معاون علمی رئیس‌جمهور: نوآوری در پتروشیمی دیگر انتخاب لوکس نیست، شرط بقاست

اختتامیه رویداد «پتروفن ۱۴۰۴» با شعار «مسیر نوآوری صنعت پتروشیمی» در پژوهشگاه صنعت نفت برگزار شد و حسین افشین، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور، در این مراسم به ضرورت تحول در صنعت پتروشیمی کشور پرداخت.

او خطاب به مدیران هلدینگ خلیج فارس تاکید کرد که نوآوری امروز دیگر یک انتخاب لوکس نیست، بلکه شرط بقا در صنعت جهانی پتروشیمی است. افشین پتروفن را «صحنه فهمیدن» صنعت پتروشیمی دانست؛ لحظه‌ای که صنعت متوجه می‌شود قدرت آینده نه در برج‌های تقطیر، بلکه در عمق داده‌ها و جسارت نوآوری نهفته است.

معاون علمی و فناوری توضیح داد که ایران طی دو دهه گذشته مسیر رشد علم و فناوری را طی کرده، اما اکنون به مرحله‌ای وارد شده که «دانش باید تبدیل به ارزش اقتصادی شود.»

او تاکید کرد که هلدینگ‌های بزرگی مانند خلیج فارس، در این دوران جدید موتور محرک اقتصاد هستند و نقش آن‌ها تنها تولید نیست؛ بلکه کاهش خام‌فروشی، تکمیل زنجیره ارزش و تبدیل فناوری به ارزش افزوده واقعی است.

افشین به تشکیل یکی از بزرگ‌ترین صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه صنعتی در هلدینگ خلیج فارس اشاره کرد که با سرمایه اولیه یک همت آغاز شده و مسیر پنج‌همتی شدن را طی می‌کند. او این حرکت را «ورود هلدینگ به قلب نوآوری» دانست؛ جایی که استارتاپ‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و فناوری‌های بار اول در کنار صنعت قرار می‌گیرند.

هوش مصنوعی و اقتصاد چرخشی؛ ضرورت‌های غیرقابل‌اجتناب

به گفته افشین، جهان پتروشیمی وارد عصری شده که در آن هوش مصنوعی، اقتصاد چرخشی و فناوری‌های سبز، دیگر انتخاب نیستند. صنعتی که این مسیر را طی نکند، سهم آینده را از دست خواهد داد. او خطاب به مدیران گفت: «صنعت بدون نوآوری بقا ندارد.»

ضرورت هوش مصنوعی از خط تولید تا فروش

محمد شریعتمداری، مدیرعامل هلدینگ خلیج فارس، نیز با تاکید بر ضرورت تحول دیجیتال در صنعت پتروشیمی گفت آینده این صنعت بدون استفاده گسترده از فناوری‌های نوین، به‌ویژه هوش مصنوعی، با چالش‌های جدی روبه‌رو می‌شود.

شریعتمداری در ادامه با اشاره به تغییرات جهانی در فناوری‌های سبز، سوخت‌های نو و پلیمرهای زیستی توضیح داد:

دنیا با سرعت به سمت استفاده از بایوپروپان، نانوپروپان و پلیمرهای زیستی حرکت می‌کند و در آینده نه‌چندان دور، محدودیت‌های جدید زیست‌محیطی می‌تواند صادرات محصولات پتروشیمی ایران را با مشکل مواجه کند. ما فقط زمانی زنده می‌مانیم که از حالا برای این آینده آماده شویم.

مدیرعامل هلدینگ خلیج فارس با انتقاد از عقب‌ماندگی سیستم‌های عملیاتی گفت بسیاری از واحدهای پتروشیمی هنوز با ابزارهای قدیمی مانند سیستم‌های پنوماتیک کار می‌کنند و امکان تولید و تحلیل داده در آن‌ها وجود ندارد. او تأکید کرد: «اگر تحول دیجیتال را شروع نکنیم، ایران در این صنعت محکوم به عقب‌ماندگی است.»

به‌ گفته شریعتمداری، استفاده از هوش مصنوعی باید از سطح مدیریت مواد اولیه و مصرف انرژی تا اتوماسیون کامل فرایند تولید و کنترل هوشمند زنجیره ارزش ادامه پیدا کند. او افزود: «هوش مصنوعی می‌تواند از ابتدای خط تولید تا فروش نهایی، سیستم را زیر کنترل بگیرد و تصمیم‌سازی لحظه‌ای انجام دهد.»

شریعتمداری در پایان از نهادهای فناور، معاونت علمی و شرکت‌های دانش‌بنیان خواست برای تحقق این تحول «یک راه میان‌بر عملی» ارائه کنند و گفت هلدینگ خلیج فارس آماده سرمایه‌گذاری گسترده برای دیجیتالی‌سازی صنعت است.

حضور بیش از ۳۰۰ شرکت دانش‌بنیان در پتروفن

فوزیه مروت، دبیر همایش پتروفن نیز در گزارشی از روند برگزاری این رویداد و وضعیت نوآوری در صنعت پتروشیمی گفت تحول دیجیتال و نوآوری دیگر یک انتخاب نیست، بلکه الزام بقا و رقابت‌پذیری شرکت‌ها در صنعت امروز است.

او با اشاره به این که ۶ سال از آغاز جایزه نوآوری پتروشیمی می‌گذرد، اعلام کرد این جایزه از سطح هولدینگ خلیج فارس فراتر رفته و امروز به ۵۸ شرکت پتروشیمی در سطح کشور رسیده است.

به‌ گفته مروت، امسال محور «دانش نوآورانه» به جوایز افزوده شده تا دانش فنی و پتنت‌های ایجادشده در شرکت‌ها ثبت و مستندسازی شود؛ چراکه بسیاری از متخصصان صنعت به دانش‌های ارزشمند رسیده‌اند اما ثبت رسمی آن‌ها انجام نشده است.

دبیر همایش پتروفن اعلام کرد امسال ۱۶۸ کیس نوآوری دریافت شده که ۲۰ مورد آن مربوط به ساخت داخل فناورانه است. به گفته او، ارزیابی‌ها نشان می‌دهد صنعت از مرحله مهندسی معکوس عبور کرده و به سمت توسعه دانش فنی و بهینه‌سازی حرکت کرده است. به گفته او، پروژه‌های نوآورانه سال گذشته به افزایش تولید، کاهش هزینه‌های عملیاتی، جلوگیری از خروج ارز و رشد درآمد عملیاتی منجر شده است.

مروت همچنین از نیاز جدی صنعت به ارتقای پروژه‌های هوشمندسازی و دیجیتالیزاسیون خبر داد و گفت بیشتر طرح‌های ارائه‌شده هنوز در سطح دیجیتایزیشن باقی مانده‌اند. او همچنین حوزه «سبز» را یکی از بخش‌هایی دانست که بهبود در آن ضروری است، زیرا بیشتر پروژه‌ها مربوط به بازیابی و تصفیه بوده و حرکت کافی به سمت کربن فوت‌پرینت و استانداردهای صادراتی مشاهده نمی‌شود.

به گفته دبیر همایش، امسال نیازهای فناورانه هفت‌گانه گروه صنایع پتروشیمی خلیج فارس به اشتراک گذاشته شد و طی سه روز، ۲۰ نشست تخصصی و ۳۵۸ جلسه B2B با حضور بیش از ۳۰۰ شرکت دانش‌بنیان برگزار شد. خروجی این جلسات در نمایشگاه پتروکم ارائه خواهد شد.