بیرون از اتاق شیشه ای

دولت نهم فعالیت خود را مبتنی بر 4 اصل مهرورزی ، عدالت گستری ، خدمتگزاری و تعالی و پیشرفت بنا نهاده و اینک سومین سال فعالیت خود را آغاز کرده است.

کد خبر: ۱۵۳۹۶۳

قدری تامل در منشور حکومتی حضرت علی ع بخوبی روشن می کند که تقوا، عدالت محوری ، مردم مداری و تعالی و کمال بشری از ویژگی های بارز حکومت آن حضرت بوده و طبیعی است که رویکرد مردمی و اهتمام ویژه دولتمردان جمهوری اسلامی ایران برای تامین حقوق اقشار مختلف جامعه برگرفته از سیره نبوی ، ائمه اطهار و بخصوص دوران کوتاه حکومت امیرالمومنین علی ع است و صدالبته رویکرد مزبور برگرفته از فلسفه وجودی انقلاب اسلامی است که بر محورهای اساسی چون ایدئولوژی اسلامی ، رهبری ممتاز، مردم وظیفه شناس و آگاه بنا شده است.
تلاشهای خستگی ناپذیر رئیس دولت و اعضای کابینه نشان از وفای به عهد و پیگیری جدی اهداف اساسی مندرج در میثاقنامه اولیه آنها دارد و تردیدی باقی نمی گذارد که سفرهای استانی در راستای مهرورزی و عدالت محوری صورت گرفته و می گیرد. به جرات می توان گفت که در تاریخ حکومتی ایران نمونه تعامل و ارتباط دولت نهم با مردم از طریق سفرهای استانی مسبوق به سابقه نیست و آقای احمدی نژاد نسخه منحصر به فردی در این زمینه ارائه کرده است.

توزیع نامتعادل منابع و امکانات از جمله مسائلی است که کشور ما همواره با آن روبه رو بوده است. احمدی نژاد از آغاز تبلیغات ریاست جمهوری توجه خود را به محرومان و رسیدگی به وضعیت آنان معطوف ساخته و پیوسته بر این موضوع تاکید کرده است . در مدت سپری شده از عمر دولت ، رئیس جمهور همراه کابینه خود به تمامی استان های کشور سفر کرده و در مجموع رضایت نسبی و حمایت افکار عمومی را به دست آورده است . در آغاز دور دوم سفرهای استانی ، برخی پیامدهای این سفرها را از نظر می گذرانیم:
1- عمده ترین مزیت چنین سفرهایی این است که مسوولان از نزدیک در جریان مشکلات استان ها قرار می گیرند و بدون واسطه با مردم و نمایندگان آنها تماس برقرار می کنند و دولت از تمرکزگرایی فاصله می گیرد و مسیر تحقق عدالت در توزیع اعتبارات بین استان های کشور را هموار می کند.
2- رئیس جمهور و هیات دولت در دور اول سفرها به تمامی 30 استان کشور مسافرت کرده و با حضور در جمع مردم 336 شهرستان از نزدیک ظرفیت ها و مشکلات مناطق مختلف را بررسی و با واقعیت های نهفته در جامعه آشنایی بیشتری پیدا کرده است . شنیدن مستقیم مسائل و پیشنهادها از زبان مردم و مسوولان میانه دولت باعث ایجاد نشاط و تحرک عملی در نهادها و دستگاه های مختلف شده و ماحصل سفرهای 30 گانه دور اول 6 هزار مصوبه بوده که بسیاری از آنها اجرا، تعدادی در دست اجرا و برخی در حال طراحی و برنامه ریزی است.
3- بررسی آمارهای منتشر شده نشان می دهد مردم در سفرهای استانی بیش از 8 میلیون و 80 هزار نامه به رئیس جمهور نوشته اند که حدود 8 میلیون از آنها پاسخ دریافت کرده اند.
4- تواضع دولتمردان نسبت به مردم و فراگیری سفرهای هیات دولت به استان ها به عنوان الگویی فراموش نشدنی در تاریخ کشور ماندگار خواهد شد و این اقدام الگو و نمونه مناسبی برای دیگر دولتها خواهد بود تا فارغ از تشریفات بی ثمر به رتق و فتق امور پرداخته و از طرفی مردم با انجام این سفرها و تداوم آن امیدوار شوند که مسوولان به فکر آنها هستند و راهکارهای رفع مشکلات آنها را جستجو می کنند.
5- اعضای هیات دولت با حضور در شهرهای مختلف ، مشکلات را از نزدیک لمس می کنند و می توانند بهترین و سریع ترین راهکار را برای رفع معضلات ارائه کنند؛ هرچند امکان رفع همه مشکلات در کوتاه مدت وجود ندارد، ولی مردم متوجه خواهند شد که چه کارهایی را می توان با سرعت انجام داد و چه مواردی نیاز به تامل بیشتر دارد. حل گام به گام مشکلات و محرومیت ها از استان ها و قرار دادن این مشکلات در دستور کار دولت از اهمیت زیادی برای قوه مجریه و مردم برخوردار است.
6- دولت تلاش کرده است طی سفر به استان ها ضمن اطلاع از طرحهای باقی مانده دولتهای پیشین ، اقدامات خود را برای اتمام آنها با توجه به این که برخی از این طرحها راهبردی و ملی هستند ساماندهی کند، بعلاوه این سفرها عاملی برای محک زدن توانمندی ها، شایستگی ها و کارآمدی مدیران استانی دولت توسط وزرائ و شخص رئیس جمهور بوده است.
7- تصمیمات متعاقب سفرهای استانی که در هیات دولت گرفته می شود براساس مشاهده عینی مشکلات ، نیازها و مطالبات واقعی و محسوس مردم اتخاذ می شود که سمت و سوی آنها محرومیت زدایی از کشور و توازن در توزیع اعتبارات است و توجه به نقاط محروم در نتیجه این سفرها مانع مهاجرت به کلانشهرها خواهد شد.
8- بالا رفتن سطح مشارکت عمومی ، اعتمادسازی متقابل میان دولت و مردم ، افزایش سطح حمایت و پشتیبانی مردم از دولت در درازمدت و همسویی و همگامی آنها با سیاست های دولت از نتایج بارز و محاسن این سفرهاست و بدیهی است توجه به نیازهای واقعی و روزمره مردم ، عامل اصلی مشارکت سیاسی آنها و تقویت مقبولیت نظام نزد افکار عمومی و در نهایت کسب رضایت مندی شهروندان جامعه است.
9- مصوبات استانی دولت که متعاقب برگزاری جلسات متعدد کارشناسی و طرح و بررسی آنها در شورای اداری استان ها و شهرستان ها با حضور نمایندگان مجلس شورای اسلامی اتخاذ شده است پیش از طرح در جلسات هیات دولت در اختیار هیات تطبیق مصوبات با قوانین قرار می گیرد تا در صورت مخالفت با قانون کنار گذاشته شود.
10- ازجمله مشکلات گذشته ، نبود دیدگاه مشترک میان مسوولان و مردم بوده که با دیدارهای مردمی که در جریان سفرهای استانی انجام می شود این مشکل تا حد زیادی برطرف شده و باعث تقویت حس همبستگی ملی در مردم شده به نحوی که مردم مناطق محروم دریافته اند که در نگاه مسوولان نظام جمهوری اسلامی دارای ارزش و شان والایی هستند.
11- سفرهای استانی دولت موجب الگو شدن دولت ایران برای دیگر رهبران کشورهای اسلامی ، عربی و همجوار ایران که به بهانه نبود دموکراسی در آنها بشدت از سوی کشورهای غربی بخصوص ایالات متحده امریکا تحت فشار قرار دارند، می شود، به نحوی که این روش مورد تقلید برخی حاکمان کشورهای عربی نظیر عربستان قرار گرفته و امیرعبدالله به مرور از مناطق مختلف آن کشور بازدید می کند.
12- با نگاهی به مصوبات هیات دولت در سفرهای استانی به خوبی ملاحظه می شود که رئیس جمهور به درستی دریافته است که عمیق ترین چالش در عدم توازن های منطقه ای ، مقوله اشتغال است ، بنابراین بیش از 75 درصد موضوعات مصوب در زمینه های سرمایه گذاری است. این سرمایه گذاری ها یا برای تکمیل و اتمام طرحهای متوقف و نیمه تمام یا برای طرحهای جدید زودبازده است که قاعدتا در زمان ساخت و ساز نوعی از اشتغال را در منطقه فراهم می آورد یا بعد در زمان بهره برداری از آن طرح ، نوع دیگری از اشتغال در منطقه ایجاد می کند.
13- بیشتر مصوبات مربوط به سرمایه گذاری با توجه به رویکرد آنها در طرحهای عمرانی و حوزه های مختلف مربوط مورد تایید کارشناسان قرار گرفته است.
14- تمرکززدایی ، توسعه متوازن ، اولویت بندی نیازهای هر استان متناسب با شرایط محیطی ، اقتصادی ، اجتماعی ، سیاسی و فرهنگی ، حذف تشریفات زاید در سفرهای مسوولان ، رفع دغدغه های فراوان مسوولان استانی هنگام استقبال از بالاترین مقامات رسمی ، کاهش شدید هزینه های حاشیه ای سفرهای معمول مسوولان و فواید فراوان دیگر از نتایج این سفرها بوده است.

برخی دغدغه ها و پیشنهادها درخصوص
سفرهای استانی دولت

اصل رسیدگی به مناطق محروم بسیار مطلوب و مفید است ، ولی باید مراقبت نمود تا خواسته یا ناخواسته وعده های خارج از توان دولت داده نشود و به عبارتی واقعی کردن وعده ها، مطالبات و انتظارات مردم در شرایط فعلی محقق شود و رویکرد مصوبات سفرهای استانی در مقام اجرا باید به گونه ای هدایت شود تا به بازسازی زیربنایی استان های محروم منجر شده و از پرداخت منابع مالی برای هزینه های جاری که بازدهی آن در حد درمان مقطعی مشکلات به موازات افزایش انتظارات است ، خودداری شود.
به اعتقاد برخی کارشناسان ، مصوبات استانی هیات دولت ناقض قوانینی مانند قانون محاسبات عمومی ، قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت ، برنامه چهارم و سند چشم انداز است ، هرچند در بند 9 پیامدها به این دغدغه پاسخ داده شده است ، ولی در دور دوم سفرها می توان مبتنی بر نقاط ضعف و قوت احصائ شده و بهره گیری از تجارب حاصله شبهه ها و شائبه های مطرح در این خصوص را به طور کامل پاسخ داد.شیوه انتخاب و ترتیب سفرهای استانی هیات دولت ، لزوم توجه بیشتر به نخبگان و دانشگاهیان حین سفرها، نبود تبلیغات مناسب و اطلاع رسانی کیفی درخصوص طرحهای عمرانی و ملی با وجود حجم زیاد تبلیغات از نظر کمی ازجمله دغدغه های موجود است که انتظار می رود این مسائل در دور دوم سفرهای استانی مورد توجه لازم قرار گیرد و برنامه ریزی مناسبی برای رفع آن معمول شود.
خطرات امنیتی ناشی از سفر و حضور همزمان هیات دولت در یک استان و خطرات احتمالی ناشی از خرابکاری ها، نقص فنی هواپیماها و وسایط نقل و انتقال مسوولان در سفر باید مورد توجه طراحان و برنامه ریزان این سفرها قرار گیرد.
با عنایت به گذشت زمان از مصوبات دور اول ، پیشنهاد می شود ضمن اجتناب از اتخاذ تصمیمات جدید جز در موارد ضرورت ، در دور دوم سفرها نسبت به انجام جرح و تعدیل و اعمال اصلاحات در مصوباتی که به دلایل مختلف از قابلیت اجرایی لازم برخوردار نبوده تجدیدنظر شود؛ بعلاوه ارزیابی عادلانه عملکرد مدیران استانی درخصوص میزان اجرایی کردن مصوبات دور اول و اتخاذ تصمیمات منطقی و شایسته درخصوص مدیرانی که توان یا اراده خدمت به ملت را ندارند در دور دوم سفرها مدنظر قرار گیرد.