ویتامین‌ها و پوست (بخش2)

ویتامین E

به جرات می‌توان گفت در مورد تاثیرات هیچ ویتامینی بر روی پوست به اندازه ویتامین E صحبت نشده است. سال‌هاست که این ویتامین را به عنوان داروی ضدپیری می‌شناسند و در موارد آرایشی  بهداشتی استفاده می‌کنند. کاهش قرمزی ناشی از نور خورشید، کاهش ورم آفتاب سوختگی از اثرات مفید آن است و کاهش قابل ملاحظه چین و چروک پوست در اثر استفاده موضعی آن ثابت شده است.

آجیل (شامل بادام، فندق و گردو)، تخم آفتابگردان، روغن ذرت، مارگارین، مایونز، روغن ذرت، گل آفتابگردان، سویا، دانه پنبه، کانولا، اسفناج و کلم پیچ، سیب‌زمینی، لبنیات و سبوس گندم منابع اصلی ویتامین E هستند. ویتامین E ضد ریزش مو، موثر در درمان بیشتر بیماری‌های پوستی، کند کردن پدیده پیری سلول‌ها، بافت‌ها و همچنین باعث بهبود سریعتر زخم‌ها می‌شود.

ویتامین E شامل دو دسته توکوفرول‌ها و توکوترینول‌هاست. البته فرم‌های فعال آن، آلفا و گاماتوکوفرول می‌باشند که به عنوان آنتی‌اکسیدان‌های محلول در چربی فعالیت می‌کنند و آلفاتوکوفرول از گاماتوکوفرول فعال‌تر است.

آلفاتوکوفرول به طور طبیعی در غشای سلولها حضور دارد و با خنثی کردن رادیکال‌های اکسیژن از تخریب سلول جلوگیری می‌کند.

در مورد اثرات پوستی ویتامین E، نظریات زیادی وجود دارد. به عنوان مثال اثراتی مانند افزایش رطوبت و لطافت پوست و اثر محافظت در برابر نور، برای آن قایل می‌باشند. آلفاتوکوفرول موضعی بر خلاف ویتامین E خوراکی در مصرف‌های مکرر، SPF معادل سه بر پوست اعمال می‌کند و می‌تواند از تورم و قرمزی ناشی از اشعه ماوراء بنفش جلوگیری کند، که این عملکرد ویتامینE، به واسطه جذب نور و خنثی کردن رادیکال آزاد توسط آن، صورت می‌گیرد.

ویتامین E، به علت مهار تولید و ترشح واسطه‌های شیمیایی مثل هیستامین، می‌تواند اثرات ضدالتهابی نیز روی پوست داشته باشد.

ویتامین C

ویتامین C یک ویتامین محلول در آب است که در سبزیجات و مرکبات یافت می‌شود. پرتقال، فلفل سبز، هندوانه، خربزه، گریب‌فروت، گرمک، توت‌فرنگی، انبه، گل‌کلم، گوجه‌فرنگی، کلم فندقی، کاهو و سیب‌زمینی غنی از ویتامین C هستند.

فرم فعال آن، L  اسکوربیک اسید است که به عنوان یک آنتی‌اکسیدان با خنثی کردن رادیکال‌های آزاد و با احیای ویتامین E از فرم رادیکالی‌اش به فرم فعال، عمل می‌کند.

ویتامین C برای رشد و ترمیم بافت‌ها در همه قسمت‌های بدن ضروری است. این ویتامین برای تشکیل کلاژن لازم است. ویتامین C نیز در آب، محلول است و در میوه‌ها و سبزیجات تازه وجود دارد. این ویتامین اثر مهم ضداکسیدکنندگی دارد و سبب تولید کلاژن می‌شود. این ویتامین به مواد آرایشی  بهداشتی اضافه می‌شود، زیرا خاصیت ضداکسیدکنندگی آن سبب رفع لکه‌های پوست و جلوگیری از پیری زودرس می‌شود و از طرف دیگر تولید ویتامین E را افزایش می‌دهد. این ویتامین سبب کاهش قرمزی پوست ناشی از آفتاب و نیز کاهش عوارض آفتاب سوختگی می‌شود. اثر ضدالتهابی این ویتامین تاثیر مفیدی در درمان بیماری‌هایی چون اگزما و پسوریازیس دارد.

البته این‌که نوع خوراکی یا موضعی ویتامین C به چه میزان در پوست موثر باشد، هنوز مورد بحث است. بعضی محققان نشان داده‌اند که مصرف موضعی 10 درصدL   آسکوربیک اسید میزان ویتامین C در پوست را افزایش می‌دهد.

به علت غیرفعال شدن این ویتامین در حضور نور، رطوبت و اکسیژن، فرمولاسیون فرآورده‌های موضعی ویتامین، مشکلات زیادی دارد. جالب این‌که ویتامین C در پوست هم مانند فرآورده‌های پوستی، ناپایدار است و ذخایر 0051mg آن در بدن، مرتبا تقلیل می‌یابد.