دولت نهم و مسائل فرهنگی

یکی از آفات دولت ها تک بعدی شدن آنهاست ، به این معنی که گاهی دولتی یک ارزش را مورد توجه قرار می دهد و از سایر ارزش ها غافل می ماند.

کد خبر: ۱۵۷۰۵۰

حال آن که هنر یک دولت آن است که جامعه متعادل ایجاد کند، جامعه ای که در آن همه ارزش ها به طور هماهنگ و در حد لازم رشد کرده باشند، همچنان که انسان کامل انسانی است که همه ارزش های انسانی را به طور هماهنگ در خود رشد داده باشد. دولت های سازندگی و اصلاحات و دولت فعلی دچار این آفت بوده اند. دولت سازندگی به دنبال توسعه سریع اقتصادی و عمرانی بود هر چند منجر به شکاف عمیق طبقاتی شود و عدالت اجتماعی قربانی گردد یا اصول شهرسازی زیر پا گذاشته شود، چنان که پرتوقعی و زیاده خواهی قشر سرمایه دار یا تراکم جمعیت در برخی مناطق شهرهای بزرگ و افزایش مشکل ترافیک میراث آن دوره است.
دولت اصلاحات ثقل کار خود را بر مساله آزادی قرار داد و از سایر ارزش ها غافل ماند، گویی در مکتب اسلام ارزش دیگری وجود ندارد. آزادی نیز گاه به معنی غربی آن یعنی آزادی حیوانی تفسیر شد و کم کم آثار انحطاط اخلاقی و فرهنگی در جامعه ما هویدا گردید و جنبه های مثبت این شعار نیز که افزایش آزادی اندیشه و آزادی بیان بود تحت الشعاع آن قرار گرفت.
در چنین شرایطی زمان انتخابات نهم ریاست جمهوری فرا رسید. اکثریت قاطع مردم به دنبال رئیس جمهوری بودند که به اهداف اولیه انقلاب اسلامی مانند عدالت اجتماعی ، معنویت ، آزادی اندیشه و بیان ، استقلال فرهنگی و مکتبی معتقد باشد و خودباختگی پدید آمده در مقابل غرب را بزداید و کاستی های فرهنگی 16 سال گذشته را جبران و ترمیم کند و خلاصه پایبند به اجرای احکام اسلام باشد. متاسفانه نامزدهای ریاست جمهوری ازجمله جناب آقای دکتر احمدی نژاد سیاست های فرهنگی خود را به روشنی بیان نکردند شاید به خاطرترس از ریزش آرا و حفظ دو قشر متدین و غربگرا. اما مردم پایبندی کاندیداهای اصولگرا به ارزش های اسلامی و تغییر فضای فرهنگی کشور را امری مفروض و مسلم در نظر گرفته بودند.
گرچه صاحب نظران تیزهوش به سیاست های فرهنگی آنها خصوصا آقای احمدی نژاد که کم کم از دیگران پیشی می گرفت به دیده تردید می نگریستند، بویژه که نماینده ایشان برای مناظره در مسائل فرهنگی فردی بود با وسعت مشرب بیش از حد و همان موقع نیز افرادی از برخی اظهارات او غافلگیر شدند، اما آن را عقیده شخصی تلقی یا حمل به صحت کردند. امروز همان فرد و افرادی مانند او مشاوران فرهنگی رئیس جمهور هستند و همان فرد گفته است «مشکل ما کوتاه بودن مانتوی خانم ها نیست» یعنی مسخره کردن پوشش اسلامی. شنیده شد که این فرد برکنار شد.
باری ، مردم به این امید که رئیس جمهور اصولگرا کاستی های فرهنگی موروث از دولت های گذشته را یک یک برطرف خواهد کرد، به ایشان رای دادند؛ اما دریغ از توجه موثر و با برنامه به مسائل فرهنگی در طول نزدیک به 3 سال که از عمر دولت نهم می گذرد. به عبارت دیگر در این مدت مردم یک اصولگرایی ناقص را تجربه کردند، به این معنا که در زمینه های ایجاد حماسه و صلابت ، سیاست خارجی ، بسط عدالت اجتماعی و زدودن خودباختگی در مقابل غرب آثار مثبتی را مشاهده کردند، اما در زمینه توجه به فرهنگ عمومی و ارتقای سطح اخلاق جامعه نه تنها اقدام موثری را ملاحظه نکردند بلکه اگر نهادی هم اقدام به کاری کرد، از سوی دولت تخطئه شد.
در واقع سیاست های فرهنگی دولت نهم همان سیاست های دولت اصلاحات است با این تفاوت که تهاجم فرهنگی در دستور کار دولت نهم نیست ، گرچه این دولت گوی سبقت را در برخی امور مشتبه از دولت اصلاحات ربوده است. افتتاح بنگاه های مروج فرهنگ غربی مانند بنتون که حتی عبارت تابلوی خود را نیز به انگلیسی تعبیه کرده و چند شعبه در کشور دایر نموده است از محصولات دولت اصولگرای فعلی است ، کاری که دولت اصلاحات به خاطر متهم بودن به غربگرایی ، تصور انجامش را هم نمی کرد. یا شرکت بانوان در مسابقات ورزشی بین المللی در مواردی که توام با گناه مسلم است و اگر مراجع تقلید فیلم آنها را مشاهده کنند قطعا حکم به تحریم خواهند داد، از اقدامات جسورانه دولت نهم است که تحت لوای اصولگرایی در حال انجام است.
اخیرا داوران و بازیکنان بدمینتون بانوان در دمشق با مردان بیگانه دست دادند، کاری که اگر در دولت سابق اتفاق می افتاد با عکس العمل های شدید مواجه می شد. همچنین رئیس جمهور در جریان سفر اخیرش به نیویورک در مصاحبه با خبرنگار امریکایی ، وقتی او درباره محدودیت ماهواره در ایران سوال کرد ایشان گفتند همه گونه امکانات ماهواره در ایران آزاد است و مردم هم استفاده می کنند و هیچ مشکلی نیست ، در حالی که رئیس جمهور محترم باید با افتخار بیان می کرد که ما برای سایت های ضداخلاقی محدودیت ایجاد می کنیم و شما نیز باید چنین کنید، زیرا ما به عنوان حکومت در مقابل اخلاق و عقاید جامعه مسوولیت داریم و یک دولت سکولار نیستیم.
بی توجهی دولت به وجود تابلوهایی با کلمات لاتین در سطح شهرها که تخلف آشکار از قانون است و به کار بردن اسامی خارجی در نامگذاری اماکن عمومی و کالاها از دیگر کاستی های فرهنگی است که انتظار می رفت در دولت اصولگرای نهم تقلیل یابد اما متاسفانه افزایش یافته است.
کم توجهی به وضع فرهنگی و اخلاقی دانشگاه ها و این که در موارد ممکن جداسازی صورت گیرد و از اردوهای تفریحی مختلط جلوگیری به عمل آید، کاستی دیگری است که مردم در انتظار رفع آن هستند و خلاصه باید تکلیف خود را مشخص کنیم که آیا به دنبال یک زندگی اسلامی هستیم یا یک زندگی غربی. غربی ها می خواهند با امکاناتی که دارند از قبیل ماهواره و فیلم و غیره سبک زندگی خود را بر ما تحمیل کنند و تا حدی نیز تحمیل کرده اند و ما غافل هستیم.
آخرین اقدام منفی دولت در زمینه مسائل فرهنگی مخالفت دوباره آن با طرح ارتقای امنیت اخلاقی است که اخیرا اجرا شد. دکتر الهام ، سخنگوی دولت ، ضمن اعلام مخالفت دولت با برخی برخوردها در این طرح ، اعلام کرده اند که دیدگاه دولت نسبت به مسائل فرهنگی روشن است . اولا مخالفت دولت با این طرح یعنی چراغ سبز به بدپوششی و رفتارهای ناهنجار که گاهی حتی به شکل معاشقه در ایستگاه ها و قطارهای مترو ظهور می کند. ثانیا برخلاف نظر سخنگوی دولت دیدگاه دولت نسبت به مسائل فرهنگی اصلا روشن نیست و همچنان مبهم است. ثالثا فرضا رفتار برخی ماموران انتظامی با برخی متخلفان نامناسب بوده است ، آیا این طرح باید تعطیل شود یا باید اصلاح گردد؛ اگر این طرح خوب نیست طرح دولت در این زمینه چیست؛ اگر لازم است دایره امر به معروف و نهی از منکر تشکیل شود و ضابطان آن افرادی غیر نیروی انتظامی باشند، بسم الله ، صرف انتقاد و تضعیف یک طرح توسط دولت که دارای امکانات فراوان است ، کار درستی نیست.
آنچه مسلم است ادامه این وضع قابل تحمل نیست و فقهای اسلام متفق القولند که امر به معروف و نهی از منکر آنجا که مستلزم اعمال قانونی باشد، وظیفه دولت اسلامی است نه مردم. مردم در مراتب قبل از اعمال زور مسوولیت دارند. مساله عفاف برخلاف نظر غربی ها و غربزده ها مهم است ، زیرا قرآن آن را مهم دانسته و خواسته است که کامجویی های جنسی منحصر به کانون خانواده باشد و اجتماع ، محیط کار و فعالیت باشد. لذا اسلام تحریک در سطح جامعه را ممنوع و تدابیری مانند پوشش اسلامی و عدم اختلاط را تشریع کرده است ، برخلاف غربی ها که تحریک و ارضا از هر راهی را در جامعه آزاد قرار داده اند و البته با آثار خانمان برانداز آن دست به گریبانند.
جالب است که معمولا مسوولان دولتی در مساله عفاف می گویند، این وظیفه خانواده هاست که این وضع را اصلاح کنند. گویی یا خانواده ها وظیفه دارند یا دولت ، در حالی که خانواده ها وظیفه ای دارند و دولت وظیفه دیگر، این دو مکمل یکدیگرند و خلاصه دولت اسلامی برخلاف دولت های غیرمذهبی در مقابل اخلاق و عقاید مردم مسوولیت دارد. تک ارزشی شدن و عدالت را یگانه ارزش دانستن ، خطری است که کیان دولت نهم را تهدید می کند.
شهید آیت الله مطهری می فرمایند: معمولا جامعه ها از گرایش صددرصد به باطل منحرف و منقرض نشده اند، بلکه از افراط در یک حق منحرف شده اند.
نقص فرهنگی دولت نهم در بیانات رهبر گرانقدر انقلاب اسلامی نیز هویداست آنجا که در هفته دولت خطاب به هیات دولت فرمودند: «از بخش فرهنگ رفع مظلومیت کنید. در گزارش آقای رئیس جمهور اصلا اسمی از فرهنگ نیامد». با همه این احوال ، با حسن نیتی که در دولت نهم و شخص رئیس جمهور سراغ داریم و تمهیداتی که اخیرا دولت برای ساماندهی فرهنگی کشور تعبیه کرده است ، به آینده فرهنگی کشور امیدواریم.