی اجرای آثار 2 هنرمند مطرح، حسین علیزاده و محمدرضا درویشی به روی صحنه رفت، اعطای لقب شکوفایی موسیقی ایرانی برای سال 87 برازنده‌تر از قبل به نظر رسید. همکاری ارکستر سمفونیک ناسیونال اکراین با این دو هنرمند و گروه ایرانی نیز به اهمیت اجرا اضافه کرد. این اجرا حرف و حدیث‌های زیادی به همراه داشت. ناشر و نویسنده کتاب کلیدر که از قطعه ساخته شده توسط درویشی چندان رضایتی نداشتند به استفاده از نام کتاب اعتراض کردند و آن را بی‌ربط به موضوع رمان دانستند.

موضوع دیگری که همراه با این اجرا اعتراض برخی هنرمندان بخصوص نوازندگان ارکستر سمفونیک را بر انگیخت دعوت از یک ارکستر خارجی برای همراهی نوازندگان ایرانی برای کنسرت بود. آن هم قطعاتی که به گفته کارشناسان و نوازندگان ارکستر سمفونیک تهران برخلاف نظر درویشی، این ارکستر از اجرای آن بر می‌آمد.

موسیقی پاپ و سال آرامش

علی‌رغم کنسرت‌هایی که سال گذشته در حوزه موسیقی پاپ برگزار شد این حوزه را باید یکی از کم‌اتفاق‌ترین حوزه‌های سال دانست. یکی از مهم‌ترین کنسرت‌های سال گذشته به همت یونیسف و با عنوان جشنواره فرهنگی ایدز برگزار شد. اجرای 4 هنرمند موسیقی پاپ علیرضا عصار، مهران مدیری، مانی رهنما و پیمان یزدانی در این کنسرت آن هم در سالی که تعداد انگشت شماری کنسرت پاپ برگزار شد را باید از اتفاق مهم این دوره دانست. موسیقی پاپ پس از پایان ماه‌های عزاداری جنب و جوش بیشتری پیدا کرد و آخرین ماه سال شاهد برگزاری کنسرت‌های متعددی از سوی هنرمندان این حوزه بودیم. اجراهای احسان خواجه امیری، فرمان فتحعلیان، رضا صادقی، پیمان یزدانیان و علیرضا عصار را می‌توان از کنسرت‌های اسفند دانست.

آشتی دوباره عصار و حجازی

حجازی و عصار که بیش از 3 سال پیش آخرین همکاری مشترک خود را با اجرای کنسرتی در فرهنگسرای بهمن با موفقیت پشت سر گذاشته بودند با یک مکث طولانی به ادامه همکاری با یکدیگر خاتمه دادند. حجازی برای ادامه تحصیلات به اروپا سفر کرد و عصار نیز برای آلبوم تازه‌اش نهان مکن با شهرداد روحانی، آهنگساز و رهبر ارکستر سمفونیک همکاری کرد. اگرچه هیچ‌کدام از این دو هنرمند به صورت علنی به اختلافات خود درباره ادامه کار مشترک اشاره‌ای نکرده بودند، اما از میان گفتگوهای آنها می‌شد این اختلافات را پیدا کرد. پایان سال 87 برای این دو هنرمند آغازی دوباره بود و آنها باز هم در کنار هم به اجرای کنسرت و برنامه مشغول شدند. عصار و حجازی همچنین سرگرم ضبط قطعاتی برای آلبوم تازه خود هستند.

تغییر مدیریت دفتر موسیقی ارشاد

یکی از اتفاقات مهم که سال 87 در زمینه موسیقی رخ داد تغییر مدیرکل دفتر موسیقی ارشاد بود. البته این تغییر در روزهای پایانی سال اتفاق افتاد و قضاوت درباره چگونگی آن را باید به بعد موکول کرد. «خبری» در روزهای آغازین و ورود کار نیز با اعلام محدودیت‌هایی برای هنرمندان در اجرای کنسرت ، اعتراض بسیاری از هنرمندان را برانگیخت. براساس سیاست‌های دفتر موسیقی هر هنرمندی تنها می‌تواند 2 شب را برای اجرای کنسرت انتخاب کند. البته پس از اعتراضات هنرمندان، خبری اعلام کرد این قانون از زمان مدیریت قبلی وجود داشته و او قانون تازه‌ای در این زمینه وضع نکرده است. در حالی که در دوره گذشته هنرمندان از وجود یا اعمال چنین قانونی خبر نداشتند.

آزاده شهمیر نوری