شاعران نباید به هوش مصنوعی به عنوان تکیه‌گاه نگاه کنند

به گزارش جام جم آنلاین، صدیقه فرخنده اظهار کرد: به طور کلی وجود فناوری در زمینه‌های گوناگون بسیار سودرسان و در بسیاری از کارها، تسهیل‌کننده است. با کمک فناوری می‌توان دید بهتر و جامع‌تری نسبت به مسائل مختلف پیدا کرد. به عنوان مثال من قبل از سرودن هر شعر، در مورد سوژه و اطلاعات مرتبط به آن در اینترنت جست‌و‌جو می‌کنم تا دانش جامع‌تری نسبت به آن داشته باشم. در واقع می‌توان گفت به کمک فناوری، ابزار‌های بیشتری برای پیشرفت در دست شاعر یا نویسنده قرار می‌گیرد.

این شاعر و نویسنده مشهدی ادامه داد: هوش مصنوعی، خود ساخته خلاقیت انسانی است و پنجره تازه و جدیدی را به روی انسان‌ها می‌گشاید. همان‌طور که با ورود رایانه، اینترنت و حتی صنعت چاپ، ادبیات شکل جدیدی به خود گرفت، هوش‌مصنوعی نیز بر ادبیات تاثیرگذار خواهد بود، اما جوهره ادبیات یعنی تخیل و احساس، هرگز از اختیار انسان خارج نخواهد شد.

وی با اشاره به تاثیر هوش‌مصنوعی بر خلاقیت ادبی تاکید کرد: در زمینه ادبیات می‌توان در بازنویسی و تحلیل متن و شناخت بیشتر سبک‌ها از این ابزار قدرتمند بهره‌مند شد. با کمک هوش‌مصنوعی، سرعت تمرین و تجربه بسیار افزایش پیدا کرده است. در صورتی که در گذشته، فرآیند جست‌و‌جو و پیدا کردن منابع موردنظر بسیار دشوار بوده است و اکنون با کمک این روند بسیار تسهیل شده است. اما نکته مهم آن است که باید از این ابزار تنها به عنوان دستیار و ایده‌پرداز استفاده کرد.

فرخنده درباره تجربه شخصی خود در استفاده از هوش‌مصنوعی، ییان کرد: من در بخش‌های متنوعی مثل بررسی مولفه‌های زبانی و یا آشنایی با سبک‌های گوناگون از هوش‌مصنوعی استفاده کرده‌ام. این استفاده بیش‌تر در جهت شناخت و اگاهی از این فناوری بوده است. در نهایت باید بگویم که معتقدم ابزاری مثل هوش‌مصنوعی هرگز و هرگز نمی‌تواند جایگزین شاعر در سرودن شعر شود، زیرا شعر شاعر در ذوق وی سرچشمه دارد و باید از درون او بجوشد.

خلاقیت انسانی هرگز با خلاقیت هوش مصنوعی جایگزین نخواهد شد

این نویسنده با اشاره به تفاوت زیاد بین خلاقیت انسانی و خلاقیت الگوریتمی، بیان کرد: خلاقیت هوش‌مصنوعی هیچ‌گاه قادر به جایگزینی با خلاقیت انسانی نخواهد بود، اما اگر به هوش‌مصنوعی به عنوان یک ابزار کمکی و دستار تخصصی بنگریم، می‌توانیم از آن در راستای افزایش خلاقیت استفاده کنیم. به عنوان مثال نقاشی را درنظر بگیرید که پالت رنگ جدیدی تهیه کرده و همین موضوع باعث افزایش خلاقیت وی می‌شود. یک شاعر نیز با کمک پرسش و پاسخ با هوش‌مصنوعی می‌تواند گستره تخیل خود را گسترش دهد.

وی با تاکید بر استفاده درست از هوش‌مصنوعی توضیح داد: متاسفانه در حال حاضر دانش‌آموزان و دانشجویان، وابستگی بیش از اندازه به این ابزار‌های نو پیدا کرده‌اند. دانش‌آموزان نسل قبل، بسیاری از تکالیف و پروژه‌های خود را به صورت میدانی و با تحقیق و تلاش فراوان انجام می‌دادند، اما اکنون مقدار رنج و سختی آن کمتر شده است و همین موضوع ممکن است افراد را به تنبلی سوق دهد که بسیار خطرناک است.

فرخنده ادامه داد: قبل از حضور گسترده فناوری در زندگی روزمره، فعالیت و مطالعه به صورت میدانی و عملی، دانش‌آموزان را با افکار تازه و نو رو‌به‌رو می‌کرد؛ افکاری که در هیچ یک از کتاب‌های درسی نمی‌شد آنها را یافت. همچنین این مشقت در علم اندوزی باعث افزایش خلاقیت در آنها می‌شد؛ اما متاسفانه نسل جدید هرگز این فرآیند را درک نمی‌کند و همین موضوع ممکن است در شکل‌گیری و رشد خلاقیت وی اثرگذار باشد.

وی خاطرنشان کرد: ممکن است ماشین‌ها بسیار زیبا تایپ کنند، اما هرگز مانند یک شاعر واقعی نوشته خود را درک نمی‌کنند و برای آن اشک نمی‌ریزند و فاقد هرگونه احساس هستند.

وی با اشاره به توانایی‌های هوش مصنوعی در خدمت‌رسانی به فرد متخصص، تاکید کرد: در حوزه‌ای مثل ادبیات، هوش مصنوعی می‌تواند شعر بنویسد، اما این انسان است که آن را زندگی می‌کند، درک می‌کند و به آن معنا می‌بخشد. گفت‌و‌گو با ماشین‌ها، گفت‌وگوی دل با داده است نه دل با دلداده. اگر مراقب نباشیم، ممکن است صدای انسان‌ها در میان صدای ماشین‌ها گم شود و ما در لابه‌لای این ابزار‌های آهنی محو شویم.